Đấng Ban Luật Khuyên Bảo Vâng Lời

Trong bài diễn thuyết thứ hai của mình chỉ trong vài ngày, Môi-se nhấn mạnh mạnh mẽ hơn nữa về sự cần thiết phải vâng phục luật pháp và điều lệ của Đức Chúa Trời. Môi-se, vị đại luật sư, nhấn mạnh rằng, mặc dù ông là người phát ngôn truyền đạt luật pháp, nhưng chính Đức Chúa Trời mới là Đấng định ra luật pháp và ban hành các quy chế cho dân tộc. Môi-se nhắc nhở dân chúng về mục đích kép của luật pháp: để đưa họ vào mối quan hệ đúng đắn với Đức Chúa Trời, và để điều chỉnh hành vi của họ hướng tới cuộc sống có trật tự và có ích. Ông ý thức được nhu cầu phổ biến luật pháp cho các thế hệ tương lai và vì vậy giao phó cho các bậc cha mẹ trách nhiệm dạy luật pháp cho con cái họ.

Trong nỗ lực thúc đẩy sự tôn trọng luật pháp của Đức Chúa Trời hơn nữa, Môi-se kể lại một số ví dụ về việc dân Y-sơ-ra-ên đã phải chịu cả hậu quả gián tiếp lẫn hình phạt trực tiếp khi họ thất bại hoặc từ chối tuân theo luật pháp. Bởi vì nhiều người Y-sơ-ra-ên còn quá trẻ để nhớ, Môi-se nhắc nhở dân chúng rằng giao ước của Đức Chúa Trời cũng áp dụng cho họ như với cha mẹ họ vậy. Ông cũng nói với những người lớn tuổi, những người đã trực tiếp chứng kiến hoặc trải qua những sự kiện mà ông đề cập đến. Nhìn chung, đây là một bài diễn thuyết mạnh mẽ và nghiêm túc từ người mà tên tuổi, cho đến tận thời hiện đại, vẫn là cái tên được gắn liền nhiều nhất với luật pháp và việc tuân giữ luật pháp.

Bài giảng thứ nhì: Môi-se truyền luật-pháp cho dân Y-sơ-ra-ên

^{4   44} Nầy là luật-pháp mà Môi-se đặt trước mặt dân Y-sơ-ra-ên. ⁴⁵ Nầy là chứng-cớ, mạng-lịnh, và luật-lệ mà Môi-se truyền cho dân Y-sơ-ra-ên khi ra khỏi xứ Ê-díp-tô, ⁴⁶ ở bên kia sông Giô-đanh, trong trũng đối ngang Bết-Phê-o, tại xứ Si-hôn, vua dân A-mô-rít, ở Hết-bôn, mà Môi-se và dân Y-sơ-ra-ên đánh bại khi ra khỏi xứ Ê-díp-tô. ⁴⁷ Dân Y-sơ-ra-ên chiếm xứ người luôn với xứ Óc, vua Ba-san, là hai vua dân A-mô-rít, ở tại bên kia sông Giô-đanh, về hướng mặt trời mọc, từ A-rô-e ⁴⁸ trên bờ khe Ạt-nôn, cho đến núi Si-ri-ôn, nghĩa là Hẹt-môn, ⁴⁹ và toàn đồng bằng bên kia sông Giô-đanh, về phía đông cho đến biển của đồng bằng, dưới triền núi Phích-ga.

5   ¹ Vậy, Môi-se gọi cả Y-sơ-ra-ên mà nói rằng: Hỡi Y-sơ-ra-ên, hãy nghe những luật-lệ và mạng-lịnh mà ngày nay ta rao-truyền nơi lỗ tai các ngươi; các ngươi phải học-tập và cẩn-thận làm theo những điều đó. ² Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta có lập giao-ước cùng chúng ta tại Hô-rếp. ³ Chẳng phải cùng tổ-phụ chúng ta mà Đức Giê-hô-va đã lập giao-ước nầy đâu, nhưng cùng hết thảy chúng ta hiện ngày nay còn sống đây. ⁴ Đức Giê-hô-va tại trên núi từ giữa lửa, đã đối-diện phán cùng các ngươi. ⁵ Đương lúc đó, ta đứng giữa Đức Giê-hô-va và các ngươi, đặng truyền lại lời của Ngài cho các ngươi;

²² Tại trên núi, giữa lửa, mây và sự tối-tăm, Đức Giê-hô-va có dùng tiếng lớn phán những lời nầy cho cả hội các ngươi, Ngài không thêm chi hết; đoạn Ngài ghi các lời đó trên hai bảng đá, và trao cho ta.

