Ba Lễ Mai Táng

Sau khi dẫn dắt dân Y-sơ-ra-ên vào Ca-na-an, và hoàn thành cuộc chinh phục và phân chia đất hứa, Giô-suê giờ đây đối diện với cuối đời của mình. Ông được gọi về với tổ phụ, biết rằng qua những năm tháng ông đã chứng tỏ mình là người có đức tin và lòng can đảm lớn. Cùng với Giô-suê ra đi là thầy tế lễ cả Ê-lê-a-sa, người đã phục vụ các nhu cầu tâm linh của dân sự trong suốt cuộc chinh phục. Với sự qua đời của hai người của Đức Chúa Trời này, những mối liên hệ trực tiếp cuối cùng với Môi-se và A-rôn sẽ bị cắt đứt, và một kỷ nguyên mới sẽ sớm thấy dân Y-sơ-ra-ên rơi vào tình trạng suy thoái tâm linh. Dân Y-sơ-ra-ên với tư cách một quốc gia sẽ không bao giờ được đoàn kết chặt chẽ như vậy nữa, cả trong nội bộ lẫn với Đức Chúa Trời của họ.

Vào khoảng thời gian Giô-suê và Ê-lê-a-sa qua đời, dân chúng cũng chôn cất hài cốt của Giô-sép đã 400 năm tuổi, được mang ra khỏi Ai Cập trong cuộc xuất hành, theo đúng lời trối của Giô-sép. Đây là mối liên hệ thích hợp với các tổ phụ đầu tiên, những người mà Đức Chúa Trời đã đầu tiên hứa ban vùng đất này.

(Các Quan xét) 2    ⁸ Đoạn, Giô-suê, con trai của Nun, tôi-tớ của Đức Giê-hô-va, qua đời, tuổi được một trăm mười; ⁹ người ta chôn người trong địa-phận về sản-nghiệp người, tại Thim-nát-Hê-re trên núi Ép-ra-im, về phía bắc núi Ga-ách.

(Giô-suê) 24   ³³ Ê-lê-a-sa, con trai A-rôn, cũng qua đời; người ta chôn người tại Ghi-bê-át-Phi-nê-a, mà Phi-nê-a, con trai người, đã được ban cho trong núi Ép-ra-im.

³² Hài-cốt của Giô-sép mà dân Y-sơ-ra-ên đã dời từ xứ Ê-díp-tô, thì người ta chôn ở Si-chem, trong đồng ruộng Gia-cốp mua của con-cháu Hê-mô, cha Si-chem, giá một trăm miếng bạc; con-cháu Giô-sép được hài-cốt đó làm sản-nghiệp.

Những Cuộc Chinh Phục Thêm

Việc lãnh thổ đã được giao cho một chi phái hay cá nhân không có nghĩa là có thể chiếm đóng ngay lập tức. Dân cư đang sống trong vùng đất đó trước tiên phải bị đuổi đi. Mặc dù một số cuộc chinh phục lãnh thổ xảy ra khi Giô-suê còn sống, những cuộc chinh phục thêm sau đây được thực hiện sau khi Giô-suê qua đời.

(Các Quan) 1   ¹ Sau khi Giô-suê qua đời, dân Y-sơ-ra-ên bèn cầu hỏi Đức Giê-hô-va, mà rằng: Ai là người trong chúng tôi phải đi lên trước đặng đánh dân Ca-na-an? ² Đức Giê-hô-va đáp rằng: Ấy là người Giu-đa phải đi lên; kìa, ta đã phó xứ vào tay họ. ³ Người Giu-đa bèn nói cùng người Si-mê-ôn, là anh em mình, rằng: Hãy đi lên cùng tôi trong xứ đã bắt thăm về tôi, thì chúng ta sẽ đánh dân Ca-na-an; rồi tôi cũng sẽ đi cùng anh em đến xứ đã bắt thăm về anh em. Người Si-mê-ôn bèn đi với họ. ⁴ Vậy, người Giu-đa đi lên, Đức Giê-hô-va phó dân Ca-na-an và dân Phê-rê-sít vào tay họ; tại Bê-xéc họ đánh giết một vạn người. ⁵ Ở Bê-xéc cũng có gặp A-đô-ni-Bê-xéc, bèn xông vào người, đánh bại dân Ca-na-an và dân Phê-rê-sít. ⁶ A-đô-ni-Bê-xéc chạy trốn, nhưng chúng đuổi theo, bắt được người, chặt ngón cái của tay và chơn. ⁷ Bấy giờ, A-đô-ni-Bê-xéc nói rằng: Có bảy mươi vua bị chặt ngón cái của tay và chơn, lượm vật chi rớt dưới bàn ta. Đều ta đã làm, Đức Chúa Trời lại báo-ứng ta. Người ta dẫn vua đến Giê-ru-sa-lem, và người chết tại đó.

