Giao Ước Của Đức Chúa Trời Với Áp-ram

Theo thời gian trôi qua, Áp-ram bắt đầu lo lắng vì ông và Sa-rai vẫn chưa có con. Làm sao con cháu ông có thể thừa kế đất đai nếu không có con cái? Phải chăng sự thừa kế chỉ có thể thông qua Ê-li-ê-se, người đầy tớ trong nhà mà ông có thể nhận làm con nuôi để bảo tồn dòng dõi thừa kế của mình? Áp-ram thực sự bối rối. Vì vậy Đức Chúa Trời trấn an Áp-ram rằng chính ông sẽ có con cái, và họ sẽ sinh sôi nảy nở rất nhiều. Khi Đức Chúa Trời cũng nhắc lại lời hứa trước đó rằng dòng dõi Áp-ram sẽ thừa kế đất đai, Áp-ram cầu xin Đức Chúa Trời ban cho một dấu hiệu để xác nhận lời hứa này là thật.

Đức Chúa Trời nhân từ bỏ qua sự thiếu tin tưởng của Áp-ram và chỉ dẫn Áp-ram chuẩn bị một giao ước theo cách thức mà các thỏa thuận thường được ấn chứng trong thời kỳ đó. Theo phong tục phổ biến, các bên tham gia giao ước đi qua giữa những xác thú vật đã được giết đặc biệt cho nghi lễ, như thể những người lập giao ước đang nói rằng, “Số phận này sẽ xảy đến cho tất cả bầy gia súc và đàn chiên của tôi nếu tôi không giữ lời hứa.” Sự hiện diện của Đức Chúa Trời đi qua giữa các miếng thịt của những con vật bị giết dưới hình thức một ngọn đuốc cháy rực, và như vậy lời hứa được ấn chứng. Điều thú vị là chỉ một mình Đức Chúa Trời đi qua giữa các xác thú vật, cho thấy tính chất độc nhất một phía của giao ước này.

Ngay trước khi việc lập giao ước này diễn ra, Đức Chúa Trời hiện ra với Áp-ram trong giấc ngủ và bảo ông rằng dòng dõi của ông sẽ làm nô lệ tại một xứ lạ trước khi trở về để chiếm lấy đất Ca-na-an. Các văn bản sau này xác nhận sự chính xác của khải tượng tiên tri của Đức Chúa Trời cho Áp-ram khi dân tộc Do Thái sau đó bị nô lệ tại Ai Cập trong khoảng 400 năm.

Có lẽ điều quan trọng nhất tại thời điểm này trong câu chuyện về Áp-ram là việc khi Đức Chúa Trời hứa ban cho Áp-ram con cái, Áp-ram tin Đức Chúa Trời. Như sẽ sớm thấy rõ, Áp-ram vẫn chưa chắc chắn rằng con cái sẽ đến thông qua ông và Sa-rai, nhưng ông sẽ không bao giờ không tin tưởng rằng bằng quyền năng của Đức Chúa Trời, ông sẽ có con cháu theo cách nào đó.

Khi câu chuyện về giao ước của Đức Chúa Trời với Áp-ram bắt đầu, Đức Chúa Trời cũng có thể đang đề cập đến nỗi sợ hãi của Áp-ram về sự trả thù từ các vua phương Đông mà Áp-ram vừa đánh bại.

15¹ Sau các việc đó, trong sự hiện-thấy có lời Đức Giê-hô-va phán cùng Áp-ram rằng: Hỡi Áp-ram! ngươi chớ sợ chi; ta đây là một cái thuẫn-đỡ cho ngươi; phần thưởng của ngươi sẽ rất lớn. ² Áp-ram thưa rằng: Lạy Chúa Giê-hô-va, Chúa sẽ cho tôi chi? Tôi sẽ chết không con, kẻ nối nghiệp nhà tôi là Ê-li-ê-se, người Đa-mách. ³ Áp-ram lại nói rằng: Nầy, Chúa làm cho tôi tuyệt-tự; một kẻ tôi-tớ sanh-đẻ tại nhà tôi sẽ làm người kế-nghiệp tôi.

