Đọc Xuất Ê-díp-tô ký 32:1 - 35:3
Giao Ước Bị Phá Vỡ và Được Làm Mới
Chỉ sau một tháng kể từ khi hăng hái chấp nhận giao ước, dân Y-sơ-ra-ên đã phản bội. Trong thời gian Môi-se vắng mặt trên núi, họ yêu cầu A-rôn tạo một thần tượng – một con bò vàng để thờ phượng.
A-rôn đã chiều theo yêu cầu của dân, vi phạm điều răn cấm thờ hình tượng. Đức Chúa Trời nổi giận, nhưng Môi-se đã cầu thay cho dân. Cuối cùng, Đức Chúa Trời tha thứ và đồng ý làm mới giao ước, một lần nữa khẳng định luật pháp của Ngài.
Sự kiện này cho thấy tính mong manh của lời thề và sự yếu đuối của con người trước sự cám dỗ.
Bò con vàng
32 1 Dân-sự thấy Môi-se ở trên núi chậm xuống, bèn nhóm lại chung-quanh A-rôn mà nói rằng: Nào! hãy làm các thần để đi trước chúng tôi đi, vì về phần Môi-se nầy, là người đã dẫn chúng tôi ra khỏi xứ Ê-díp-tô, chúng tôi chẳng biết đều chi đã xảy đến cho người rồi. 2 A-rôn đáp rằng: Hãy lột những vòng vàng đeo nơi tai vợ, con trai và con gái các ngươi đi, rồi đem lại cho ta. 3 Hết thảy đều lột vòng vàng nơi tai mình mà đem lại cho A-rôn; 4 người nhận lấy nơi tay họ, và dùng đục làm thành một bò con đúc. Dân-chúng nói rằng: Hỡi Y-sơ-ra-ên! nầy là các thần của ngươi đã đem ngươi ra khỏi xứ Ê-díp-tô. 5 A-rôn thấy vậy, bèn lập một bàn-thờ trước mặt tượng bò đó; đoạn, người la lên rằng: Sáng mai sẽ có lễ tôn-trọng Đức Giê-hô-va! 6 Sáng mai dân-chúng bèn thức dậy sớm, dâng các của-lễ thiêu và lễ thù-ân; ngồi mà ăn uống, đoạn đứng dậy mà vui-chơi.
7 Đức Giê-hô-va bèn phán cùng Môi-se rằng: Hãy xuống đi, vì dân mà ngươi đưa ra khỏi xứ Ê-díp-tô đã bại-hoại rồi, 8 vội bỏ đạo ta truyền-dạy, đúc một con bò tơ, mọp trước tượng bò đó và dâng của-lễ cho nó mà nói rằng: Hỡi Y-sơ-ra-ên! đây là các thần đã dẫn ngươi lên khỏi xứ Ê-díp-tô! 9 Đức Giê-hô-va cũng phán cùng Môi-se rằng: Ta đã xem thấy dân nầy, kìa là một dân cứng cổ. 10 Vả, bây giờ hãy để mặc ta làm, hầu cho cơn thạnh-nộ ta nổi lên cùng chúng nó, diệt chúng nó đi; nhưng ta sẽ làm cho ngươi thành một dân lớn.
11 Môi-se bèn nài-xin Giê-hô-va Đức Chúa Trời người rằng: Lạy Đức Giê-hô-va, sao nổi thạnh-nộ cùng dân Ngài? là dân mà Ngài đã dùng quyền lớn-lao mạnh-mẽ đưa ra khỏi xứ Ê-díp-tô. 12 Sao để cho người Ê-díp-tô nói rằng: Ngài đưa chúng nó ra khỏi xứ đặng làm hại cho, giết đi tại trong núi, cùng diệt chúng nó khỏi mặt đất? Cầu-xin Chúa hãy nguôi cơn giận và bỏ qua đều tai-họa mà Ngài muốn giáng cho dân Ngài. 13 Xin Chúa hãy nhớ lại Áp-ra-ham, Y-sác, Y-sơ-ra-ên, là các tôi-tớ Ngài, mà Ngài có chỉ mình thề cùng họ rằng: Ta sẽ thêm dòng-dõi các ngươi lên nhiều như sao trên trời, ta sẽ ban cho dòng-dõi đó cả xứ mà ta chỉ phán, và họ sẽ được xứ ấy làm cơ-nghiệp đời đời. 14 Đức Giê-hô-va bèn bỏ qua đều tai-họa mà Ngài nói rằng sẽ giáng cho dân mình.
