Các Phước Lành và Lời Tiên Tri của Ba-la-am
Khi dân Y-sơ-ra-ên tiến vào vùng đất phía đông sông Giô-đanh (từ nơi họ dự định vào Ca-na-an), cư dân Mô-áp tự nhiên lo sợ về sự hiện diện của họ. Vua Mô-áp, Ba-lác, quá tin chắc rằng mình không thể giành chiến thắng quân sự trước dân Y-sơ-ra-ên nên quyết định triệu một thầy bói tên Ba-la-am đến để nguyền rủa những kẻ xâm lược. Mặc dù là một nhà tâm linh, Ba-la-am không hề là người tốt. Ông ta là một thầy bói từ vùng thượng lưu sông Ơ-phơ-rát, gần Cạt-kê-mít, và là người dùng nghi lễ ngoại đạo để tìm điềm. Tuy nhiên, trong trường hợp này, Đức Chúa Trời cho phép Ba-la-am nói thay cho Đấng Toàn Năng.
Sau khi nhận chỉ thị từ Đức Chúa Trời không được nguyền rủa dân Y-sơ-ra-ên, Ba-la-am ban đầu từ chối giúp vua Ba-lác. Nhưng khi Ba-la-am được cho biết rằng ông có thể trở nên giàu có bằng cách giúp vua Ba-lác, ông ta lại một lần nữa tìm kiếm ý Chúa. Ba-la-am rõ ràng đã biết ý muốn của Đức Chúa Trời, nhưng ông ta quá bị cám dỗ bởi khả năng có được sự giàu có… đến nỗi ông hy vọng Đức Chúa Trời sẽ thay đổi ý định. Trước sự ngạc nhiên và vui mừng của Ba-la-am, Đức Chúa Trời cho phép ông đến gặp Ba-lác. Nhưng chẳng bao lâu sau đã rõ ràng rằng Đức Chúa Trời cho phép Ba-la-am đi chỉ với mục đích duy nhất là dạy cho Ba-lác biết việc thử thách ý Chúa vì mong muốn lợi ích cá nhân là sai trái như thế nào.
Lời tiên tri cuối cùng mà Ba-la-am được ban cho về những chiến thắng tương lai của Y-sơ-ra-ên có chứa một lời tiên tri phụ về Đấng Mê-si-a và dòng dõi của Gia-cốp, mà vương quốc của Người một ngày nào đó sẽ được thiết lập khắp đất. Ba-la-am, tất nhiên, không nhận thức được ý nghĩa của những lời ông đang nói. Nếu không thì ông đã không tham gia vào âm mưu sẽ sớm xảy ra chống lại dân Y-sơ-ra-ên từ phía người Ma-đi-an. Câu chuyện bắt đầu với việc Ba-lác kêu gọi sự giúp đỡ của Ba-la-am.
Thì kiều-ngụ trong đồng bằng Mô-áp
(Từ đoạn 22 đến đoạn 36)
Ba-lác và Ba-la-am
221 Đoạn, dân Y-sơ-ra-ên đi, đến đóng trại trong đồng bằng Mô-áp, bên kia sông Giô-đanh, đối-diện Giê-ri-cô. 2 Ba-lác, con trai Xếp-bô, thấy hết mọi đều Y-sơ-ra-ên đã làm cho dân A-mô-rít. 3 Mô-áp lấy làm sợ-sệt lắm và kinh-khủng trước mặt dân Y-sơ-ra-ên, vì dân đó rất đông. 4 Vậy, Mô-áp nói cùng các trưởng-lão Ma-đi-an rằng: Bây giờ, đoàn dân đông nầy sẽ nuốt hết thảy chung-quanh ta, khác nào con bò ăn cỏ trong đồng vậy.