⁴ Đức Giê-hô-va bèn phán cùng Áp-ram rằng: Kẻ đó chẳng phải là kẻ kế-nghiệp ngươi đâu, nhưng ai ở trong gan-ruột ngươi ra, sẽ là người kế-nghiệp ngươi. ⁵ Đoạn, Ngài dẫn người ra ngoài và phán rằng: Ngươi hãy ngó lên trời, và nếu ngươi đếm được các ngôi sao thì hãy đếm đi. Ngài lại phán rằng: Dòng-dõi ngươi cũng sẽ như vậy. ⁶ Áp-ram tin Đức Giê-hô-va, thì Ngài kể sự đó là công-bình cho người.

⁷ Đức Giê-hô-va lại phán cùng Áp-ram rằng: Ta là Đức Giê-hô-va, Đấng đã dẫn ngươi ra khỏi U-rơ, thuộc về xứ Canh-đê, để ban cho ngươi xứ nầy làm sản-nghiệp. ⁸ Áp-ram thưa rằng: Lạy Chúa Giê-hô-va, bởi cớ chi tôi biết rằng tôi sẽ được xứ nầy làm sản-nghiệp? ⁹ Đức Giê-hô-va đáp rằng: Ngươi hãy bắt đem cho ta một con bò cái ba tuổi, một con dê cái ba tuổi, một con chiên đực ba tuổi, một con cu rừng và một con bò-câu con. ¹⁰ Áp-ram bắt đủ các loài vật đó, mổ làm hai, để mỗi nửa con mỗi bên đối với nhau, nhưng không mổ các loài chim ra làm hai. ¹¹ Có những chim ăn mồi bay đáp trên mấy con thú chết đó, song Áp-ram đuổi nó đi. ¹² Vả, khi mặt trời vừa lặn, thì Áp-ram ngủ mê; nầy một cơn kinh-hãi, tối-tăm nhập vào mình người. ¹³ Đức Giê-hô-va phán cùng Áp-ram rằng: Phải biết rằng, dòng-dõi ngươi sẽ ngụ trong một xứ chẳng thuộc về chúng nó, làm tôi-mọi cho dân xứ đó và bị họ hà-hiếp bốn trăm năm. ¹⁴ Nhưng, ta sẽ đoán-phạt dân mà dòng-dõi ngươi sẽ làm tôi-mọi đó; rồi khi ra khỏi xứ, thì sẽ được của-cải rất nhiều. ¹⁵ Còn ngươi sẽ bình-yên về nơi tổ-phụ, hưởng lộc già sung-sướng, rồi qua đời^[1]. ¹⁶ Đến đời thứ tư, dòng-dõi ngươi sẽ trở lại đây, vì tội-lỗi của dân A-mô-rít chưa được đầy-dẫy. — ¹⁷ Khi mặt trời đã lặn, thình-lình sự tối-mịt giáng xuống; kìa, có một lò lớn khói lên, và một ngọn lửa loè ngang qua các xác-thịt đã mổ.

¹⁸ Ngày đó, Đức Giê-hô-va lập giao-ước cùng Áp-ram, mà phán rằng: Ta cho dòng-dõi ngươi xứ nầy, từ sông Ê-díp-tô (Sông nầy là sông Nin ở tại xứ Ê-díp-tô) cho đến sông lớn kia, tức sông Ơ-phơ-rát, ¹⁹ là xứ của các dân Kê-nít, Kê-nê-sít, Cát-mô-nít, ²⁰ Hê-tít, Phê-rê-sít, Rê-pha-im, ²¹ A-mô-nít, Ca-na-an, Ghi-rê-ga-sít và Giê-bu-sít.

