Quyền Cá Nhân và Biện Pháp Khắc Phục

Thương tích cá nhân, tổn thất kinh tế và các vấn đề thừa kế là trong số nhiều vấn đề về quyền và trách nhiệm cá nhân được đề cập trong phần luật dân sự này. Một số quy định chỉ mang tính chất hướng dẫn, trong khi những quy định khác đưa ra các biện pháp khắc phục cụ thể. Những luật dân sự này được thiết kế để điều chỉnh các hoạt động hàng ngày một cách công bằng cho mỗi công dân và để tạo ra ý thức trật tự trong toàn xã hội.

Luật về sự bồi-thường

5   ⁵ Đức Giê-hô-va lại phán cùng Môi-se rằng: ⁶ Hãy nói cùng dân Y-sơ-ra-ên như vầy: Khi một người nam hay nữ phạm một trong những tội người ta thường phạm, cho đến can-phạm cùng Đức Giê-hô-va, và vì cớ đó phải mắc tội, ⁷ thì người ấy phải xưng tội mình đã phạm ra, và trả tang-vật lại đủ, và thêm một phần năm giá vật mà giao cho người mình đã mắc tội cùng. ⁸ Nếu người nầy không còn, và không bà-con nào để lãnh tang-vật đó lại, thì vật ấy sẽ về Đức Giê-hô-va, tức là về thầy tế-lễ, ngoại trừ con chiên đực về lễ chuộc tội mà thầy tế-lễ sẽ dùng đặng chuộc tội cho người mắc tội đó. ⁹ Phàm lễ-vật chi biệt riêng ra thánh mà dân Y-sơ-ra-ên dâng cho thầy tế-lễ, đều sẽ thuộc về người. ¹⁰ Những vật biệt riêng ra thánh mà mỗi người dâng sẽ thuộc về người; vật chi mỗi người ban cho thầy tế-lễ, chắc sẽ thuộc về người vậy.

(Xuất)  22    ⁷ Khi ai giao tiền-bạc hay đồ-vật cho kẻ lân-cận mình giữ, rủi bị trộm-cắp tại nhà kẻ lân-cận đó, nếu tên trộm đã bị bắt được, thì nó phải thường gấp hai. ⁸ Nếu kẻ trộm không bị bắt được, thì chủ nhà cho gởi phải dẫn đến trước mặt Đức Chúa Trời, đặng thề rằng mình chẳng hề đặt tay vào tài-vật của kẻ lân-cận mình.

⁹ Trong mọi việc gian-lận nào, hoặc về một con bò, một con lừa, một con chiên, nó-nó sống hay là một vật chi bị mất, mà có người nói rằng: « quả thật là đồ đó », thì phải đem duyên-cớ hai đàng đến trước mặt Đức Chúa Trời; kẻ nào bị Ngài xử phạt phải thường-bồi cho kẻ lân-cận mình gấp hai.

¹⁰ Nhược bằng người nào giao lừa, bò, chiên, hoặc súc-vật nào khác cho kẻ lân-cận mình giữ, và bị chết, gãy một giò hay là bị đuổi đi, không ai thấy, ¹¹ thì hai đàng phải lấy danh Đức Giê-hô-va mà thề, hầu cho biết rằng người giữ súc-vật có đặt tay trên tài-vật của kẻ lân-cận mình chăng. Người chủ con vật phải nhận lời thề, và người kia chẳng bồi-thường. ¹² Còn nếu con vật bị bắt trộm, thì người lãnh giữ phải thường-bồi cho chủ nó. ¹³ Nếu con vật bị thú rừng xé chết, người lãnh giữ phải đem nó ra làm chứng, sẽ không phải bồi-thường vật bị xé đó.

¹⁴ Ví ai mượn người lân-cận mình một con vật mà nó gãy một giò, hoặc bị chết, không có mặt chủ, thì ai đó phải bồi-thường. ¹⁵ Nếu chủ có mặt tại đó, thì không phải bồi-thường. Nếu con vật đã cho mướn, thì giá mướn thế cho tiền bồi-thường.

Ngoài sự không đứng đắn liên quan, còn có khía cạnh kinh tế trong các trường hợp quyến rũ.