Môi-se liệng bể bảng luật
15 Đoạn, Môi-se ở trên núi trở xuống, tay cầm hai bảng chứng; hai bảng chứng có viết hai bên, mặt nầy và mặt kia. 16 Hai bảng đó là việc của Đức Chúa Trời làm ra; chữ cũng là chữ của Đức Chúa Trời khắc trên bảng. 17 Vả, Giô-suê nghe dân-chúng la lên, bèn nói cùng Môi-se rằng: Trong trại-quân có tiếng chiến-đấu. 18 Môi-se đáp rằng: Chẳng phải tiếng kêu về thắng trận, cũng chẳng phải tiếng kêu về thua trận; nhưng ta nghe tiếng kẻ hát. 19 Khi đến gần trại-quân, Môi-se thấy bò con và sự nhảy múa, bèn nổi giận, liệng hai bảng chứng khỏi tay mình, bể ra nơi chơn núi; 20 đoạn lấy bò con của chúng đã đúc đem đốt trong lửa, rồi nghiền cho đến thành ra bụi, rải trên mặt nước, và cho dân Y-sơ-ra-ên uống.
21 Môi-se bèn nói cùng A-rôn rằng: Dân nầy làm chi anh, mà anh xui cho chúng phạm tội nặng dường ấy? 22 A-rôn đáp rằng: Xin chúa tôi đừng nổi giận, chúa biết rằng dân nầy chuyên làm đều ác! 23 Họ có nói cùng tôi rằng: Hãy làm các thần đi trước chúng tôi; vì về phần Môi-se nầy, là người đã dẫn chúng tôi ra khỏi xứ Ê-díp-tô, chúng tôi chẳng biết có đều chi xảy đến cho người rồi. 24 Tôi bèn nói cùng chúng rằng: Ai có vàng hãy lột ra! Họ bèn đưa cho tôi, tôi bỏ vào lửa, và bởi đó thành ra bò con nầy.
Môi-se hành-phạt dân-sự
25 Vả, Môi-se thấy dân-sự buông-lung, vì A-rôn để họ buông-lung, đến đỗi bị sỉ-nhục trong vòng các thù-nghịch, 26 thì người đứng nơi cửa trại-quân mà nói rằng: Ai thuộc về Đức Giê-hô-va, hãy đến cùng ta đây! Hết thảy người Lê-vi đều nhóm lại gần bên người. 27 Người truyền cho họ rằng: Giê-hô-va, là Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, có phán như vầy: Mỗi người trong các ngươi hãy đeo gươm bên mình, đi qua đi lại trong trại-quân, từ cửa nầy đến cửa kia, và mỗi người hãy giết anh em, bạn-hữu, và kẻ lân-cận mình. 28 Dân Lê-vi bèn làm y như lời Môi-se; trong ngày đó có chừng ba ngàn người bị chết. 29 Vả, Môi-se đã truyền rằng: Ngày nay mỗi người trong vòng các ngươi hãy dâng tay mình cho Đức Giê-hô-va, chẳng sá chi đến con trai hay là anh em mình, hầu cho các ngươi được ơn-phước vậy.
Môi-se cầu-khẩn Đức Chúa Trời thế cho Y-sơ-ra-ên
30 Ngày mai, Môi-se nói cùng dân-sự rằng: Các ngươi đã phạm một tội rất trọng; song bây giờ ta lên đến Đức Giê-hô-va, có lẽ ta sẽ được chuộc tội các ngươi chăng. 31 Vậy, Môi-se trở lên đến Đức Giê-hô-va mà thưa rằng: Ôi! dân-sự nầy có phạm một tội trọng, làm cho mình các thần bằng vàng; 32 nhưng bây giờ xin Chúa tha tội cho họ! Bằng không, hãy xóa tên tôi khỏi sách Ngài đã chép đi. 33 Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng: Kẻ nào phạm tội cùng ta, ta sẽ xóa nó khỏi sách ta. 34 Bây giờ, hãy đi, dẫn dân-sự đến nơi ta đã chỉ phán. Nầy thiên-sứ ta sẽ đi trước ngươi; nhưng ngày nào ta hành-phạt thì sẽ phạt tội chúng nó. 35 Đức Giê-hô-va hành-phạt dân-sự là vậy, vì dân-sự là gốc phạm về tượng bò vàng mà A-rôn đã làm ra.