Sự Ra Đời của Ích-ma-ên Qua A-ga 

Gần mười năm đã trôi qua kể từ khi Đức Chúa Trời lặp lại lời hứa rằng Áp-ram sẽ có con cái. Mặc dù cả Áp-ram và Sa-rai vẫn tin điều đó sẽ xảy ra, Sa-rai dường như bắt đầu tự hỏi liệu lời hứa có đặc biệt bao gồm bà như là người mẹ của dòng dõi Áp-ram hay không. Dù tin vào lời hứa, Sa-rai cuối cùng tự thuyết phục mình rằng bà không phải là một phần trong kế hoạch của Đức Chúa Trời và nghĩ ra một ý tưởng để giúp thực hiện lời hứa. Bà đề nghị Áp-ram lấy A-ga, người nữ tỳ người Ai Cập của bà, làm vợ lẽ. Theo phong tục thời đó, việc một người phụ nữ ở địa vị của Sa-rai giao nữ tỳ của mình cho chồng với mục đích sinh con là hoàn toàn thích hợp, dù có thể gây tổn thương về mặt cá nhân. Con cái sinh ra trong một thỏa thuận như vậy có thể thừa kế như con ruột. Do đó, xét từ góc độ thuần túy con người, ý tưởng của Sa-rai đề nghị vừa thể hiện sự vị tha vừa rõ ràng nhằm thực hiện lời hứa của Đức Chúa Trời với Áp-ram.

Tuy nhiên, với việc A-ga mang thai, không lâu sau đã rõ rằng kế hoạch này đầy rẫy vấn đề. Sự kiêu ngạo, ghen tuông và mất mát tình cảm tự nhiên nảy sinh trong những mối quan hệ như vậy, và cuối cùng A-ga bỏ trốn khỏi chủ mình. Tuy nhiên, A-ga được chỉ dẫn phải quay về và vâng phục. Đức Chúa Trời hứa với A-ga rằng dòng dõi của con trai bà, Ích-ma-ên, sẽ đông không đếm được, nhưng cũng tiên báo rằng Ích-ma-ên và con cháu của người sẽ mang đặc điểm thù địch, đặc biệt là chống lại anh em mình. (Đáng chú ý là trong những thế kỷ sau đó sẽ có xung đột ở Trung Đông giữa người Ả-rập, là con cháu của Ích-ma-ên, và người Do Thái, là con cháu từ em cùng cha khác mẹ với Ích-ma-ên, một người con trai sắp được sinh ra.)

16¹ Vả, Sa-rai, vợ của Áp-ram, vẫn không sanh con; nàng có một con đòi Ê-díp-tô, tên là A-ga. ² Sa-rai nói cùng Áp-ram rằng: Nầy, Đức Giê-hô-va đã làm cho tôi son-sẻ, vậy xin ông hãy lại ăn-ở cùng con đòi tôi, có lẽ tôi sẽ nhờ nó mà có con chăng. Áp-ram bèn nghe theo lời của Sa-rai.

³ Sau khi Áp-ram đã trú-ngụ mười năm tại xứ Ca-na-an, Sa-rai, vợ người, bắt A-ga, là con đòi Ê-đíp-tô mình, đưa cho chồng làm hầu. ⁴ Người lại cùng con đòi, thì nàng thọ-thai. Khi con đòi thấy mình thọ-thai, thì khinh-bỉ bà chủ mình. ⁵ Sa-rai nói cùng Áp-ram rằng: Đều sỉ-nhục mà tôi bị đây đổ lại trên ông. Tôi đã phú con đòi tôi vào lòng ông, mà từ khi nó thấy mình thọ-thai, thì lại khinh tôi. Cầu Đức Giê-hô-va xét-đoán giữa tôi với ông. ⁶ Áp-ram đáp cùng Sa-rai rằng: Nầy, con đòi đó ở trong tay ngươi, phân-xử thể nào, mặc ý ngươi cho vừa dạ. Đoạn, Sa-rai hành-hạ A-ga, thì nàng trốn đi khỏi mặt người.