¹⁶ Nếu kẻ nào hòa-dụ và nằm với một người gái đồng-trinh chưa hứa-giá, thì kẻ đó phải nộp tiền sính và cưới nàng làm vợ. ¹⁷ Nhược bằng cha nàng quyết từ-chối không gả, thì kẻ đó phải nộp tiền bằng số tiền sính của người gái đồng-trinh.

Sự rủi-ro, đều thiệt-hại

21  ²⁶ Nếu ai đánh nhằm con mắt đầy-tớ trai hay gái mình, làm cho mất đi, thì hãy tha nó ra tự-do, vì cớ mất con mắt. ²⁷ Nếu ai làm rụng một răng của đầy-tớ trai hay gái mình, thì hãy tha nó ra tự-do, vì cớ mất một răng.

²⁸ Ví có một con bò báng nhằm một người đờn-ông hay đờn-bà phải chết đi, con bò sẽ bị ném đá chết, người ta không nên ăn thịt nó; còn người chủ bò sẽ được vô-tội. ²⁹ Nhưng ngộ từ trước con bò có tật hay báng và chủ đã bị mắng vốn mà không cầm giữ, nếu bò nầy còn giết một người đờn-ông hay đờn-bà, thì nó sẽ bị ném đá, và chủ sẽ bị xử-tử nữa. ³⁰ Nhược bằng người ta định giá cho chủ bò chuộc mạng, chủ phải chuộc mạng mình y như giá đã định. ³¹ Nếu bò báng nhằm một đứa con trai hay là con gái, người ta cũng sẽ chiếu theo luật nầy. ³² Con bò báng nhằm một đứa đầy-tớ trai hay gái, chủ bò phải trả ba chục siếc-lơ bạc cho chủ nó; rồi bò sẽ bị ném đá chết.

³³ Nếu ai mở miệng hầm hay là đào hầm mà chẳng đậy lại, và nếu có bò hay là lừa té xuống đó, ³⁴ chủ hầm sẽ bồi-thường giá tiền cho chủ của súc-vật, nhưng súc-vật bị giết đó sẽ về phần mình.

³⁵ Bằng bò của ai báng nhằm bò của kẻ lân-cận mình phải chết đi, hai người hãy bán bò sống đó, chia tiền và chia luôn con bò chết nữa. ³⁶ Nếu người chủ đã tỏ-tường trước rằng bò mình có tật hay báng, mà không lo cầm giữ, chủ phải lấy bò thường bò, nhưng bò chết sẽ về phần người.

22  ⁵ Ngộ ai làm hư-hại trong ruộng hay là vườn nho, thả súc-vật mình vào ăn trong ruộng người khác, thì ai đó phải lấy hoa-lợi tốt nhứt của ruộng hay là vườn nho mình mà thường-bồi. ⁶ Nếu lửa nổi đốt bụi gai và cháy lan qua lúa đã bó, mùa-màng, hay là đồng ruộng, thì kẻ nổi lửa đó phải bồi-thường trọn mọi vật đã bị cháy.

Mạng đền mạng

(Lê-vi) 24   ¹⁷ Kẻ nào đánh chết một người nào, mặc dầu kẻ đó là ai, sẽ bị xử-tử. ¹⁸ Kẻ nào đánh chết một súc-vật, phải thường lại, nghĩa là mạng đền mạng. ¹⁹ Khi một người nào làm thương-tích cho kẻ lân-cận mình, thì người ta phải làm thương-tích cho người đó lại như chính người đã làm: ²⁰ gãy đền gãy, mắt đền mắt, răng đền răng. Người ta sẽ làm cho người ấy đồng một thương-vít như chính người đã làm cho người khác. ²¹ Kẻ nào làm chết một súc-vật, thì sẽ thường lại; còn kẻ nào giết chết một người, thì phải bị xử-tử. ²² Bất-luận kẻ khách ngoại-bang hay là người trong xứ, các ngươi cũng phải dùng một luật-lễ; vì ta là Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của các ngươi.

Bổn-phận về sự nhơn-từ.

(Phục truyền) 22   ⁸ Khi ngươi cất một cái nhà mới, thì phải làm câu-lơn nơi mái nhà, kẻo nếu người nào ở trên đó té xuống, ngươi gây cho nhà mình can đến huyết chăng.