²³ Vả, trong khi cả núi phát lửa, các ngươi vừa nghe tiếng từ giữa nơi tối-tăm phán ra, thì những quan-trưởng của các chi-phái, và những trưởng-lão các ngươi đến gần ta mà nói rằng: ²⁴ Kìa, Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng tôi đã tỏ ra sự vinh-hiển và sự oai-nghiêm Ngài cho chúng tôi, và chúng tôi có nghe tiếng Ngài từ giữa lửa phán ra; ngày nay chúng tôi thấy rằng Đức Chúa Trời có phán cùng loài người và loài người vẫn còn sống. ²⁵ Nhưng bây giờ, cớ sao chúng tôi phải chết? vì đám lửa lớn nầy sẽ tiêu-diệt chúng tôi hết. Ví bằng chúng tôi còn có nghe tiếng của Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng tôi, thì chúng tôi phải chết. ²⁶ Vì trong loài người, có ai đã nghe tiếng của Đức Chúa Trời sanh-hoạt từ giữa lửa phán ra, như chúng tôi, mà vẫn còn sống? ²⁷ Vậy, ông hãy đi đến gần, nghe mọi đều Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng tôi sẽ phán, rồi hãy truyền lại cho chúng tôi mọi đều Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng tôi sẽ phán cho ông; thì chúng tôi sẽ nghe và làm theo.

²⁸ Đương khi các ngươi bàn cùng ta, Đức Giê-hô-va nghe những lời của các ngươi, nên phán cùng ta rằng: Ta có nghe những lời dân nầy bàn cùng ngươi; chúng nó nói như vậy lấy làm thậm phải. ²⁹ Ồ! chớ chi dân nầy thường có một lòng kính-sợ ta, hằng giữ theo các điều-răn ta như thế, để chúng nó và con-cháu chúng nó được phước đời đời! ³⁰ Hãy đi nói cùng dân-sự rằng: Khá trở về trại mình; ³¹ còn ngươi, hãy ở lại đây với ta, ta sẽ truyền các điều-răn, luật-lệ, và mạng-lịnh mà ngươi sẽ dạy lại cho, để chúng nó làm theo các điều đó trong xứ ta sẽ ban cho họ nhận lấy. ³² Vậy, các ngươi khá cẩn-thận làm theo, y như Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi đã phán dặn các ngươi; chớ xây qua bên hữu, hoặc qua bên tả. ³³ Các ngươi khá đi theo trọn đường mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi đã chỉ cho, để các ngươi được sống, hưởng phước, và ở lâu dài trong xứ mà mình sẽ nhận được.

6   ¹ Vả, nầy là điều-răn, luật-lệ và mạng-lịnh mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi đã phán dặn ta dạy lại cho, để các ngươi làm theo nó trong xứ mà các ngươi sẽ đi vào nhận lấy; ² hầu cho ngươi kính-sợ Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, trọn đời, ngươi và con-cháu ngươi vâng-giữ các luật-lệ và điều-răn của Ngài mà ta truyền cho ngươi, để ngươi được sống lâu ngày. ³ Hỡi Y-sơ-ra-ên, ngươi hãy nghe lấy và cẩn-thận làm theo, hầu cho ngươi được phước và thêm lên nhiều trong xứ đượm sữa và mật, y như Giê-hô-va Đức Chúa Trời của tổ-phụ ngươi đã phán hứa cùng ngươi.

⁴ Hỡi Y-sơ-ra-ên! hãy nghe: Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta là Giê-hô-va có một không hai.

⁵ Ngươi phải hết lòng, hết ý, hết sức kính-mến Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi. ⁶ Các lời mà ta truyền cho ngươi ngày nay sẽ ở tại trong lòng ngươi; ⁷ khá ân-cần dạy-dỗ điều đó cho con-cái ngươi, và phải nói đến, hoặc khi ngươi ngồi trong nhà, hoặc khi đi ngoài đường, hoặc lúc ngươi nằm, hay là khi chổi dậy. ⁸ Khá buộc nó trên tay mình như một dấu, và nó sẽ ở giữa hai con mắt ngươi như ấn-chí; ⁹ cũng phải viết các lời đó trên cột nhà, và trên cửa ngươi.