⁷ Nhưng thiên-sứ của Đức Giê-hô-va thấy nàng ở trong đồng vắng gần bên suối nước, nơi mé đường đi về Su-rơ, ⁸ thì hỏi rằng: Hỡi A-ga, đòi của Sa-rai, ngươi ở đâu đến, và sẽ đi đâu? Nàng thưa rằng: Tôi lánh xa mặt Sa-rai, chủ tôi. ⁹ Thiên-sứ của Đức Giê-hô-va dạy nàng rằng: Ngươi hãy trở về chủ ngươi, và chịu-lụy dưới tay người. ¹⁰ Thiên-sứ của Đức Giê-hô-va lại phán rằng: Ta sẽ thêm dòng-dõi ngươi nhiều, đông-đảo đến đỗi người ta đếm không đặng nữa. ¹¹ Lại phán rằng: Nầy, ngươi đương có thai, sẽ sanh một trai, đặt tên là Ích-ma-ên; vì Đức Giê-hô-va có nghe sự sầu-khổ của ngươi. ¹² Đứa trẻ đó sẽ như một con lừa rừng; tay nó sẽ địch cùng mọi người, và tay mọi người địch lại nó. Nó sẽ ở về phía đông, đối mặt cùng hết thảy anh em mình.

¹³ Nàng gọi Đức Giê-hô-va mà đã phán cùng mình, danh là « Đức Chúa Trời hay đoái xem, » vì nàng nói rằng: Chính tại đây, tôi há chẳng có thấy được Đấng đoái xem tôi sao? ¹⁴ Bởi cớ ấy, người ta gọi cái giếng nầy ở về giữa khoảng của Ca-đe và Bê-re, là giếng La-chai-Roi (nghĩa là Đấng hằng sống đoái xem tôi).

¹⁵ Rồi nàng A-ga sanh được một con trai; Áp-ram đặt tên đứa trai đó là Ích-ma-ên.

¹⁶ Vả lại, khi A-ga sanh Ích-ma-ên cho Áp-ram, thì Áp-ram đã được tám mươi sáu tuổi.

17¹ Khi Áp-ram được chín mươi chín tuổi, thì Đức Giê-hô-va hiện đến cùng người và phán rằng: Ta là Đức Chúa Trời toàn-năng; ngươi hãy đi ở trước mặt ta làm một người trọn-vẹn. ² Ta sẽ lập giao-ước cùng ngươi, làm cho dòng-dõi ngươi thêm nhiều quá-bội.

³ Áp-ram bèn sấp mình xuống đất; Đức Chúa Trời phán cùng người rằng: ⁴ Nầy, phần ta đây, ta đã lập giao-ước cùng ngươi; vậy ngươi sẽ trở nên tổ-phụ của nhiều dân-tộc. ⁵ Thiên-hạ chẳng còn gọi ngươi là Áp-ram nữa, nhưng tên ngươi sẽ là Áp-ra-ham (nghĩa là cha của nhiều dân-tộc; còn Áp-ram, nghĩa là cha cao-quí.), vì ta đặt ngươi làm tổ-phụ của nhiều dân-tộc. ⁶ Ta sẽ làm cho ngươi sanh-sản rất nhiều, làm cho ngươi thành nhiều nước; và các vua sẽ do nơi ngươi mà ra. ⁷ Ta sẽ lập giao-ước cùng ngươi, và cùng hậu-tự ngươi trải qua các đời; ấy là giao-ước đời đời, hầu cho ta làm Đức Chúa Trời của ngươi và của dòng-dõi ngươi. ⁸ Ta sẽ cho ngươi cùng dòng-dõi ngươi xứ mà ngươi đương kiều-ngụ, tức toàn xứ Ca-na-an, làm cơ-nghiệp đời đời. Vậy, ta sẽ làm Đức Chúa Trời của họ.