24    ¹⁴ Ngươi chớ hà-hiếp kẻ làm mướn nghèo-khổ và túng-cùng, bất-luận anh em mình hay là khách lạ kiều-ngụ trong xứ và trong thành ngươi. ¹⁵ Phải phát công-giá cho người nội trong ngày đó, trước khi mặt trời lặn; vì người vốn nghèo-khổ, trông-mong lãnh công-giá ấy. Bằng không, người sẽ kêu đến Đức Giê-hô-va về ngươi, và ngươi sẽ mắc tội.

Về tôi-mọi

(Lê-vi) 25   ³⁹ Nếu anh em ở gần ngươi trở nên nghèo-khổ, đem bán mình cho ngươi, chớ nên bắt người làm việc như tôi-mọi; ⁴⁰ người ở nhà ngươi như kẻ làm thuê, người ở đậu, sẽ giúp việc ngươi cho đến năm hân-hỉ: ⁴¹ đoạn người và con-cái người thôi ở nhà ngươi, trở về nhà và nhận lấy sản-nghiệp của tổ-phụ mình. ⁴² Vì ấy là những tôi-tớ ta mà ta đã đem ra khỏi xứ Ê-díp-tô; không nên bán họ như người ta bán tôi-mọi. ⁴³ Ngươi chớ lấn-lướt mà khắc-bạc họ, nhưng phải kính-sợ Đức Chúa Trời ngươi. ⁴⁴ Còn tôi trai tớ gái thuộc về ngươi, thì sẽ do các dân chung-quanh mình mà ra; ấy do nơi những dân đó mà các ngươi mua tôi trai tớ gái. ⁴⁵ Các ngươi cũng có phép mua tôi-mọi trong bọn con-cái của kẻ khách kiều-ngụ nơi mình và của họ-hàng chúng nó sanh ra trong xứ các ngươi; vậy, họ sẽ làm sản-nghiệp của các ngươi. ⁴⁶ Các ngươi để họ lại làm cơ-nghiệp cho con cháu mình; hằng giữ họ như kẻ tôi-mọi. Nhưng về phần anh em các ngươi, là dân Y-sơ-ra-ên, thì không ai nên lấn-lướt mà khắc-bạc anh em mình.

(Phục truyền) 23  ¹⁵ Khi tôi-tớ trốn khỏi chủ mình chạy đến nhà ngươi, chớ nộp nó lại cho chủ; ¹⁶ nó sẽ ở với ngươi tại giữa xứ ngươi, trong nơi nào nó chọn, tức trong một thành nào của ngươi mà nó lấy làm ưa-thích; chớ hà-hiếp nó.

15   ¹² Khi một trong các anh em ngươi, là người Hê-bơ-rơ, bất luận nam hay nữ, bị bán cho ngươi, thì sẽ hầu việc ngươi trong sáu năm, song qua năm thứ bảy, ngươi phải giải-phóng người. ¹³ Khi ngươi giải-phóng người, chớ cho người đi ra tay không. ¹⁴ Phải cấp cho người một vật chi, hoặc trong bầy mình, hoặc của sân đạp lúa mình, hoặc của hầm rượu mình, tức là cấp cho người vật bởi trong của-cải mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã ban phước cho ngươi. ¹⁵ Hãy nhớ rằng mình đã làm tôi-mọi trong xứ Ê-díp-tô, và Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã chuộc ngươi; bởi cớ ấy, ngày nay ta truyền cho ngươi làm các đều nầy. ¹⁶ Nhưng nếu kẻ tôi-mọi ngươi nói rằng: Tôi không muốn đi ra khỏi nhà chủ, — vì nó mến ngươi và gia-quyến ngươi, lấy làm thỏa lòng phục-dịch ngươi, — ¹⁷ thì bấy giờ, ngươi phải lấy một cái dùi, để tai người kề cửa mà xỏ, vậy người sẽ làm tôi-tớ ngươi luôn luôn. Ngươi cũng phải làm như vậy cho tớ gái mình. ¹⁸ Ngươi chớ có nặng lòng mà giải-phóng người, vì người đã phục-dịch ngươi sáu năm, ăn phân nửa công-giá của một người làm mướn; vậy Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ ban phước cho ngươi trong mọi công-việc ngươi làm.

