Thư thứ nhất của Phao-lô dường như gây ra một số hiểu lầm trong số người Tê-sa-lô-ni-ca, nhiều người trong số họ hiểu nó như đang nói rằng sự tái lâm lần hai sẽ diễn ra ngay lập tức. Do đó Phao-lô gửi một thư thứ hai để làm rõ sự hiểu lầm này. Ông chỉ ra một số sự kiện sẽ đi trước sự tái lâm lần hai và khuyên họ tiếp tục làm việc cả để tự nuôi sống mình và vì Chúa.
Lời đạt và chào-thăm
(2 Tê-sa-lô-ni-ca) 1 1 Phao-lô, Sin-vanh và Ti-mô-thê gởi cho Hội-thánh Tê-sa-lô-ni-ca, là Hội-thánh ở trong Đức Chúa Trời, Cha chúng ta, và trong Đức Chúa Jêsus-Christ, là Chúa: 2 nguyền xin anh em được ân-điển và sự bình-an ban cho bởi Đức Chúa Trời, Cha chúng ta, và bởi Đức Chúa Jêsus-Christ!
Mặc dầu bị bắt-bớ, người Tê-sa-lô-ni-ca cứ tấn-tới. — Sự báo-trả ngày sau
3 Hỡi anh em, chúng tôi phải vì anh em cảm-tạ Đức Chúa Trời luôn luôn; đều đó là phải lắm, vì đức-tin anh em rất tấn-tới, và lòng yêu-thương của mỗi người trong hết thảy anh em đối với nhau càng ngày càng thêm. 4 Chúng tôi cũng vì anh em mà khoe mình cùng các Hội-thánh của Đức Chúa Trời, vì lòng nhịn-nhục và đức-tin anh em trong mọi sự bắt-bớ khốn-khó đương chịu.
5 Đó đủ chứng-cớ về sự đoán-xét công-bình của Đức Chúa Trời, Ngài muốn khiến anh em nên xứng-đáng cho nước Ngài, là vì nước đó mà anh em chịu khổ. 6 Vả, theo sự công-bình Đức Chúa Trời, thì ắt là Ngài lấy đều khổ báo những kẻ làm khổ anh em, 7 và cho anh em, là kẻ chịu khổ, được nghỉ-ngơi với chúng tôi, trong khi Đức Chúa Jêsus từ trời hiện đến với các thiên-sứ của quyền-phép Ngài, giữa ngọn lửa hùng, 8 báo-thù những kẻ chẳng hề nhận biết Đức Chúa Trời, và không vâng-phục Tin-lành của Đức Chúa Jêsus-Christ chúng ta. 9 Họ sẽ bị hình-phạt hư-mất đời đời, xa-cách mặt Chúa và sự vinh-hiển của quyền-phép Ngài, 10 tức là khi Ngài sẽ đến trong ngày đó, để được sáng danh trong các thánh-đồ, được khen-ngợi trong mọi kẻ tin; vì anh em đã tin lời chúng tôi làm chứng trước mặt anh em.
11 Cho nên, chúng tôi vì anh em cầu-nguyện không thôi, hầu cho Đức Chúa Trời chúng ta khiến anh em xứng-đáng với sự gọi của Ngài, và cho Ngài lấy quyền-phép làm trọn trong anh em mọi ý-định thương-xót của lòng nhơn Ngài và công-việc của đức-tin; 12 đến nỗi làm sáng danh Đức Chúa Jêsus chúng ta trong anh em, và anh em trong Ngài, tùy theo ân-điển của Đức Chúa Trời chúng ta và của Đức Chúa Jêsus-Christ.
Trước khi Chúa trở lại, sẽ có Antichrist đến (Antichrist nghĩa là một kẻ làm đầu nghịch cùng Đấng Christ, như trong câu 3, 4.)
2 1 Luận về sự đến của Đức Chúa Jêsus-Christ chúng ta, và về sự chúng ta hội-hiệp cùng Ngài, 2 thì, hỡi anh em, xin chớ vội bối-rối và kinh-hoảng hoặc bởi thần-cảm giả-mạo, hoặc bởi lời nói hay là bởi bức thơ nào tựa như chúng tôi đã gởi mà nói rằng ngày Chúa gần đến.