Đương lúc đó, Ba-lác, con trai Xếp-bô, làm vua Mô-áp. 5 Người sai sứ-giả đến cùng Ba-la-am, con trai Bê-ô, ở Phê-thô-rơ, tại trên mé sông, trong xứ của con cái dân-sự mình, đặng gọi người mà nói rằng: Nầy một dân đã ra khỏi xứ Ê-díp-tô, phủ khắp mặt đất, và đóng lại đối ngang ta. 6 Vậy, ta xin ngươi hãy đến bây giờ, rủa-sả dân nầy cho ta, vì nó mạnh hơn ta. Có lẽ ta sẽ đánh bại dân nầy và đuổi nó khỏi xứ được; vì ta biết rằng kẻ nào ngươi chúc phước cho, thì được phước; còn kẻ nào ngươi rủa-sả, thì bị rủa-sả.
7 Vậy, các trưởng-lão Mô-áp đi cùng các trưởng-lão Ma-đi-an, trong tay có lễ-vật cho thầy bói, đến cùng Ba-la-am mà thuật lại những lời của Ba-lác. 8 Người đáp rằng: Hãy ở lại đây đêm nay thì ta sẽ trả lời theo như lời Đức Giê-hô-va sẽ phán cùng ta. Các trưởng-lão Mô-áp ở lại nhà Ba-la-am.
9 Vả, Đức Chúa Trời đến cùng Ba-la-am và phán rằng: Những người ngươi có trong nhà là ai? 10 Ba-la-am thưa cùng Đức Chúa Trời rằng: Ba-lác, con trai Xếp-bô, vua Mô-áp, đã sai đến tôi đặng nói rằng: 11 Nầy, một dân đã ra khỏi xứ Ê-díp-tô, phủ khắp mặt đất; hãy đến bây giờ, rủa-sả dân đó cho ta; có lẽ ta sẽ đánh bại dân nầy và đuổi nó được. 12 Đức Chúa Trời phán cùng Ba-la-am rằng: Ngươi chớ đi với chúng nó, chớ rủa-sả dân nầy, vì dân nầy được ban phước. 13 Sớm mai Ba-la-am dậy, nói cùng các sứ-thần của Ba-lác rằng: Hãy trở về xứ các ngươi, vì Đức Giê-hô-va không cho ta đi cùng các ngươi. 14 Vậy, các sứ-thần Mô-áp dậy, trở về Ba-lác mà tâu rằng: Ba-la-am từ-chối đến cùng chúng tôi.
15 Ba-lác lại sai nhiều sứ-thần hơn và tôn-trọng hơn những người trước, 16 đến cùng Ba-la-am mà rằng: Ba-lác, con trai Xếp-bô, có nói như vầy: Ta xin ngươi, chớ có chi ngăn-cản ngươi đến cùng ta, 17 vì ta sẽ tôn ngươi rất vinh-hiển, và làm theo mọi đều ngươi sẽ nói cùng ta. Ta xin ngươi hãy đến rủa-sả dân nầy. 18 Ba-la-am đáp cùng các sứ-thần của Ba-lác rằng: Dầu Ba-lác sẽ cho ta nhà người đầy vàng và bạc, ta cũng chẳng được vượt qua mạng của Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của ta, đặng làm một việc hoặc nhỏ hay lớn. 19 Song ta xin các ngươi cũng ở lại đêm nay, đặng ta biết Đức Giê-hô-va sẽ phán đều chi cùng ta nữa. 20 Trong lúc ban đêm, Đức Chúa Trời giáng đến Ba-la-am mà phán rằng: Nếu các người ấy đến đặng gọi ngươi, hãy đứng dậy đi với chúng nó; nhưng chỉ hãy làm theo lời ta sẽ phán. 21 Vậy, sớm mai, Ba-la-am dậy, thắng lừa cái mình và đi với các sứ-thần Mô-áp.