(Xuất) 21   ¹ Đây là luật-lệ ngươi phải truyền cho dân-sự:

² Nếu ngươi mua một người đầy-tớ Hê-bơ-rơ, nó sẽ hầu việc cho sáu năm; nhưng qua năm thứ bảy nó sẽ được thả ra, không phải thối tiền. ³ Nếu nó vào ở một mình, thì sẽ ra một mình; nếu có vợ, thì sẽ ra với vợ. ⁴ Nếu người chủ cưới vợ cho, và nếu vợ sanh được con trai hay gái, thì nó sẽ ra một mình, vợ và con thuộc về chủ. ⁵ Nếu kẻ tôi-mọi nói rằng: Tôi thương chủ, vợ và con tôi, không muốn ra được tự-do, ⁶ thì người chủ sẽ dẫn nó đến trước mặt Đức Chúa Trời, biểu lại gần cửa hay là cột, rồi lấy mũi dùi xỏ tai; nó sẽ hầu việc người chủ đó trọn đời.

⁷ Nếu ai bán con gái mình làm con đòi, con gái đó không được ra như các đầy-tớ kia. ⁸ Nếu chủ trước đã ưng lấy con đòi làm hầu, rồi sau lại chẳng muốn, thì chủ phải biểu chuộc nàng lại, chớ không có phép gạt, rồi đem bán nàng cho kẻ ngoại-bang. ⁹ Nhưng nếu chủ định để cho con trai mình, thì phải xử với nàng theo phép như con gái mình vậy. ¹⁰ Nếu chủ có lấy người khác, thì đối với người thứ nhứt chẳng được phép giảm đồ-ăn, đồ-mặc, và tình-nghĩa vợ-chồng chút nào. ¹¹ Nếu người chủ không làm theo ba đều nầy, nàng được phép ra không, chẳng phải thối tiền lại.

 Luật về cho vai mượn, của cầm, và tiền lời

(Phục truyền) 23  ¹⁹ Ngươi chớ đòi lời-lãi gì nơi anh em mình về tiền-bạc, về đồ-ăn hay là về món nào mặc dầu người ta cho vay, để ăn lời. ²⁰ Ngươi được phép lấy lợi người ngoại-bang, nhưng chớ lấy lợi anh em mình, để Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban phước cho ngươi về mọi việc ngươi sẽ làm trong xứ mà ngươi sẽ vào để nhận lấy.

(Xuất)  22  ²⁵ Trong dân ta có kẻ nghèo-nàn ở cùng ngươi, nếu ngươi cho người mượn tiền, chớ xử với họ như người cho vay, và cũng chẳng nên bắt họ chịu lời. ²⁶ Nếu ngươi cầm áo-xống của kẻ lân-cận mình làm của tin, thì phải trả cho họ trước khi mặt trời lặn; ²⁷ vì là đồ chỉ có che thân, là áo-xống che-đậy da mình; người lấy chi mà ngủ? Nếu người đến kêu-van ta, tất ta sẽ nghe lời người, vì ta là Đấng hay thương-xót.

(Phục truyền) 24  ⁶ Chớ chịu cầm cái thớt cối dưới hay là trên; vì ấy là chịu cầm sự sống của kẻ lân-cận mình.

¹⁰ Khi ngươi cho kẻ lân-cận mướn một vật chi, chớ vào nhà người đặng lãnh lấy của-cầm người; ¹¹ phải đứng ở ngoài, người mà mình cho mướn đó, sẽ đem của-cầm ra ngoài đưa cho. 

