Luật về Phúc lợi Chung
Một đặc điểm của Luật Môi-se khiến chúng khác biệt với luật của các quốc gia không theo chế độ thần quyền là sự chú trọng đến việc bảo vệ người yếu thế, người nghèo và người lạ. Ví dụ, một điều khoản phổ biến xuyên suốt bộ luật là, phần lớn, mỗi luật đều áp dụng cho cả công dân và người không phải công dân. (Điều này nhắc nhở rằng chính người Israel đã từng bị đàn áp như người ngoại quốc ở đất Ai Cập.) Ngoài các nguyên tắc chung về sự công bằng và bảo vệ bình đẳng được tìm thấy trong tất cả các luật, còn có nhiều luật cụ thể kêu gọi các hành động nhân từ, tôn trọng đặc biệt đối với những người cụ thể, và chăm sóc sự sống của con người và động vật.
(Lê-vi) 19 9 Khi các ngươi gặt lúa trong xứ mình, chớ có gặt đến cuối đầu đồng, và chớ mót lại những bông còn sót; 10 các ngươi chớ cằn mót nho mình, đừng nhặt những trái rớt rồi, hãy để cho mấy người nghèo và kẻ khách: Ta là Giê-hô-va Đức Chúa Trời của các ngươi.
(Phục truyền) 24 19 Khi ngươi gặt trong đồng ruộng, quên một nắm gié lúa ở đó, thì chớ trở lại lấy. Nắm gié ấy sẽ về phần khách lạ, kẻ mồ-côi, và người góa-bụa, hầu cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban phước cho ngươi trong mọi công-việc của tay ngươi làm. 20 Khi ngươi rung cây ô-li-ve mình, chớ mót những trái sót trên nhánh; ấy sẽ về phần khách lạ, kẻ mồ-côi, và người góa-bụa. 21 Khi ngươi hái nho mình, chớ mót chi còn sót lại; ấy sẽ về phần khách lạ, kẻ mồ-côi, và người góa-bụa.
22 Khá nhớ rằng mình đã làm tôi-mọi trong xứ Ê-díp-tô; bởi cớ ấy, ta dặn-biểu ngươi phải làm như vậy.
23 24 Khi ngươi vào vườn nho của kẻ lân-cận mình, thì có phép ăn nho, tùy theo miệng ăn ngon cho no-nê, song không được bỏ trong giỏ mình. 25 Khi ngươi vào đồng lúa mì của kẻ lân-cận mình, thì được phép lấy tay rứt gié lúa; nhưng chớ đặt lưỡi hái vào đồng lúa mì của kẻ lân-cận mình.
Về người nghèo-khổ
(Lê-vi) 25 35 Nếu anh em ở gần ngươi trở nên nghèo-khổ, tài-sản người lần lần tiêu-mòn, thì hãy cứu giúp người, mặc dầu là kẻ khách kiều-ngụ, hầu cho người cứ ở cùng ngươi. 36 Chớ ăn lời, cũng đừng lấy lợi người; nhưng hãy kính-sợ Đức Chúa Trời mình, thì anh em ngươi sẽ ở cùng ngươi. 37 Chớ cho người vay bạc ăn lời và đừng cho mượn lương-thực đặng lấy lời. 38 Ta là Giê-hô-va, Đức Chúa Trời các ngươi, Đấng đã đem các ngươi ra khỏi xứ Ê-díp-tô, đặng ban cho các ngươi xứ Ca-na-an, và làm Đức Chúa Trời của các ngươi.
Trách nhiệm tôn trọng và hỗ trợ
Gia đình là nền tảng của mọi xã hội, và mối quan hệ cha mẹ – con cái là nền tảng của gia đình. Để đảm bảo cả sự hỗ trợ tài chính lẫn thái độ đúng đắn trong trách nhiệm gia đình quan trọng này, con cái được răn dạy phải hiếu kính với cha mẹ của mình.
(Phục truyền) 5 16 Hãy hiếu-kính cha mẹ ngươi, như Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi có phán dặn, hầu cho ngươi được sống lâu và có phước trên đất mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho.
(Lê-vi) 19 3 Ai nấy phải tôn-kính cha mẹ mình.
Về kẻ chưởi cha mắng mẹ
20 9 Khi một người nào chưởi cha mắng mẹ mình, thì phải bị xử-tử: nó đã chưởi rủa cha mẹ; huyết nó sẽ đổ lại trên mình nó.