22 Nhưng cơn thạnh-nộ của Đức Chúa Trời nổi phừng lên, vì người ra đi; thiên-sứ của Đức Giê-hô-va đứng trên đường đặng cản người. Vả, người đã cỡi lừa cái mình, và có hai đứa đầy-tớ đi theo. 23 Lừa cái thấy thiên-sứ của Đức Giê-hô-va đứng trên đường có cây gươm trần nơi tay, bèn tẻ đường đi vào trong ruộng; Ba-la-am đánh nó đặng dẫn nó vào đường lại. 24 Nhưng thiên-sứ của Đức Giê-hô-va đứng trong đường nhỏ của vườn nho có vách bên nầy và bên kia. 25 Lừa thấy thiên-sứ của Đức Giê-hô-va thì nép vào vách và ép chơn Ba-la-am; người đánh nó. 26 Thiên-sứ của Đức Giê-hô-va đi tới xa hơn, đứng trong một ngả rất hẹp không chỗ nào trở qua bên hữu hay là bên tả; 27 lừa thấy thiên-sứ của Đức Giê-hô-va bèn nằm quị dưới Ba-la-am. Nhưng Ba-la-am nổi giận, đánh lừa bằng một cây gậy. 28 Bấy giờ, Đức Giê-hô-va mở miệng lừa ra, nó nói cùng Ba-la-am rằng: Tôi có làm chi cho người, mà người đã đánh tôi ba lần? 29 Ba-la-am đáp cùng lừa cái rằng: Ấy là tại mầy khinh-nhạo ta. Chớ chi ta có cây gươm trong tay, ta đã giết mầy rồi! 30 Lừa nói cùng Ba-la-am rằng: Tôi há chẳng phải là lừa của người mà người đã cỡi luôn đến ngày nay sao? Tôi há có thói làm như vậy cùng người chăng? Người đáp: Không.
31 Đức Giê-hô-va bèn mở mắt Ba-la-am ra, thấy thiên-sứ của Đức Giê-hô-va đứng trong đường, tay cầm một cây gươm. Người cúi đầu và sấp mặt xuống đắt. 32 Thiên-sứ của Đức Giê-hô-va nói: Sao ngươi đã đánh lừa cái ngươi ba lần? Nầy, ta đi ra đặng cản ngươi, vì ta thấy ngươi đi theo một con đường dẫn mình đến nơi hư-nát. 33 Vả, con lừa cái có thấy ta, đi tẻ trước mặt ta ba lần, nếu nó không đi tẻ trước mặt ta, chắc ta đã giết ngươi rồi và để nó sống. 34 Ba-la-am bèn thưa cùng thiên-sứ của Đức Giê-hô-va rằng: Tôi có phạm tội, vì chẳng biết người đã đứng trong đường đặng cản tôi, bây giờ, nếu người không bằng lòng tôi đi, tôi sẽ trở về. 35 Thiên-sứ của Đức Giê-hô-va nói cùng Ba-la-am rằng: Hãy đi cùng các người đó, nhưng ngươi chỉ hãy nói đều chi ta sẽ phán dặn ngươi. Ba-la-am bèn đi cùng các sứ-thần của Ba-lác.
36 Khi Ba-lác hay rằng Ba-la-am đến, bèn đi ra tới thành Mô-áp ở gần khe Ạt-nôn, tức là ở tận bờ-cõi của xứ, mà nghinh-tiếp người. 37 Ba-lác nói cùng Ba-la-am rằng: Ta há chẳng sai sứ với ngươi sao? Sao ngươi không đến ta? Ta há không tôn vinh-hiển cho ngươi được sao? 38 Ba-la-am đáp cùng Ba-lác rằng: Nầy tôi đã đến cùng vua, bây giờ tôi há có thể nói ra lời gì chăng? Tôi sẽ nói đều chi Đức Chúa Trời đặt trong miệng tôi vậy.
39 Ba-la-am đi cùng Ba-lác, đến Ki-ri-át-Hút-sốt. 40 Ba-lác giết những bò và chiên, sai dâng cho Ba-la-am và các sứ-thần đã đi với người. 41 Khi đến sáng mai, Ba-lác đem Ba-la-am lên Ba-mốt-Ba-anh, là nơi người thấy đầu cùng trại-quân Y-sơ-ra-ên.