15  ¹ Cuối mỗi năm thứ bảy, ngươi phải làm năm giải-thích (phóng thích, tha nợ). ² Nầy là lệ của sự giải-thích. Phàm chủ nợ phải giải-thích món vay mà mình đã chịu cho kẻ lân-cận mình vay: ngươi chớ thúc kẻ lân-cận mình hay là anh em mình trả lại, vì người ta đã cáo-rao năm giải-thích cho Đức Giê-hô-va. ³ Ngươi được thúc người ngoại-bang trả lại; song ví anh em ngươi có vật chi thuộc về mình, thì phải tha vật ấy cho người. ⁴ Nhưng nơi ngươi chẳng nên có kẻ nghèo-nàn, vì Đức Giê-hô-va sẽ quả-hẳn ban phước cho ngươi trong xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho ngươi nhận lấy làm sản-nghiệp, ⁵ miễn ngươi chăm-chỉ nghe theo tiếng của Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, cẩn-thận làm theo các điều-răn mà ta truyền cho ngươi ngày nay. ⁶ Vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ ban phước cho ngươi, y như Ngài đã phán; ngươi sẽ cho nhiều nước vay, còn chánh ngươi không vay ai; ngươi sẽ quản-hạt nhiều nước, song các nước ấy sẽ chẳng quản-hạt ngươi.

⁷ Nếu trong thành nào của xứ mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho, ở giữa ngươi có một người anh em bị nghèo, thì chớ cứng lòng nắm tay lại trước mặt anh em nghèo của mình đó. ⁸ Nhưng khá sè tay mình ra, cho người vay món chi cần dùng trong sự nghèo-nàn của người. ⁹ Khá coi chừng, kẻo có một ác-tưởng nơi lòng ngươi, rằng: Năm thứ bảy tức là năm giải-thích, hầu gần! Khá coi chừng, kẻo mắt ngươi chẳng đoái-thương anh em nghèo của mình, không giúp cho người gì hết, e người kêu cùng Đức Giê-hô-va về ngươi, và ngươi sẽ mắc tội chăng. ¹⁰ Ngươi phải giúp cho người, chớ cho mà có lòng tiếc; vì tại cớ ấy, Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ ban phước cho mọi công-việc của ngươi, và mọi đều ngươi đặt tay vào mà làm. ¹¹ Vì sẽ có kẻ nghèo trong xứ luôn luôn, nên ta mới dặn-biểu ngươi mà rằng: Khá sè tay mình ra cho anh em bị âu-lo và nghèo-khó ở trong xứ ngươi.

(Phục truyền) 24  ¹⁰ Khi ngươi cho kẻ lân-cận mướn một vật chi, chớ vào nhà người đặng lãnh lấy của-cầm người; ¹¹ phải đứng ở ngoài, người mà mình cho mướn đó, sẽ đem của-cầm ra ngoài đưa cho. 

Luật-pháp về sự hứa-nguyện

(Lê-vi) 19  ¹² Các ngươi chớ chỉ danh ta mà thề dối, vì ngươi làm ô-danh của Đức Chúa Trời mình: Ta là Đức Giê-hô-va.

(Dân số) 30   ¹ Môi-se nói cùng dân Y-sơ-ra-ên mọi đều Đức Giê-hô-va đã phán dặn người.

² Môi-se cũng nói cùng những quan-trưởng của các chi-phái Y-sơ-ra-ên rằng: Nầy là đều mà Đức Giê-hô-va đã phán: ³ Khi một người nào có hứa-nguyện cùng Đức Giê-hô-va, hoặc phát thề buộc lấy lòng mình phải giữ một sự gì, thì chớ nên thất-tín. Mọi lời ra khỏi miệng người, người phải làm theo.

⁴ Khi một người nữ, trong buổi còn thơ-ấu, ở nhà cha mình, có hứa-nguyện cùng Đức Giê-hô-va, và buộc lấy lòng mình phải giữ một đều chi, ⁵ nếu người cha đã biết lời hứa-nguyện nàng, và sự buộc lòng nàng tự chịu lấy, mà đối với nàng vẫn làm thinh, thì nàng phải làm y lời hứa-nguyện, và giữ mọi sự buộc lòng mình mà nàng tự chịu lấy. ⁶ Còn nhược bằng ngày nào cha nàng biết mà cấm đi, thì nàng sẽ không mắc lời hứa-nguyện mình hay là các sự buộc lòng giữ mà nàng đã tự chịu lấy; Đức Giê-hô-va sẽ tha tội cho nàng, vì cha nàng cấm nàng vậy.