⁹ Đoạn, Đức Chúa Trời phán cùng Áp-ra-ham rằng: Phần ngươi cùng dòng-dõi ngươi, từ đời nọ sang đời kia, sẽ giữ sự giao-ước của ta. ¹⁰ Mỗi người nam trong vòng các ngươi phải chịu phép cắt-bì; ấy là giao-ước mà các ngươi phải giữ, tức giao-ước lập giữa ta và các ngươi, cùng dòng-dõi sau ngươi. ¹¹ Các ngươi phải chịu cắt-bì; phép đó sẽ là dấu-hiệu của sự giao-ước giữa ta cùng các ngươi. ¹² Trải qua các đời, mỗi người nam trong vòng các ngươi, hoặc sanh-đẻ tại nhà, hoặc đem tiền ra mua nơi người ngoại-bang, chẳng thuộc về dòng giống ngươi, hễ lên được tám ngày rồi, đều phải chịu phép cắt-bì. ¹³ Chớ khá bỏ làm phép cắt-bì cho ai sanh tại trong nhà ngươi, hay đem tiền ra mua về; sự giao-ước của ta sẽ lập đời đời trong xác-thịt của các ngươi vậy. ¹⁴ Một người nam nào không chịu phép cắt-bì nơi xác-thịt mình, sẽ bị truất ra khỏi ngoài dân-sự mình; người đó là kẻ bội lời giao-ước ta.

¹⁵ Đức Chúa Trời phán cùng Áp-ra-ham rằng: Còn Sa-rai, vợ ngươi, chớ gọi là Sa-rai nữa; nhưng Sa-ra (nghĩa là công-chúa) là tên người đó. ¹⁶ Ta sẽ ban phước cho nàng, lại do nơi nàng ta sẽ cho ngươi một con trai. Ta sẽ ban phước cho nàng, nàng sẽ làm mẹ các dân-tộc; những vua của các dân-tộc sẽ do nơi nàng mà ra.

¹⁷ Áp-ra-ham bèn sấp mình xuống đất, cười và nói thầm rằng: Hồ dễ người đã trăm tuổi rồi, mà sanh con được chăng? Còn Sa-ra, tuổi đã chín mươi, sẽ sanh-sản được sao? ¹⁸ Áp-ra-ham thưa cùng Đức Chúa Trời rằng: Chớ chi Ích-ma-ên vẫn được sống trước mặt Ngài! ¹⁹ Đức Chúa Trời bèn phán rằng: Thật vậy, Sa-ra, vợ ngươi, sẽ sanh một con trai, rồi ngươi đặt tên là Y-sác (nghĩa là cười.). Ta sẽ lập giao-ước cùng nó, để làm giao-ước đời đời cho dòng-dõi của nó. ²⁰ Ta cũng nhậm lời ngươi xin cho Ích-ma-ên. Nầy, ta ban phước cho người, sẽ làm cho người sanh-sản và thêm nhiều quá-bội; người sẽ là tổ-phụ của mười hai vị công-hầu, và ta làm cho người thành một dân lớn. ²¹ Nhưng ta sẽ lập giao-ước ta cùng Y-sác, độ khoảng nầy năm tới Sa-ra phải sanh cho ngươi. ²² Khi Đức Chúa Trời đã phán xong, thì Ngài từ Áp-ra-ham ngự lên.

²³ Chánh ngày đó, Áp-ra-ham bắt Ích-ma-ên, con trai mình, và hết thảy các người nam trong nhà, hoặc sanh tại đó, hoặc đem tiền ra mua về, mà làm phép cắt-bì cho, y như lời Đức Chúa Trời đã phán dặn. ²⁴ Vả, khi Áp-ra-ham chịu phép cắt-bì, thì đã được chín mươi chín tuổi; ²⁵ còn Ích-ma-ên, con người, khi chịu phép cắt-bì, thì được mười ba tuổi. ²⁶ Cũng trong một ngày đó, Áp-ra-ham và Ích-ma-ên chịu phép cắt-bì, ²⁷ và mọi người nam trong nhà, hoặc sanh tại đó, hoặc đem tiền ra mua nơi người ngoại-bang, đồng chịu phép cắt-bì với người.