Ba-la-am dâng của-lễ, và mặc dầu Ba-lác, chúc phước dân Y-sơ-ra-ên hai lần
231 Ba-la-am nói cùng Ba-lác rằng: Hãy cất tại đây cho tôi bảy cái bàn-thờ, cùng sắm-sẵn cho tôi bảy con bò đực và bảy con chiên đực. 2 Ba-lác làm như Ba-la-am đã nói; hai người dâng một con bò đực và một con chiên đực trên mỗi bàn-thờ. 3 Đoạn, Ba-la-am nói cùng Ba-lác rằng: Vua hãy đứng gần của-lễ thiêu của vua, tôi sẽ đi; có lẽ Đức Giê-hô-va sẽ hiện ra cùng tôi chăng, tôi sẽ thuật lại cùng vua đều chi Ngài cho tôi thấy. Người đi lên một nơi cao trống-trải. 4 Đức Chúa Trời hiện ra cùng Ba-la-am, và Ba-la-am thưa cùng Ngài rằng: Tôi có lập bảy cái bàn-thờ, và trên mỗi bàn-thờ tôi có dâng một con bò đực và một con chiên đực. 5 Đức Giê-hô-va để lời trong miệng Ba-la-am và phán rằng: Hãy trở về cùng Ba-lác và nói như vậy….. 6 Ba-la-am bèn trở về cùng Ba-lác; nầy, người và các sứ-thần Mô-áp đứng gần của-lễ thiêu vua.
7 Ba-la-am bèn nói lời ca mình mà rằng:
Ba-lác, vua Mô-áp, sai với tôi từ A-ram,
Từ những núi Đông-phương, và nói:
— Hãy đến rủa-sả Gia-cốp cho ta!
Hãy đến, giận mắng Y-sơ-ra-ên!—
8 Kẻ mà Đức Chúa Trời không rủa-sả, tôi sẽ rủa-sả làm sao?
Kẻ mà Đức Chúa Trời không giận mắng, tôi sẽ giận mắng làm sao?
9 Vì từ đỉnh các núi, tôi thấy người,
Từ đầu cao gò-đống, tôi nhìn người:
Kìa, là một dân ở riêng ra,
Sẽ không nhập số các nước.
10 Ai đếm được bụi cát của Gia-cốp,
Ai tu-bộ được phần tư của Y-sơ-ra-ên?
Người công-chánh thác thể nào, tôi nguyện thác thể ấy;
Cuối-cùng người nghĩa làm sao, tôi nguyện cuối-cùng tôi làm vậy!
11 Bấy giờ, Ba-lác nói cùng Ba-la-am rằng: Ngươi đã làm chi với ta? Ta thỉnh ngươi để rủa-sả những thù-nghịch ta, kia ngươi lại chúc phước cho! 12 Người đáp rằng: Tôi há không nên cẩn-thận nói đều Đức Giê-hô-va đặt vào miệng tôi sao? 13 Ba-lác bèn nói: Vậy, hãy đến cùng ta trong một chỗ khác, là nơi ngươi sẽ thấy dân nầy, vì ngươi chỉ đã thấy ở đầu-cùng nó, chớ không thấy hết; ở đó hãy rủa-sả nó cho ta. 14 Vậy, người dẫn Ba-la-am đến đồng Xô-phim, trên chót núi Phích-ga, lập bảy cái bàn-thờ, và trên mỗi cái dâng một con bò đực và một con chiên đực. 15 Ba-la-am bèn nói cùng Ba-lác rằng: Hãy đứng đây gần của-lễ thiêu của vua, còn tôi sẽ đi lại đó, đón Đức Giê-hô-va. 16 Đức Giê-hô-va hiện ra cùng Ba-la-am, để những lời trong miệng người, mà rằng: Hãy trở về cùng Ba-lác và nói như vậy…..
17 Ba-la-am trở về cùng Ba-lác; người và các sứ-thần Mô-áp đứng gần của-lễ thiêu của vua. Ba-lác hỏi: Đức Giê-hô-va có phán chi? 18 Ba-la-am bèn nói lời ca mình mà rằng:
Hỡi Ba-lác, hãy đứng dậy và nghe!
Hỡi con trai Xếp-bô, hãy lắng tai!