Sự trừng-trị các con bội-nghịch
(Phục truyền) 21 18 Khi ai có một đứa con khó dạy và bội-nghịch, không nghe theo lời cha mẹ, và mặc dầu bị trừng-trị, nó vẫn không khứng vâng lời, 19 thì cha mẹ phải bắt nó dẫn đến trước mặt các trưởng-lão của thành mình, tại nơi cửa thành. 20 Đoạn, cha mẹ sẽ nói cùng các trưởng-lão của thành mình rằng: Nầy con chúng tôi khó dạy và bội-nghịch, không vâng lời chúng tôi, làm kẻ hoang-đàng say-sưa. 21 Bấy giờ, chúng dân thành ấy sẽ ném đá cho nó chết; như vậy ngươi sẽ cất sự ác khỏi giữa mình, và cả Y-sơ-ra-ên sẽ hay đều đó mà bắt sợ.
(Lê-vi) 19 32 Trước mặt người tóc bạc, ngươi hãy đứng dậy, kính người già-cả, và kính-sợ Đức Chúa Trời ngươi. Ta là Đức Giê-hô-va.
(Xuất) 22 22 Các ngươi chớ ức-hiếp một người góa-bụa hay là một kẻ mồ-côi nào. 23 Nếu ức-hiếp họ, và họ kêu-van ta, chắc ta sẽ nghe tiếng kêu của họ; 24 cơn nóng giận ta phừng lên, sẽ lấy gươm giết các ngươi, thì vợ các ngươi sẽ trở nên góa-bụa, và con các ngươi sẽ mồ-côi.
(Lê-vi) 19 33 Khi kẻ khách nào kiều-ngụ trong xứ các ngươi, thì chớ hà-hiếp người. 34 Kẻ khách kiều-ngụ giữa các ngươi sẽ kể như kẻ đã sanh-đẻ giữa các ngươi; hãy thương-yêu người như mình, vì các ngươi đã làm khách kiều-ngụ trong xứ Ê-díp-tô: Ta là Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của các ngươi.
24 22 Bất-luận kẻ khách ngoại-bang hay là người trong xứ, các ngươi cũng phải dùng một luật-lễ; vì ta là Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của các ngươi.
19 14 Chớ nên rủa-sả người điếc, chớ để trước mặt người mù vật chi làm cho người vấp té; nhưng hãy kính-sợ Đức Chúa Trời ngươi: Ta là Đức Giê-hô-va.
16 Chớ buông lời phao-vu trong dân-sự mình, chớ lập mưu-kế nghịch sự sống của kẻ lân-cận mình: Ta là Đức Giê-hô-va.
17 Chớ có lòng ghen-ghét anh em mình; hãy sửa dạy kẻ lân-cận mình, đừng vì cớ họ mà phải mắc tội. 18 Chớ toan báo-thù, chớ giữ sự báo-thù cùng con cháu dân-sự mình; nhưng hãy yêu-thương kẻ lân-cận ngươi như mình: Ta là Đức Giê-hô-va.
Bổn-phận về sự nhơn-từ. — Các luật khác
(Phục truyền) 22 1 Nếu ngươi thấy bò hay là chiên của anh em mình bị lạc, thì chớ làm bộ chẳng thấy, phải dẫn nó về cho anh em mình. 2 Ví bằng anh em ngươi không ở gần ngươi, và ngươi không quen-biết người, thì phải dắc bò, chiên đó vào nhà ngươi, cho đến chừng anh em ngươi đến kiếm; bấy giờ, phải trả nó lại cho. 3 Ngươi làm như vậy cho con lừa, áo-xống hay là mọi vật chi của anh em ngươi mất, mà ngươi xí được; chớ làm bộ không thấy. 4 Nếu ngươi thấy lừa hay bò của anh em mình té trên đường, chớ làm bộ không thấy; khá đỡ nó đứng dậy.
Để đảm bảo sự tôn trọng đối với tất cả những gì thuộc về người láng giềng, điều răn cuối cùng trong Mười Điều Răn cấm ngay cả thái độ có thể dẫn đến việc chiếm đoạt bất chính từ người láng giềng.
5 21 Ngươi chớ tham vợ của kẻ lân-cận mình; chớ tham nhà của người, hoặc ruộng, tôi trai tớ gái, bò, lừa hay là vật chi thuộc về kẻ lân-cận ngươi.
25 4 Chớ khớp miệng con bò trong khi nó đạp lúa.
22 6 Khi ngươi gặp ngoài đường, hoặc ở trên cây, hoặc ở dưới đất, một ổ chim với con hay là trứng, mẹ đương ấp con hay là trứng, thì chớ bắt chim mẹ luôn với chim con. 7 Phải để cho chim mẹ đi, bắt con cho phần mình, để ngươi được phước và sống lâu.