⁸ Người Giu-đa hãm đánh thành Giê-ru-sa-lem và chiếm lấy, dùng lưỡi gươm giết dân-cư, và phóng-hỏa thành. ⁹ Kế ấy, người Giu-đa đi xuống đặng đánh dân Ca-na-an ở trên núi, miền nam, và đồng bằng; ¹⁰ lại đi đánh dân Ca-na-an ở tại Hếp-rôn (tên Hếp-rôn thuở xưa là Ki-ri-át-A-ra-ba), và đánh Sê-sai, A-hi-man, cùng Tanh-mai.

¹⁶ Vả, con-cháu của Kê-nít, là anh em bên vợ Môi-se, từ thành Cây-chà-là đi lên với con-cháu Giu-đa, đến trong đồng vắng Giu-đa, ở về phía nam A-rát, và lập chỗ ở tại giữa dân-sự.

¹⁷ Kế ấy, người Giu-đa đi cùng anh em mình, là người Si-mê-ôn, đánh dân Ca-na-an ở tại Xê-phát, tận diệt nơi ấy, rồi gọi tên nó là Họt-ma (nghĩa là tận diệt). ¹⁸ Người Giu-đa cũng chiếm lấy Ga-xa cùng địa-phận nó, Ách-ca-lôn cùng địa-phận nó, và Éc-rôn cùng địa-phận nó. ¹⁹ Đức Giê-hô-va ở cùng người Giu-đa; người Giu-đa hãm lấy núi, còn dân-sự ở trũng, thì họ đuổi đi không đặng, vì chúng nó có những xe bằng sắt. 

(Giô-suê) 15  ¹³ Người ta ban cho Ca-lép, con trai Giê-phu-nê, một phần ở giữa người Giu-đa, tùy theo mạng-lịnh của Đức Giê-hô-va phán cho Giô-suê, là thành của A-ra-ba, cha A-nác. Ấy là thành Hếp-rôn. ¹⁴ Ca-lép bèn đuổi đi ba con trai của A-nác, là Sê-sai, A-hi-man, và Tha-mai.

(Các quan) 1   ¹¹ Từ đó, người Giu-đa đi đánh dân-cư của Đê-bia (tên Đê-bia thuở xưa là Ki-ri-át-Sê-phe). ¹² Ca-lép bèn nói: Ai hãm đánh Ki-ri-át-Sê-phe, và chiếm lấy nó, thì ta sẽ gả con gái ta là Ạc-sa cho người ấy làm vợ. ¹³ Bấy giờ, Ốt-ni-ên, con trai Kê-na, em thứ Ca-lép, chiếm lấy thành đó, nên Ca-lép gả con gái mình là Ạc-sa cho người làm vợ. ¹⁴ Khi nàng đã đến nhà Ốt-ni-ên, nàng giục người xin cha mình một miếng ruộng. Nàng xuống khỏi lừa, thì Ca-lép hỏi rằng: Con muốn chi? ¹⁵ Nàng thưa rằng: Xin cha cho con một của phước. Vì cha đã định cho con ở đất miền nam, xin hãy cho con những nguồn nước! Ca-lép bèn ban cho nàng các nguồn trên và các nguồn dưới.

²² Còn nhà Giô-sép cũng lên đánh Bê-tên, và Đức Giê-hô-va ở cùng họ. ²³ Vậy, nhà Giô-sép sai do-thám Bê-tên; tên thành nầy lúc trước là Lu-xơ. ²⁴ Những kẻ do thám thấy một người ở thành đi ra, bèn nói cùng người rằng: Xin chỉ cho chúng ta ngõ nào đi vào thành được, thì chúng ta sẽ làm ơn cho ngươi. ²⁵ Người bèn chỉ cho họ ngõ người ta đi vào thành được; chúng bèn lấy gươm đánh giết thành; nhưng để cho người đó và cả nhà người đi. ²⁶ Đoạn, người ấy đi vào xứ dân Hê-tít, xây một cái thành tại đó, và đặt tên là Lu-xơ, hãy còn gọi vậy cho đến ngày nay.

Thất bại trong việc Hoàn thành Chinh phục

Mặc dù đã có nhiều cuộc chinh phục, vẫn còn những vùng lãnh thổ chưa được tuyên bố chủ quyền và quan trọng hơn, vẫn còn những cư dân chưa bị đuổi đi, trái với mệnh lệnh cụ thể của Chúa. Mối nguy hiểm của một cuộc chinh phục chưa hoàn tất là sự tồn tại dai dẳng của ảnh hưởng ngoại đạo. Chừng nào người Ca-na-an còn ở đó, người Israel sẽ không thể tránh khỏi việc kết hôn với họ, và tất yếu sẽ chuyển sang thờ phụng các vị thần ngoại đạo của họ.