19 Đức Chúa Trời chẳng phải là người để nói dối,
Cũng chẳng phải là con loài người đặng hối-cải.
Đều Ngài đã nói, Ngài há sẽ chẳng làm ư?
Đều Ngài đã phán, Ngài há sẽ chẳng làm ứng-nghiệm sao?
20 Nầy, tôi đã lãnh mạng chúc phước;
Ngài đã ban phước, tôi chẳng cải đâu.
21 Ngài chẳng xem tội-ác nơi Gia-cốp,
Và không thấy tà-vạy trong Y-sơ-ra-ên;
Giê-hô-va, Đức Chúa Trời người, ở cùng người,
Trong Y-sơ-ra-ên có tiếng reo-mừng của vua.
22 Ấy là Đức Chúa Trời đã rút dân đó ra khỏi xứ Ê-díp-tô;
Chúng có sức-mạnh như bò rừng vậy.
23 Không có phù-chú nơi Gia-cốp,
Cũng chẳng có bói-khoa trong Y-sơ-ra-ên,
Vì đến kỳ định, sẽ nói về Gia-cốp và Y-sơ-ra-ên rằng:
Việc Đức Chúa Trời làm lạ là dường nào!
24 Kìa, một thứ dân hưng lên như sư-tử cái,
Và dược lên khác nào su-tử đực;
Chỉ khi nào đã xé được mồi mới nằm xuống,
Và uống huyết những kẻ bị thương.
25 Bấy giờ, Ba-lác nói cùng Ba-la-am rằng: Chớ rủa-sả họ, nhưng cũng đừng chúc phước cho nữa. 26 Ba-la-am đáp cùng Ba-lác rằng: Tôi há chẳng có nói: Tôi phải làm mọi đều Đức Giê-hô-va sẽ phán dặn sao? 27 Ba-lác lại nói cùng Ba-la-am rằng: Vậy, hãy lại, ta dẫn ngươi đến một chỗ khác; có lẽ Đức Chúa Trời sẽ ưng cho ngươi rủa-sả dân nầy tại đó chăng. 28 Ba-lác bèn dẫn Ba-la-am đến chót núi Phê-ô, đối ngang đồng vắng. 29 Ba-la-am nói cùng Ba-lác rằng: Tại đây, hãy lập cho tôi bảy cái bàn-thờ, và sắm-sẵn bảy con bò đực và bảy con chiên đực. 30 Vậy, Ba-lác làm theo như Ba-la-am đã nói; trên mỗi bàn-thờ, người dâng một con bò đực và một con chiên đực.
Ba-la-am lại chúc phước cho Y-sơ-ra-ên nữa
241 Ba-la-am thấy rõ Đức Giê-hô-va ưng ban phước cho Y-sơ-ra-ên, thì không cậy đến phù-chú như những lần khác; nhưng người xây mặt về hướng đồng vắng, 2 nhướng mắt lên thấy Y-sơ-ra-ên đóng trại từng chi-phái, và Thần Đức Chúa Trời cảm-động người, 3 bèn nói lời ca mình mà rằng:
Lời ca của Ba-la-am, con trai Bê-ô,
Lời ca của người có mắt mở ra,
4 Lời ca của người nghe lời Đức Chúa Trời,
Xem sự hiện-thấy của Đấng Toàn-năng,
Sấp mình xuống và mắt mở ra:
5 Hỡi Gia-cốp! trại ngươi tốt dường bao!
Hỡi Y-sơ-ra-ên! nhà-tạm ngươi đẹp biết mấy!
6 Nó trương ra như trũng núi,
Khác nào cánh vườn ở nơi mé sông,
Tợ cây trầm-hương mà Đức Giê-hô-va đã trồng,
Tỉ như cây hương-nam ở nơi mé nưóc.
7 Nước chảy tràn ngoài thùng chứa,
Hột giống của người nhuần tưới dư-dật,
Vua người sẽ trồi cao hơn A-gát,
Nước người được cao lên.