⁷ Nếu người nữ ấy đã kết-hôn, hoặc vì hứa-nguyện, hoặc vì lời chi lỡ ra khỏi môi mà nàng đã chịu lấy một sự buộc mình, — ⁸ nhược bằng ngày nào chồng nàng hay mà đối cùng nàng vẫn làm thinh, thì nàng phải làm y lời hứa-nguyện, và giữ những sự buộc lòng mình mà nàng tự chịu lấy. ⁹ Còn nếu ngày nào chồng đã biết, cấm nàng đi, hủy lời hứa-nguyện mà nàng mắc đó và lời gì lỡ ra khỏi môi, mà vì cớ đó nàng đã buộc lấy mình, thì Đức Giê-hô-va sẽ tha tội cho nàng.

¹⁰ Lời hứa-nguyện của một người đờn-bà góa hoặc một người đờn-bà bị để, mọi đều chi người đã buộc mình, thì phải giữ lấy.

¹¹ Nếu một người đờn-bà đã hứa-nguyện trong nhà chồng mình, hoặc phát thề buộc lấy lòng mình phải giữ một sự gì, ¹² và nếu chồng đã hay, vẫn làm thinh cùng nàng, không cấm, thì nàng phải làm y lời hứa-nguyện và giữ mọi sự buộc lòng mà nàng đã tự chịu lấy. ¹³ Nhưng nhược bằng ngày nào chồng nàng hay-biết, hủy đi, thì mọi lời đã ra khỏi môi về những sự hứa-nguyện, và về sự buộc lòng mình sẽ bị hủy đi; chồng nàng đã hủy các lời đó, thì Đức Giê-hô-va sẽ tha tội cho nàng. ¹⁴ Chồng nàng có thế ưng hay hủy mọi sự hứa-nguyện, và mọi lời thề mà nàng sẽ buộc mình đặng ép linh-hồn mình. ¹⁵ Nhược bằng chồng vẫn làm thinh cùng nàng ngày nay qua ngày mai, như vậy chồng ưng các sự hứa-nguyện của nàng; chồng ưng, vì không nói chi ngày mà người đã hay-biết. ¹⁶ Còn nếu chồng hủy các sự hứa-nguyện một ít lâu sau khi đã hay-biết, thì chồng sẽ mang sự hình-phạt về tội-lỗi của vợ mình.

Luật-pháp về việc giữ đạo trước mặt Chúa và trước mặt người ta

Lê-vi 19 ¹¹ Các ngươi chớ ăn trộm ăn cắp, chớ nói dối, và chớ lừa-đảo nhau.

(Phục truyền) 25 ¹³ Trong bao ngươi chớ có hai thứ trái cân, một thứ già và một thứ non. ¹⁴ Trong nhà ngươi chớ có hai thứ ê-pha, một thứ già và một thứ non. ¹⁵ Phải dùng trái cân đúng thật và công-bình, cũng phải có ê-pha đúng thật và công-bình, để ngươi được sống lâu trên đất mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ban cho ngươi. ¹⁶ Vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi lấy làm gớm-ghiếc người nào làm các đều nầy và phạm sự bất-nghĩa.

Quyền trưởng-tử

21  ¹⁵ Khi một người nam nào có hai vợ, vợ nầy được thương, vợ kia bị ghét, song cả hai đều có sanh con cho ngươi, và con trưởng-nam thuộc về vợ bị ghét, — ¹⁶ khi ngươi chia sản-nghiệp cho các con mình, thì chẳng được phép trao quyền trưởng-nam cho con trai của vợ được thương thế cho con trai của vợ bị ghét, bởi nó vốn là trưởng-nam. ¹⁷ Nhưng ngươi phải nhận con trai của vợ bị ghét làm con đầu lòng, chia một phần bằng hai về mọi vật thuộc về mình; vì nó vốn là sự đầu-tiên của sức-mạnh ngươi; quyền trưởng-nam thuộc về nó vậy.

Hôn Nhân Anh Em Chồng

Một tục lệ cổ xưa được đưa vào Luật Môi-se, có lẽ để bảo tồn quyền thừa kế. Khi một người đàn ông chết không con, anh em của người đó phải cưới góa phụ làm vợ và sinh con mang tên người anh em đã mất. Đứa con đầu lòng sẽ nhận phần thừa kế của người anh em đã mất, trong khi những đứa con khác của cuộc hôn nhân này sẽ thừa kế thông qua người cha ruột của chúng. (Cuộc hôn nhân này có tên hiện đại là “levirate” từ từ tiếng Latin chỉ anh em của chồng.) Một ví dụ về tục lệ này được thấy trong câu chuyện về Tamar và Judah (Sáng thế ký 38).