Việc không đuổi được hết cư dân có thể cho thấy không chỉ sự yếu mềm trong quyết tâm của Israel mà còn là một sự mê hoặc nhất định với văn hóa ngoại đạo của họ. Dù lý do thất bại là gì, Chúa coi đó là một sự vi phạm giao ước và biết rằng việc thờ thần tượng lan rộng sẽ sớm xảy ra.

(Giô-suê) 13  ¹³ Nhưng dân Y-sơ-ra-ên không đuổi đi dân Ghê-su-rít và dân Ma-ca-thít. Ấy vậy, dân Ghê-su-rít và dân Ma-ca-thít còn ở giữa dân Y-sơ-ra-ên cho đến ngày nay.

^{16   10} Song họ không đuổi được dân Ca-na-an ở tại Ghê-xe; nên dân Ca-na-an ở giữa Ép-ra-im cho đến ngày nay, nhưng phải nộp thuế.

17  ¹¹ Trong địa-phận Y-sa-ca và A-se Ma-na-se cũng được Bết-Sê-an và các thành địa-hạt, Gíp-lê-am và các thành địa-hạt, dân-cư của Đô-rơ và các thành địa-hạt, dân-cư của Ên-Đô-rơ và các thành địa-hạt, dân-cư của Tha-na-ác và các thành địa-hạt, dân-cư của Mê-Ghi-đô, các thành địa-hạt nó, và ba cái đồng cao. ¹² Con-cháu Ma-na-se chẳng đuổi được dân các thành ấy, vì dân Ca-na-an định ý ở trong xứ đó. ¹³ Nhưng khi dân Y-sơ-ra-ên đã được cường-thạnh, bèn bắt dân Ca-na-an phải phục-dịch; song chẳng đuổi chúng nó được hết.

15  ⁶³ Vả, người Giu-đa không đuổi được dân Giê-bu-sít ở tại Giê-ru-sa-lem; nên dân Giê-bu-sít còn ở chung cùng người Giu-đa tại Giê-ru-sa-lem cho đến ngày nay.

(Các quan) 1  ²¹ Nhưng con-cháu Bên-gia-min không đuổi được dân Giê-bu-sít ở tại Giê-ru-sa-lem, nên dân Giê-bu-sít hãy còn ở chung cùng con-cháu Bên-gia-min cho đến ngày nay.

³⁰ Người Sa-bu-lôn cũng chẳng đuổi dân ở Kít-rôn, hoặc dân ở Na-ha-lô; và người Ca-na-an ở chung cùng người Sa-bu-lôn, song phải phục-dịch họ. ³¹ Ngưòi A-se cũng chẳng đuổi dân ở A-cô, hoặc dân ở Si-đôn, dân ở Ách-láp, dân ở Ạc-xíp, dân ở Hên-ba, dân ở A-phéc hay là dân ở Rê-hốp. ³² Người A-se lập sản-nghiệp ở giữa dân Ca-na-an, là dân bổn-xứ; vì người A-se không đuổi chúng nó đi.

³³ Người Nép-ta-li không đuổi dân ở Bết-Sê-mết và ở Bết-A-nát; nhưng lập sản-nghiệp ở giữa dân Ca-na-an, là dân bổn-xứ; còn dân Bết-Sê-mết và dân Bết-A-nát phải phục-dịch người Nép-ta-li. ³⁴ Dân A-mô-rít dồn người Đan ở trên núi, không cho họ xuống trũng. ³⁵ Dân A-mô-rít định ở tại núi Hê-re, A-gia-lôn, và Sa-an-bim; nhưng tay của nhà Giô-sép thắng chúng nó, nên chúng nó phải phục-dịch. ³⁶ Địa-phận dân A-mô-rít chạy từ dốc Ạc-ráp-bim, từ Sê-la trở lên.

2   ¹ Vả, thiên-sứ của Đức Giê-hô-va đi lên từ Ghinh-ganh đến Bô-kim, và nói rằng: Ta đã đem các ngươi đi lên khỏi xứ Ê-díp-tô, dẫn vào xứ ta đã thề ban cho tổ-phụ các ngươi. Ta đã phán: Ta sẽ chẳng hề hủy giao-ước ta đã lập cùng các ngươi; ² còn các ngươi, chớ lập giao-ước cùng dân xứ nầy; hãy phá-hủy bàn-thờ của chúng nó. Song các ngươi không có vâng theo lời phán của ta….. Tại sao các ngươi đã làm đều đó? ³ Ta cũng có phán: Ta sẽ chẳng đuổi dân ấy khỏi trước mặt các ngươi, song chúng nó sẽ ở bên các ngươi, và các thần chúng nó sẽ thành một cái bẫy cho các ngươi. ⁴ Thiên-sứ của Đức Giê-hô-va vừa nói dứt lời nầy cho cả dân Y-sơ-ra-ên, thì dân-sự bèn cất tiếng lên khóc. ⁵ Chúng gọi tên chỗ đó là Bô-kim (nghĩa là kẻ khóc), và dâng tế-lễ cho Đức Giê-hô-va tại đó.