3 Mặc ai dùng cách nào, cũng đừng để họ lừa-dối mình. Vì phải có sự bỏ đạo đến trước, và có người tội-ác, con của sự hư-mất hiện ra, 4 tức là kẻ đối-địch, tôn mình lên trên mọi sự mà người ta xưng là Đức Chúa Trời hoặc người ta thờ-lạy, rất đỗi ngồi trong đền Đức Chúa Trời, chính mình tự xưng là Đức Chúa Trời.
5 Anh em há không nhớ khi tôi còn ở với anh em, thì đã nói về những sự đó sao? 6 Hiện nay anh em biết rõ đều làm ngăn-trở nó, hầu cho nó chỉ hiện ra đúng kỳ nó thôi. 7 Vì đã có sự mầu-nhiệm của đều bội-nghịch đương hành-động rồi; song Đấng còn ngăn-trở cần phải cất đi. 8 Bấy giờ kẻ nghịch cùng luật-pháp kia sẽ hiện ra, Đức Chúa Jêsus sẽ dùng hơi miệng Ngài mà hủy-diệt nó, và trừ-bỏ nó bởi sự chói-sáng của sự Ngài đến. 9 Kẻ đó sẽ lấy quyền của quỉ Sa-tan mà hiện đến, làm đủ mọi thứ phép lạ, dấu dị và việc kỳ dối-giả; 10 dùng mọi cách phỉnh-dỗ không công-bình mà dỗ những kẻ hư-mất, vì chúng nó đã không nhận-lãnh sự yêu-thương của lẽ thật để được cứu-rỗi. 11 Ấy vì thế mà Đức Chúa Trời cho chúng nó mắc phải sự lầm-lạc, là sự khiến chúng nó tin đều dối-giả, 12 hầu cho hết thảy những người không tin lẽ thật, song chuộng sự không công-bình, đều bị phục dưới sự phán-xét của Ngài.
13 Hỡi anh em yêu-dấu của Chúa, còn như chúng tôi, phải vì anh em tạ ơn Đức Chúa Trời không thôi, vì vừa lúc ban đầu, Ngài đã chọn anh em bởi sự nên thánh của Thánh-Linh, và bởi tin lẽ thật, đặng ban sự cứu-rỗi cho anh em. 14 Ấy cũng là vì đó mà Ngài đã dùng Tin-lành chúng tôi gọi anh em, đặng anh em hưởng được sự vinh-hiển của Đức Chúa Jêsus-Christ chúng ta. 15 Hỡi anh em, vậy thì hãy đứng vững, hãy vâng-giữ những đều dạy-dỗ mà chúng tôi đã truyền cho anh em, hoặc bằng lời nói, hoặc bằng thơ-từ của chúng tôi. 16 Nguyền xin chính Đức Chúa Jêsus-Christ chúng ta, và Đức Chúa Trời, Cha chúng ta, là Đấng đã yêu-thương chúng ta, và đã lấy ân-điển Ngài mà ban cho chúng ta sự yên-ủi đời đời và sự trông-cậy tốt-lành, 17 hãy yên-ủi lòng anh em, khiến anh em được bền-vững trong mọi việc lành cùng mọi lời nói lành!
Khuyên phải cầu-nguyện và làm việc. — Lời chào-thăm
3 1 Vả lại, hỡi anh em, hãy cầu-nguyện cho chúng tôi, hầu cho đạo Chúa được đồn ra và được sáng danh, như thể ở trong anh em vậy, 2 lại hầu cho chúng tôi được giải-thoát khỏi kẻ vô-lý và người ác; vì chẳng phải hết thảy đều có đức-tin. 3 Chúa là thành-tín, sẽ làm cho anh em bền-vững và giữ cho khỏi Ác-giả. 4 Về phần anh em, chúng tôi có lòng tin-cậy trong Chúa rằng anh em đương làm và sẽ làm những việc chúng tôi dặn-biểu. 5 Nguyền xin Chúa soi-dẫn lòng anh em tới đến sự yêu-mến Đức Chúa Trời, và sự nhịn-nhục của Đấng Christ!