(Phục truyền) 25   ⁵ Khi anh em ruột ở chung nhau, có một người chết không con, thì vợ của người chết chớ kết đôi cùng người ngoài; anh em chồng phải đi đến cùng nàng, cưới nàng làm vợ, y theo bổn-phận của anh em chồng vậy. ⁶ Con đầu lòng mà nàng sanh ra sẽ nối danh cho người anh em chết, hầu cho danh của người ấy chớ tuyệt khỏi Y-sơ-ra-ên. ⁷ Ví bằng người kia không đẹp lòng lấy nàng, nàng phải lên đến cửa thành, tới cùng các trưởng-lão mà nói rằng: người anh em chồng tôi không chịu lưu danh anh em người lại trong Y-sơ-ra-ên, và không muốn cưới tôi y theo phận-sự anh em chồng. ⁸ Các trưởng-lão của thành ấy sẽ gọi người và nói cùng người; nếu người cứ nói rằng: Tôi không đẹp lòng cưới nàng, — ⁹ thì chị em dâu người sẽ đến gần, trước mặt các trưởng-lão, lột giày khỏi chơn người, khạc trên mặt người, đoạn cất tiếng nói rằng: Người nào không lập lại nhà anh em mình sẽ bị làm cho như vậy! ¹⁰ Trong Y-sơ-ra-ên sẽ gọi nhà người là nhà kẻ bị lột giày.

Trường Hợp Các Con Gái của Xê-lô-phê-hát

Trong dự kiến về việc định cư tại Canaan và phân chia lãnh thổ cho mỗi chi tộc và gia đình, Môi-se được các con gái của một người đã chết không có con trai đến gặp để xin thừa kế một phần đất hứa. Lo lắng về việc mất tài sản gia đình, các con gái xin được phân chia đất thông qua họ. Môi-se đồng ý, nhưng giới hạn việc kết hôn của họ với những người đàn ông trong cùng chi tộc để phần thừa kế không bị chuyển sang chi tộc khác. Lý do tại sao không áp dụng hôn nhân anh em chồng không được nêu rõ. Có lẽ người đó không có anh em trai. Nhưng trường hợp này cho thấy điều gì đó về địa vị của phụ nữ trong một xã hội chủ yếu theo nam quyền.

Luật-pháp về sản-nghiệp

(Dân số) 27   ¹ Các con gái của Xê-lô-phát, là con trai Hê-phe, cháu của Ga-la-át, chắt của Ma-ki, chít của Ma-na-se, thuộc về họ-hàng Ma-na-se, là con trai của Giô-sép, đến gần; đây là tên của các con gái người: Mách-la, Nô-a, Hốt-la, Minh-ca, và Thiệt-sa. ² Các con gái đó đến ra mắt Môi-se, Ê-lê-a-sa thầy tế-lễ, các quan-trưởng, và cả hội-chúng tại cửa hội-mạc, mà nói rằng: ³ Cha chúng tôi đã chết trong đồng vắng; người chẳng phải về phe-đảng của kẻ hiệp lại nghịch cùng Đức Giê-hô-va, tức là phe-đảng Cô-rê; nhưng người chết vì tội-lỗi mình, và không có con trai. ⁴ Cớ sao danh cha chúng tôi bị trừ ra khỏi giữa họ người, bởi không có con trai? Hãy cho chúng tôi một phần sản-nghiệp giữa anh em của cha chúng tôi.