Khuyên về lúc chiến-trận và thể-lệ về sự hãm đánh, và vây thành giặc
20 1 Khi nào ngươi ra giao-chiến cùng thù-nghịch mình, nếu thấy ngựa, xe, và binh đông hơn mình, thì chớ sợ; vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, là Đấng đã khiến ngươi lên khỏi xứ Ê-díp-tô, ở cùng ngươi. 2 Lúc gần khai chiến, thầy tế-lễ sẽ bước tới, nói cùng dân-sự 3 mà rằng: Hỡi Y-sơ-ra-ên, hãy nghe! Ngày nay các ngươi đi giao-chiến cùng thù-nghịch mình, lòng các ngươi chớ nhát, chớ sợ, chớ run-rẩy, và chớ kinh-khiếp vì chúng nó; 4 bởi Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi là Đấng cùng đi với các ngươi, đặng vì các ngươi đánh kẻ thù-nghịch và giải-cứu cho.
5 Bấy giờ, các quan-trưởng sẽ nói cùng dân-sự mà rằng: Ai đã cất một nhà mới, mà chưa khánh-thành? Hãy đi trở về nhà mình, e chết nơi chiến-trận, rồi một người khác sẽ khánh-thành chăng. 6 Ai đã trồng một vườn nho và chưa hái trái? Hãy đi trở về nhà mình, kẻo chết nơi chiến-trận, rồi một người khác sẽ hái trái chăng. 7 Ai đã làm lễ hỏi một người nữ, mà chưa cưới? Hãy đi trở về nhà mình, e chết nơi chiến-trận, rồi người khác sẽ cưới nàng chăng. 8 Các quan-trưởng sẽ cứ nói tiếp cùng dân-sự mà rằng: Ai là người sợ và nhát? Hãy đi trở về nhà mình, e lòng của anh em mình tán-đởm như lòng mình chăng. 9 Vừa khi các quan-trưởng nói xong với dân-sự, thì phải lập những tướng làm đầu dân-sự.
10 Khi ngươi đến gần một cái thành đặng hãm, trước phải giảng hòa cùng nó. 11 Nếu thành đó đáp hòa và mở cửa cho ngươi, thì toàn dân-sự ở đó sẽ nạp thuế và phục-dịch ngươi. 12 Ví bằng thành không khứng hòa, nhưng khai-chiến cùng ngươi, bấy giờ ngươi sẽ vây nó. 13 Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ phó nó vào tay ngươi, rồi ngươi giết hết thảy người nam bằng lưỡi gươm. 14 Song ngươi phải thâu cho mình những đờn-bà, con trẻ, súc-vật, và mọi vật chi ở trong thành, tức là mọi của cướp được. Ngươi sẽ ăn lấy của-cướp của quân-nghich mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, ban cho ngươi. 15 Ngươi phải đối-đãi như vậy cùng các thành ở cách xa ngươi, không thuộc về những dân-tộc nầy. 16 Nhưng trong các thành của những dân-tộc nầy, mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho ngươi làm sản-nghiệp, thì chớ để sống một vật nào biết thở; 17 khá tận-diệt dân Hê-tít, dân A-mô-rít, dân Ca-na-an, dân Phê-rê-sít, dân Hê-vít, dân Giê-bu-sít, y như Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã phán dặn, 18 để chúng nó không dạy các ngươi bắt chước làm theo những sự gớm-ghiếc chúng nó đã làm, đặng cúng-thờ các thần chúng nó, e các ngươi phạm tội cùng Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi chăng.
19 Khi ngươi vây một thành nào lâu đặng hãm chiếm, chớ lấy rìu chặt những cây của thành đó, vì ngươi có thế ăn được trái nó. Vậy, chớ chặt nó; vì cây ngoài đồng há là một người để bị ngươi vây sao? 20 Ngươi chỉ phải phá-hại và chặt những cây mình biết chẳng phải là cây ăn trái; hãy dùng nó cất đồn-lũy để đánh thành đương làm giặc với mình đó, cho đến chừng nào nó đầu-hàng.
23 9 Khi ngươi kéo binh ra hãm đánh quân thù-nghịch mình, hãy coi chừng về mọi việc ác. 10 Ví bằng trong các ngươi có ai không được tinh-sạch bởi mộng-di xảy đến lúc ban đêm, thì người đó phải đi ra ngoài trại-quân, chớ vào; 11 buổi chiều người sẽ tắm trong nước, rồi khi mặt trời vừa lặn, sẽ vào trại-quân lại. 12 Ngươi phải có một chỗ riêng ở ngoài trại-quân; ấy là nơi ngươi phải đi ra; 13 phải có một cây nọc với đồ tùy thân, khi nào muốn đi ra ngoài, hãy lấy cây nọc nầy mà đào, rồi khi đi, phải lấp phẩn mình lại. 14 Bởi vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đi giữa trại-quân ngươi, đặng giải-cứu ngươi và phó kẻ thù-nghịch cho. Vậy, trại-quân ngươi phải thánh, kẻo Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi thấy sự ô-uế ở nơi ngươi, và xây mặt khỏi ngươi chăng.