Đức Giê-hô-va phạt và sỉ-nhục dân-sự
33 1 Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng: Nầy, ngươi cùng dân-sự mà ngươi đã dẫn ra khỏi xứ Ê-díp-tô hãy từ đây đi lên xứ ta đã thề ban cho Áp-ra-ham, Y-sác, và Gia-cốp, rằng: Ta sẽ ban xứ đó cho dòng-dõi ngươi. 2 Ta sẽ sai một thiên-sứ đi trước ngươi, và sẽ đuổi dân Ca-na-an, dân A-mô-rít, dân Hê-tít, dân Phê-rê-sít, dân Hê-vít, và dân Giê-bu-sít, 3 đặng đưa các ngươi vào xứ đượm sữa và mật; nhưng ta không cùng lên với ngươi đâu, vì ngươi là dân cứng cổ, e ta diệt ngươi dọc đường chăng.
4 Khi dân-sự nghe lời hăm nầy, bèn đều để tang, không ai đeo đồ trang-sức hết. 5 Vì Đức Giê-hô-va đã phán cùng Môi-se rằng: Hãy nói cùng dân Y-sơ-ra-ên: Các ngươi là dân cứng cổ, nếu ta cùng lên với các ngươi chỉ trong một lúc, thì ta sẽ diệt các ngươi! Vậy, bây giờ, hãy cất đồ trang-sức trong mình ngươi đi, đặng ta biết liệu đãi ngươi cách nào. 6 Thế thì, từ núi Hô-rếp, dân Y-sơ-ra-ên đã lột các đồ trang-sức mình.
Dựng Trại ngoài trại-quân
7 Môi-se lấy Trại đem dựng xa ra ngoài trại-quân, gọi là hội-mạc, phàm ai muốn cầu-khẩn Đức Giê-hô-va, thì ra đến hội-mạc ở ngoài trại-quân. 8 Vừa khi Môi-se ra đến Trại, thì cả dân-sự chổi dậy, mỗi người đứng nơi cửa trại mình, ngó theo Môi-se cho đến khi nào người vào trong Trại rồi. 9 Vừa khi người vào đó, thì trụ mây giáng xuống dừng tại cửa Trại, và Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se. 10 Cả dân-sự thấy trụ mây dừng tại cửa Trại, bèn đứng dậy, rồi mỗi người đều sấp mình xuống nơi cửa trại mình.
Đức Chúa Trời đối-diện phán cùng Môi-se
11 Đức Giê-hô-va đối-diện phán cùng Môi-se, như một người nói chuyện cùng bạn-hữu mình. Đoạn, Môi-se trở về trại-quân, còn kẻ hầu trẻ của người, tên là Giô-suê, con trai của Nun, không ra khỏi Trại.
12 Môi-se thưa cùng Đức Giê-hô-va rằng: Nầy, Chúa phán cùng tôi rằng: Hãy đem dân-sự nầy lên! Song Chúa chẳng cho tôi biết Chúa sai ai đi cùng tôi. Vả, Chúa có phán rằng: Ta biết ngươi vì danh ngươi, và ngươi được ơn trước mặt ta. 13 Vậy bây giờ, nếu tôi được ơn trước mặt Chúa, xin cho tôi biết đường của Chúa, để cho tôi biết Chúa và được ơn trước mặt Ngài. Xin cũng hãy nghĩ rằng dân nầy là dân của Ngài! 14 Đức Giê-hô-va đáp rằng: Chính mình ta sẽ đi cùng ngươi, và ta sẽ cho ngươi an-nghỉ. 15 Môi-se thưa rằng: Nếu chính mình Ngài chẳng đi, xin đừng đem chúng tôi lên khỏi đây. 16 Lấy cớ chi mà người ta sẽ biết rằng tôi cùng dân-sự Ngài được ơn trước mặt Ngài? Có phải khi nào Ngài cùng đi với chúng tôi chăng? Thế thì, tôi cùng dân-sự Ngài sẽ được phân-biệt với muôn dân trên mặt đất.
Môi-se xin xem Đức Chúa Trời trong sự vinh-quang của Ngài
17 Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng: Ta sẽ làm đều ngươi cầu-xin ta, vì ngươi được ơn trước mặt ta, và ta biết ngươi bởi danh ngươi vậy. 18 Môi-se thưa rằng: Tôi xin Ngài cho tôi xem sự vinh-hiển của Ngài! 19 Đức Giê-hô-va phán rằng: Ta sẽ làm cho các sự nhơn-từ ta phát ra trước mặt ngươi; ta hô danh Giê-hô-va trước mặt ngươi; làm ơn cho ai ta muốn làm ơn, và thương-xót ai ta muốn thương-xót. 20 Ngài lại phán rằng: Ngươi sẽ chẳng thấy được mặt ta, vì không ai thấy mặt ta mà còn sống. 21 Đức Giê-hô-va lại phán: Đây có một chỗ gần ta, ngươi hãy đứng trên hòn đá; 22 khi sự vinh-hiển ta đi ngang qua, ta sẽ để ngươi trong bộng đá, lấy tay ta che ngươi, cho đến chừng nào ta đã đi qua rồi. 23 Ta sẽ rút tay lại, và ngươi thấy phía sau ta; nhưng thấy mặt ta chẳng được.