¹⁰ Khi Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã dẫn ngươi vào xứ mà Ngài thề cùng tổ-phụ ngươi, là Áp-ra-ham, Y-sác, và Gia-cốp, đặng ban cho ngươi, khiến ngươi lấy được những thành lớn và tốt mà ngươi không có xây cất; ¹¹ những nhà đầy đủ các thứ của mà ngươi không có chất-chứa; các giếng mà ngươi không có đào; cây nho và cây ô-li-ve mà ngươi không có trồng; khi ngươi ăn và được no-nê, ¹² khá giữ lấy mình, kẻo ngươi quên Đức Giê-hô-va, là Đấng đã đem ngươi ra khỏi xứ Ê-díp-tô, tức là khỏi nhà nô-lệ.

¹³ Ngươi phải kính-sợ Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, phục-sự Ngài, và lấy danh Ngài mà thề. ¹⁴ Chớ theo các thần khác trong những thần của các dân-tộc ở xung-quanh các ngươi, ¹⁵ vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ngự ở giữa ngươi, là Đức Chúa Trời kỵ-tà, e cơn thạnh-nộ của Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi nổi lên cùng ngươi, và Ngài diệt ngươi khỏi mặt đất chăng. ¹⁶ Các ngươi chớ thử Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, như đã thử Ngài tại Ma-sa. ¹⁷ Khá cẩn-thận giữ lấy những điều-răn, chứng-cớ, và luật-lệ của Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi đã truyền cho ngươi. ¹⁸ Vậy, ngươi phải làm đều ngay-thẳng và tốt-lành trước mặt Đức Giê-hô-va, để ngươi được phước và vào nhận lấy xứ tốt-đẹp mà Đức Giê-hô-va đã thề hứa cùng tổ-phụ ngươi, để ban cho ngươi; ¹⁹ và Đức Giê-hô-va sẽ đuổi hết những kẻ thù-nghịch ra khỏi trước mặt ngươi, y như Ngài đã phán vậy.

²⁰ Về ngày sau, khi con ngươi hỏi ngươi rằng: Các chứng-cớ, luật-lệ, và mạng-lịnh nầy là chi, mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng tôi đã truyền cho cha? ²¹ thì hãy đáp rằng: Chúng ta đã bị làm tôi-mọi cho Pha-ra-ôn tại xứ Ê-díp-tô, và Đức Giê-hô-va có dùng tay mạnh đem chúng ta ra khỏi xứ ấy. ²² Đức Giê-hô-va có làm trước mặt chúng ta những dấu kỳ và phép lạ rất lớn-lao đáng sợ, mà hại xứ Ê-díp-tô, Pha-ra-ôn, và cả nhà người; ²³ Ngài đã đem chúng ta ra khỏi xứ ấy, để dẫn vào xứ Ngài đã thề cùng tổ-phụ chúng ta; để ban cho chúng ta. ²⁴ Đức Giê-hô-va có phán cùng chúng ta khá làm theo các luật-lệ nầy, kính-sợ Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta, hầu cho chúng ta được phước luôn luôn, và được Ngài bảo-tồn sự sống cho chúng ta y như Ngài đã làm đến ngày nay. ²⁵ Vả, chúng ta sẽ được xưng là công-bình nếu chúng ta cẩn-thận làm theo các điều-răn nầy trước mặt Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta, y như Ngài đã phán dặn vậy.

7   ¹ Khi Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã dẫn ngươi vào xứ mình sẽ nhận được, đuổi khỏi trước mặt ngươi nhiều dân-tộc, là dân Hê-tít, dân Ghi-rê-ga-sít, dân A-mô-rít, dân Ca-na-an, dân Phê-rê-sít, dân Hê-vít, và dân Giê-bu-sít, tức bảy dân-tộc lớn và mạnh hơn ngươi, ² khi Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã phó các dân ấy cho, và ngươi đánh bại chúng, thì phải diệt hết chúng đi, chớ lập giao-ước cùng, và cũng đừng thương-xót lấy. ³ Ngươi chớ làm sui-gia với chúng, chớ gả con gái mình cho con trai họ, cũng đừng cưới con gái họ cho con trai mình, ⁴ vì các dân-tộc nầy sẽ dụ con trai ngươi lìa-bỏ ta mà phục-sự các thần khác, rồi cơn thạnh-nộ của Đức Giê-hô-va nổi lên cùng ngươi, diệt ngươi cách vội-vàng. ⁵ Nhưng đối cùng các dân đó, các ngươi phải làm như vầy: phá những bàn-thờ, đập bể những pho tượng, đánh hạ các thần A-sê-ra và đốt những hình chạm của chúng nó. ⁶ Vì ngươi là một dân thánh cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi; Ngài đã chọn ngươi trong muôn dân trên mặt đất, đặng làm một dân thuộc riêng về Ngài.