8 Đức Chúa Trời đã dẫn người ra khỏi xứ Ê-díp-tô,
Người có sức-mạnh như bò rừng,
Sẽ nuốt các nước, tức kẻ thù-nghịch mình,
Bẻ gãy xương chúng nó, đánh chúng nó bằng mũi tên mình.
9 Người sụm xuống, nằm như sư-tử đực, khác nào sư-tử cái:
Ai dễ khiến ngồi lên?
Phước cho kẻ nào chúc phước ngươi,
Rủa-sả kẻ nào rủa-sả ngươi.
Ba-lác đuổi Ba-la-am
10 Bấy giờ, Ba-lác nổi giận cùng Ba-la-am, vỗ tay mà nói cùng Ba-la-am rằng: Ta đã thỉnh ngươi đặng rủa-sả kẻ thù-nghịch ta; nầy, ngươi lại chúc phước cho chúng nó đã ba lần rồi! 11 Vậy, bây giờ, khá chạy trở về xứ ngươi! Ta đã nói ta sẽ tôn ngươi vinh-hiển, nhưng nầy, Đức Giê-hô-va đã cản ngươi nhận-lãnh. 12 Ba-la-am đáp cùng Ba-lác rằng: Tôi há chẳng có nói cùng các sứ-giả vua đã sai đến tôi rằng: 13 Dầu Ba-lác cho tôi nhà người đầy bạc và vàng, tôi cũng chẳng được vượt qua mạng Đức Giê-hô-va để làm tự ý đều phải hay là đều quấy; tôi phải nói đều chi Đức Giê-hô-va sẽ phán! 14 Nầy, bây giờ, tôi trở cùng dân tôi, hãy lại, tôi sẽ cáo cho vua biết đều dân nầy ngày sau-cùng sẽ làm cho dân-sự vua.
Ba-la-am lại nói tiên-tri về sự vinh-hiển của Y-sơ-ra-ên
15 Người bèn nói lời ca mình mà rằng:
Lời ca của Ba-la-am, con trai của Bê-ô,
Lời ca của người có mắt mở ra;
16 Lời ca của người nghe lời Đức Chúa Trời,
Biết sự tri-thức của Đấng Chí-cao,
Xem sự hiện-thấy của Đấng Toàn-năng,
Sấp mình xuống mà mắt tự mở ra:
17 Tôi thấy Người, nhưng chẳng phải bây giờ;
Tôi xem Người, nhưng chẳng phải ở gần;
Một ngôi sao hiện ra từ Gia-cốp,
Một cây phủ-việt trồi lên từ Y-sơ-ra-ên;
Người sẽ đâm lủng Mô-áp từ đầu nầy tới đầu kia,
Hủy-diệt dân hay dấy giặc nầy.
18 Người sẽ được Ê-đôm làm cơ-nghiệp;
Sẽ được Sê-i-rơ, là kẻ thù-nghịch mình, làm sản-nghiệp.
Y-sơ-ra-ên sẽ tỏ ra sự cường-thạnh mình.
19 Đấng ra từ Gia-cốp sẽ cầm quyền,
Người sẽ diệt những dân sót của thành.
20 Ba-la-am cũng thấy A-ma-léc, bèn nói lời ca mình rằng:
A-ma-léc đứng đầu các nước;
Nhưng sau-cùng người sẽ bị diệt-vong.
21 Kế đó, Ba-la-am thấy người Kê-nít, bèn nói lời ca mình rằng:
Chỗ ở ngươi là bền-vững,
Ổ ngươi đóng trong hòn đá.
22 Nhưng Ca-in sẽ bị hư-nát,
Cho đến khi A-su-rơ bắt dẫn tù ngươi.
23 Người còn nói lời ca mình rằng:
Ôi! khi Đức Chúa Trời đã làm các đều nầy, ai sẽ còn sống?
24 Nhưng sẽ có những tàu từ gành Kít-tim đến,
Hà-khắc A-su, hà-khắc Hê-be.
Rồi chính người cũng sẽ bị tuyệt-diệt.
25 Đoạn, Ba-la-am đứng dậy đi về bổn-xứ. Ba-lác cũng lên đường.