Chúa gọi Môi-se lên núi Si-na-i, ban bảng luật mới
34 1 Đức Giê-hô-va phán cùng Môi-se rằng: Hãy đục hai bảng đá như hai bảng trước; rồi ta sẽ viết trên hai bảng nầy các lời đã ở nơi hai bảng kia, mà ngươi đã làm bể. 2 Ngày mai, hãy chực cho sẵn, vừa sáng lên trên đỉnh núi Si-na-i, đứng trước mặt ta tại đó. 3 Không ai nên lên theo cùng ngươi hết, khắp núi không nên thấy có người, và chiên, bò cũng chẳng nên ăn cỏ nơi núi nầy nữa. 4 Môi-se bèn đục hai bảng đá, y như hai bảng trước; dậy sớm, cầm theo tay hai bảng đó lên trên núi Si-na-i, y như lời Đức Giê-hô-va đã phán dặn.
Đức Chúa Trời hiện ra cùng Môi-se
5 Đức Giê-hô-va ngự xuống trong đám mây, đứng gần bên Môi-se và hô danh Giê-hô-va. 6 Ngài đi ngang qua mặt người, hô rằng: Giê-hô-va! Giê-hô-va! là Đức Chúa Trời nhân-từ, thương-xót, chậm giận, đầy-dẫy ân-huệ và thành-thực, 7 ban ơn đến ngàn đời, xá đều gian-ác, tội trọng, và tội-lỗi; nhưng chẳng kể kẻ có tội là vô-tội, và nhơn tội tổ-phụ phạt đến con cháu trải ba bốn đời.
8 Môi-se lật-đật cúi đầu xuống đất và thờ-lạy, mà thưa rằng: 9 Lạy Chúa! Nếu tôi được ơn trước mặt Chúa, xin hãy đi giữa chúng tôi, vì dân nầy là một dân cứng cổ. Xin hãy tha sự gian-ác cùng tội-lỗi, và nhận chúng tôi làm cơ-nghiệp của Chúa.
Sự giao-ước quả-quyết
10 Đức Giê-hô-va phán rằng: Nầy, ta lập một giao-ước. Trước mặt các dân-sự của ngươi, ta sẽ làm các phép lạ chưa hề có làm trên cả mặt đất, hay là nơi dân nào; và toàn dân-sự mà trong đó có ngươi, sẽ xem thấy việc Đức Giê-hô-va, vì đều ta sẽ làm cùng ngươi là một đều đáng kinh-khiếp. 11 Hãy cẩn-thận về đều ta truyền cho ngươi hôm nay. Nầy, ta sẽ đuổi khỏi trước mặt ngươi dân A-mô-rít, dân Ca-na-an, dân Hê-tít, dân Phê-rê-sít, dân Hê-vít, và dân Giê-bu-sít. 12 Hãy cẩn-thận, đừng lập giao-ước cùng dân của xứ mà ngươi sẽ vào, e chúng nó sẽ thành cái bẫy giữa ngươi chăng. 13 Nhưng các ngươi hãy phá-hủy bàn-thờ, đập bể pho tượng và đánh hạ các thần chúng nó. 14 Vì ngươi đừng sấp mình xuống trước mặt chúa nào khác, bởi Đức Giê-hô-va tự xưng là Đức Chúa Trời kỵ-tà; Ngài thật là một Đức Chúa Trời kỵ-tà vậy. 15 Hãy cẩn-thận đừng lập giao-ước cùng dân của xứ đó, e khi chúng nó hành-dâm cùng các tà-thần chúng nó và tế các tà-thần của chúng nó, có kẻ mời, rồi ngươi ăn của-cúng họ chăng. 16 Lại đừng cưới con gái chúng nó cho con trai ngươi, e khi con gái chúng nó hành-dâm với các tà-thần chúng nó, quyến-dụ con trai ngươi cũng hành-dâm cùng các tà-thần của chúng nó nữa chăng.