⁷ Đức Giê-hô-va trìu-mến và chọn lấy các ngươi, chẳng phải vì các ngươi đông hơn mọi dân khác đâu; thật số các ngươi là ít hơn những dân khác. ⁸ Nhưng ấy vì Đức Giê-hô-va thương-yêu các ngươi, và giữ lời thề mà Ngài đã lập cùng tổ-phụ các ngươi, nên Đức Giê-hô-va nhờ tay mạnh rút các ngươi ra, chuộc khỏi nhà nô-lệ, và cứu khỏi tay Pha-ra-ôn, vua xứ Ê-díp-tô. ⁹ Vậy nên, phải nhận biết rằng Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, ấy là Đức Chúa Trời, tức Đức Chúa Trời thành-tín, giữ sự giao-ước và nhơn-từ đến ngàn đời cho những người yêu-mến Ngài và vâng-giữ các điều-răn Ngài; ¹⁰ và Ngài báo-ứng nhãn-tiền cho những kẻ ghét Ngài, mà hủy-diệt chúng nó đi. Ngài không trì-huỡn cùng kẻ nào ghét Ngài đâu, sẽ báo-ứng nhãn-tiền cho kẻ đó. ¹¹ Vậy, khá cẩn-thận làm theo những điều-răn, luật-lệ, và mạng-lịnh mà ta truyền cho ngươi ngày nay.

¹² Nếu ngươi nghe các luật-lệ nầy, và gìn-giữ làm theo, thì đối cùng ngươi Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ giữ lời giao-ước và sự thương-xót mà Ngài đã thề cùng tổ-phụ ngươi. ¹³ Ngài sẽ yêu-mến ngươi, ban phước cho ngươi, gia-tăng ngươi, ban phước cho con-cái ngươi, cho thổ-sản ngươi, cho ngũ-cốc, rượu, và dầu của ngươi, cho lứa-đẻ của bò cái, chiên cái ngươi sai đông trên đất mà Ngài đã thề cùng tổ-phụ ngươi, để ban cho ngươi. ¹⁴ Ngươi sẽ được phước hơn mọi dân: nơi ngươi sẽ chẳng có ai son-sẻ, hoặc nam hay nữ, hoặc con đực hay con cái trong bầy súc-vật của ngươi. ¹⁵ Đức Giê-hô-va sẽ khiến các tật bịnh lìa xa ngươi; và những bịnh lây của xứ Ê-díp-tô kia, mà ngươi đã biết, thì Ngài sẽ chẳng giáng cho ngươi đâu, nhưng giáng cho những kẻ nào ghét ngươi.

¹⁶ Vậy, phải diệt các dân-tộc mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi phó cho ngươi, mắt ngươi chớ đoái thương chúng nó, và đừng hầu-việc các thần họ; vì ấy sẽ là một cái bẫy cho ngươi. ¹⁷ Nếu ngươi nói trong lòng rằng: Các dân-tộc nầy đông hơn ta, làm sao đuổi chúng nó ra được? ¹⁸ thì chớ sợ, hãy nhớ lại đều Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã làm cho Pha-ra-ôn và cả xứ Ê-díp-tô, ¹⁹ tức là những sự thử-thách lớn-lao mắt ngươi đã thấy, những dấu kỳ phép lạ, cánh tay quyền-năng giơ thẳng ra, mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã cậy lấy, đem ngươi ra khỏi xứ Ê-díp-tô: Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ đãi như vậy các dân-tộc mà ngươi sợ-hãi đó. ²⁰ Vả lại, Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ sai những ong lỗ đến hại chúng nó, cho tới chừng nào những kẻ đã thoát khỏi và trốn núp, bị diệt hết trước mặt ngươi. ²¹ Chớ vì cớ chúng nó mà sợ-hãi chi; vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi ngự tại giữa ngươi, là Đức Chúa Trời rất lớn và đáng sợ. ²² Nhưng Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ lần lần đuổi các dân-tộc nầy khỏi trước mặt ngươi; ngươi không thế diệt chúng nó mau, e những thú rừng thêm nhiều lên mà hại ngươi chăng; ²³ song Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ phó chúng nó cho ngươi, và khiến cho sa vào sự kinh-hoàng dữ-dội, cho đến chừng nào chúng nó bị diệt mất. ²⁴ Ngài sẽ phó các vua chúng nó vào tay ngươi, ngươi phải xóa danh các vua đó khỏi dưới trời, chẳng còn một ai chống-cự trước mặt ngươi, cho đến chừng nào ngươi đã diệt chúng nó.