⁵ Môi-se bèn đem cớ-sự của các con gái ấy đến trước mặt Đức Giê-hô-va. ⁶ Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng: ⁷ Các con gái Xê-lô-phát nói có lý; ngươi phải cho chúng nó một phần sản-nghiệp giữa anh em của cha chúng nó, tức là phải giao cho chúng nó sản-nghiệp của cha chúng nó. ⁸ Ngươi cũng phải nói cùng dân Y-sơ-ra-ên rằng: Khi một người nào chết không có con trai, thì các ngươi phải giao sản-nghiệp của người lại cho con gái người. ⁹ Nhược bằng không có con gái, thì phải giao sản-nghiệp cho anh em người. ¹⁰ Ví bằng người không có anh em, thì phải giao sản-nghiệp cho chú bác người. ¹¹ Nếu không có chú bác, thì phải giao sản-nghiệp người cho người bà-con gần hơn hết; và người ấy sẽ được lấy làm của. Ấy sẽ là một luật-lệ để định cho dân Y-sơ-ra-ên, y như Đức Giê-hô-va đã phán dặn Môi-se.

36   ¹ Vả, những trưởng-tộc Ga-la-át, là con trai Ma-ki, cháu Ma-na-se, trong dòng con-cháu Giô-sép, đến gần và nói trước mặt Môi-se cùng trước mặt các tổng-trưởng của những chi-phái Y-sơ-ra-ên, ² mà rằng: Đức Giê-hô-va có phán cùng chúa tôi bắt thăm chia xứ cho dân Y-sơ-ra-ên làm sản-nghiệp, và chúa tôi có lãnh mạng Đức Giê-hô-va giao sản-nghiệp của Xê-lô-phát, anh chúng tôi, cho các con gái người. ³ Nếu các con gái kết-hôn với một trong những con trai về các chi-phái khác của dân Y-sơ-ra-ên, sản-nghiệp chúng nó sẽ truất khỏi sản-nghiệp của tổ-phụ chúng tôi mà thêm vào sản-nghiệp của chi-phái nào chúng nó sẽ thuộc về; như vậy phần đó phải truất khỏi sản-nghiệp đã bắt thăm về chúng tôi. ⁴ Khi đến năm hân-hỉ cho dân Y-sơ-ra-ên, sản-nghiệp chúng nó sẽ thêm vào sản-nghiệp của chi-phái nào chúng nó sẽ thuộc về; như vậy, sản-nghiệp chúng nó sẽ truất khỏi sản-nghiệp của chi-phái tổ-phụ chúng tôi.

⁵ Môi-se bèn truyền các lịnh nầy của Đức Giê-hô-va cho dân Y-sơ-ra-ên mà rằng: Chi-phái con-cháu Giô-sép nói có lý. ⁶ Nầy là đều Đức Giê-hô-va có phán về phần các con gái Xê-lô-phát: Chúng nó muốn kết-thân với ai thì muốn, nhưng chỉ hãy kết-thân với một trong những nhà của chi-phái tổ-phụ mình. ⁷ Như vậy, trong dân Y-sơ-ra-ên, một sản-nghiệp nào chẳng được từ chi-phái nầy đem qua chi-phái khác, vì mỗi người trong dân Y-sơ-ra-ên sẽ ở đeo theo sản-nghiệp về chi-phái tổ-phụ mình. ⁸ Phàm người con gái nào được một phần sản-nghiệp trong một của các chi-phái Y-sơ-ra-ên, thì phải kết-thân cùng một người của một nhà nào về chi-phái tổ-phụ mình, hầu cho mỗi người trong dân Y-sơ-ra-ên hưởng phần sản-nghiệp của tổ-phụ mình. ⁹ Vậy, một phần sản-nghiệp nào chẳng được từ chi-phái nầy đem qua chi-phái kia; nhưng mỗi chi-phái Y-sơ-ra-ên sẽ giữ sản-nghiệp mình vậy.

¹⁰ Các con gái Xê-lô-phát làm như Đức Giê-hô-va đã phán dặn Môi-se. ¹¹ Mách-la, Thiệt-sa, Hốt-la, Minh-ca, và Nô-a, các con gái của Xê-lô-phát, đều kết-thân cùng các con trai của cậu mình. ¹² Chúng nó kết-thân trong những nhà của con-cháu Ma-na-se, là con trai Giô-sép, và phần sản-nghiệp họ còn lại trong chi-phái tổ-phụ mình.

¹³ Đó là các mạng-lịnh và luật-lệ mà Đức Giê-hô-va đã cậy Môi-se truyền cho dân Y-sơ-ra-ên, tại trong đồng bằng Mô-áp, gần sông Giô-đanh, đối ngang Giê-ri-cô.