17 Ngươi chớ đúc thần-tượng.
18 Ngươi hãy giữ lễ bánh không men. Nhằm kỳ tháng lúa trỗ, hãy ăn bánh không men trong bảy ngày, như ta đã truyền dặn ngươi; vì nhằm tháng đó ngươi ra khỏi xứ Ê-díp-tô.
19 Các con trưởng-nam đều thuộc về ta; cùng các con đực đầu lòng của bầy súc-vật ngươi, hoặc bò hoặc chiên cũng vậy. 20 Nhưng ngươi sẽ bắt một chiên con hay là dê con mà chuộc một con lừa đầu lòng. Nếu chẳng chuộc nó, ngươi hãy bẻ cổ nó. Ngươi sẽ chuộc các con trưởng-nam mình; và chớ ai đi tay không đến chầu trước mặt ta.
21 Trong sáu ngày ngươi hãy làm công-việc, nhưng qua ngày thứ bảy hãy nghỉ, dẫu mùa cày hay mùa gặt ngươi cũng phải nghỉ vậy.
22 Đầu mùa gặt lúa mì, ngươi hãy giữ lễ của các tuần-lễ; và cuối năm giữ lễ mùa-màng.
23 Thường năm ba lần, trong vòng các ngươi, mỗi người nam sẽ ra-mắt Chúa Giê-hô-va, là Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên. 24 Vì ta sẽ đuổi các dân khỏi trước mặt ngươi, ta sẽ mở rộng bờ-cõi ngươi; và trong khi ngươi lên ra mắt Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, mỗi năm ba lần, thì sẽ chẳng ai tham muốn xứ ngươi hết.
25 Ngươi chớ dâng huyết của con sinh tế ta cùng bánh pha men; thịt của con sinh về lễ Vượt-qua chớ nên giữ đến sáng mai.
26 Ngươi sẽ đem dâng hoa-quả đầu mùa của đất sanh-sản vào đền Giê-hô-va, là Đức Chúa Trời ngươi.
Ngươi chớ nấu thịt dê con trong sữa mẹ nó.
27 Đức Giê-hô-va cũng phán cùng Môi-se rằng: Hãy chép các lời nầy; vì theo các lời nầy mà ta lập giao-ước cùng ngươi và cùng Y-sơ-ra-ên.
28 Môi-se ở đó cùng Đức Giê-hô-va trong bốn mươi ngày và bốn mươi đêm, không ăn bánh, cũng không uống nước; Đức Giê-hô-va chép trên hai bảng đá các lời giao-ước, tức là mười điều-răn.
Môi-se lại đem cho dân-sự hai bảng luật-pháp và các điều-răn của Đức Giê-hô-va
29 Khi Môi-se tay cầm hai bảng chứng đi xuống núi Si-na-i, chẳng biết rằng da mặt mình sáng-rực bởi vì mình hầu-chuyện Đức Giê-hô-va. 30 Nhưng A-rôn cùng cả dân Y-sơ-ra-ên nhìn Môi-se thấy mặt người sáng-rực, sợ không dám lại gần. 31 Môi-se bèn gọi họ, A-rôn cùng các hội-trưởng đến gần; rồi nói chuyện cùng họ. 32 Kế sau, cả dân Y-sơ-ra-ên đến gần, người truyền dặn các đều của Đức Giê-hô-va đã phán dặn mình nơi núi Si-na-i. 33 Môi-se thôi nói chuyện cùng họ, liền lấy lúp che mặt mình lại. 34 Khi Môi-se vào trước mặt Đức Giê-hô-va đặng hầu-chuyện Ngài, thì dở lúp lên cho đến chừng nào lui ra; đoạn ra nói lại cùng dân Y-sơ-ra-ên mọi lời Ngài đã phán dặn mình. 35 Dân Y-sơ-ra-ên nhìn mặt Môi-se thấy da mặt người sáng-rực, thì Môi-se lấy lúp che mặt mình cho đến khi nào vào hầu-chuyện Đức Giê-hô-va.
Luật ngày Sa-bát
35 1 Môi-se nhóm hết hội-chúng Y-sơ-ra-ên lại mà nói rằng: Đây là các việc của Đức Giê-hô-va đã phán dạy làm: 2 Người ta sẽ làm công-việc trong sáu ngày, nhưng đến ngày thứ bảy sẽ là một lễ thánh, tức là ngày sa-bát biệt riêng ra thánh cho Đức Giê-hô-va. Ai làm công-việc trong ngày đó sẽ bị xử-tử. 3 Nhằm ngày sa-bát chớ nổi lửa trong nhà nào của các ngươi hết.