²⁵ Các ngươi phải thiêu-đốt những tượng chạm về các thần chúng nó. Chớ tham-lam, cũng chớ lấy cho mình bạc hay vàng bọc các tượng ấy, e ngươi phải mắc bẫy chăng; vì vật ấy lấy làm gớm-ghiếc cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi. ²⁶ Chớ đem vàng gớm-ghiếc nầy vào nhà mình, e ngươi cũng đáng bị diệt như nó. Khá gớm-ghê và hiềm nó đến đều, vì là một vật đáng diệt.

8   ¹ Hãy cẩn-thận làm theo hết thảy điều-răn mà ta truyền cho các ngươi ngày nay, để các ngươi được sống, được gia-thêm, và được vào nhận lấy xứ mà Đức Giê-hô-va đã thề cùng tổ-phụ các ngươi, để ban cho các ngươi.

² Hãy nhớ trọn con đường nơi đồng vắng mà Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã dẫn ngươi đi trong bốn mươi năm nầy, để hạ ngươi xuống và thử ngươi, đặng biết đều có ở trong lòng ngươi, hoặc ngươi có gìn-giữ những điều-răn của Ngài hay chăng. ³ Vậy, Ngài có hạ ngươi xuống, làm cho ngươi bị đói, đoạn cho ăn ma-na mà ngươi và tổ-phụ ngươi chưa hề biết, để khiến ngươi biết rằng loài người sống chẳng phải nhờ bánh mà thôi, nhưng loài người sống nhờ mọi lời bởi miệng Đức Giê-hô-va mà ra. ⁴ Trong bốn mươi năm nầy áo-xống ngươi không hư-mòn, chơn ngươi chẳng phù lên. ⁵ Vậy, khá nhận biết trong lòng rằng Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sửa-phạt ngươi như một người sửa-phạt con mình vậy.

⁶ Hãy kính-sợ Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, gìn-giữ những điều-răn của Ngài, đi theo các đường-lối Ngài; ⁷ vì Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi sẽ khiến ngươi vào xứ tốt-tươi, có nhiều khe, suối, nước sâu phun lên trong trũng và trên núi; ⁸ xứ có lúa mì, lúa mạch, dây nho, cây vả, cây lựu; dầu ô-li-ve và mật; ⁹ xứ đó ngươi sẽ ăn bánh đầy đủ, chẳng thiếu món chi; đá xứ đó là sắt, và từ trong núi ngươi lấy đồng ra. ¹⁰ Vậy, ngươi sẽ ăn no-nê, và khong-khen Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, vì cớ xứ tốt-tươi mà Ngài đã ban cho.

¹¹ Ngươi khá cẩn-thận, e quên Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, không giữ-gìn những điều-răn, mạng-lịnh, và luật-lệ của Ngài, mà ngày nay ta truyền cho ngươi chăng; ¹² lại e sau khi đã ăn no-nê, cất nhà tốt đặng ở, ¹³ thấy bò chiên của mình thêm nhiều lên, bạc, vàng, và mọi tài-sản mình dư-dật rồi, ¹⁴ thì bấy giờ lòng ngươi tự-cao, quên Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, là Đấng đã đem ngươi ra khỏi xứ Ê-díp-tô, tức khỏi nhà nô-lệ chăng. ¹⁵ Ấy là Ngài đã dẫn ngươi đi ngang qua đồng vắng minh-mông gớm-ghiếc nầy, đầy những rắn lửa, bò kẹp, đất khô-khan, chẳng có nước; Ngài khiến nước từ hòn đá rất cứng phun ra cho ngươi; ¹⁶ lại trong đồng vắng, Ngài ban cho ngươi ăn ma-na mà tổ-phụ ngươi chưa hề biết, để hạ ngươi xuống và thử ngươi, hầu về sau làm ơn cho ngươi. ¹⁷ Vậy, khá coi chừng, chớ nói trong lòng rằng: Ấy nhờ quyền-năng ta và sức-lực của tay ta mà đoạt được những sản-nghiệp nầy. ¹⁸ Hãy nhớ lại Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, vì ấy là Ngài ban cho ngươi sức-lực đoạt được những sản-nghiệp, để làm trọn sự giao-ước Ngài đã thề cùng tổ-phụ ngươi, y như Ngài đã làm ngày nay.

¹⁹ Nếu ngươi quên Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi mà theo các thần khác, hầu-việc và quì-lạy trước các thần ấy, thì ngày nay ta cáo quyết rằng: Các ngươi hẳn sẽ bị diệt-mất! ²⁰ Các ngươi sẽ bị diệt-mất như những dân-tộc kia mà Đức Giê-hô-va tuyệt-diệt trước mặt các ngươi, bởi vì không nghe theo tiếng Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của các ngươi.