6 Hỡi anh em, nhơn danh Đức Chúa Jêsus-Christ chúng ta, chúng tôi khuyên anh em phải lánh người anh em nào không biết tu đức-hạnh mình, và không bước theo các đều dạy-dỗ mà anh em đã nhận-lãnh nơi chúng tôi. 7 Chính anh em biết đều mình phải làm để học-đòi chúng tôi; vì chúng tôi không có ăn-ở sái-bậy giữa anh em, 8 chưa từng ăn dưng của ai, nhưng đêm ngày làm-lụng khó-nhọc, để khỏi lụy đến một người nào trong anh em hết. 9 Chẳng phải chúng tôi không có quyền-lợi được ăn dưng, nhưng muốn làm gương cho anh em, để anh em bắt chước. 10 Khi chúng tôi ở cùng anh em, cũng đã rao-bảo cho anh em rằng: nếu ai không khứng làm việc, thì cũng không nên ăn nữa.
11 Vả, chúng tôi nghe trong anh em có kẻ ăn-ở bậy-bạ, chẳng hề làm-lụng, trở chăm những sự vô-ích thôi. 12 Chúng tôi nhơn danh Đức Chúa Jêsus-Christ, bảo và khuyên những kẻ đó phải yên-lặng mà làm việc, hầu cho ăn bánh của mình làm ra. 13 Hỡi anh em, phần anh em chớ nên chán-mệt làm sự lành. 14 Ví bằng có ai không tuân-theo lời chúng tôi nói trong thơ nầy, thì hãy ghi lấy, chớ giao-thông với họ, hầu cho họ nhơn đó biết xấu-hổ. 15 Tuy vậy, chớ coi người đó như kẻ nghịch-thù, nhưng hãy răn-bảo người như anh em vậy.
16 Nguyền xin chính Chúa bình-an ban sự bình-an cho anh em trong mọi khi, đủ mọi cách! Lại xin Chúa ở cùng anh em hết thảy!
17 Chính tay tôi, là Phao-lô, viết lời chào-thăm nầy cho anh em: ấy đó là dấu ký của tôi trong mọi thơ-từ của tôi, tôi viết như vậy.
18 Nguyền xin ân-điển của Đức Chúa Jêsus-Christ chúng ta ở cùng anh em hết thảy!
Ghi chép lịch sử tiếp tục với bản tường thuật này về việc Phao-lô bị bắt bớ tại Cô-rinh-tô.
(Công vụ) 18 12 Lúc Ga-li-ôn đang làm quan trấn-thủ xứ A-chai, người Giu-đa đồng lòng nổi lên nghịch cùng Phao-lô và kéo người đến tòa-án, 13 mà nói rằng: Người nầy xui dân thờ Đức Chúa Trời một cách trái luật-pháp. 14 Phao-lô vừa toan mở miệng trả lời, thì Ga-li-ôn nói cùng dân Giu-đa rằng: Hỡi người Giu-đa, giá như về nỗi trái phép hay tội-lỗi gì, thì theo lẽ phải, ta nên nhịn-nhục nghe các ngươi. 15 Song nếu biện-luận về đạo-lý, danh-hiệu, hay là luật-pháp riêng của các ngươi, thì hãy tự xử lấy; ta chẳng khứng xử-đoán những việc đó đâu. 16 Người bèn đuổi chúng ra khỏi tòa-án. 17 Bấy giờ, chúng bắt Sốt-then, chủ nhà hội, đánh đòn trước tòa-án, nhưng Ga-li-ôn chẳng lo đến việc đó.
Sự đi đến thành Giê-ru-sa-lem
18 Phao-lô ở lại thành Cô-rinh-tô ít lâu nữa, rồi từ-giã anh em, xuống thuyền đi với Bê-rít-sin và A-qui-la qua xứ Sy-ri, sau khi đã chịu cạo đầu tại thành Sen-cơ-rê, vì người có lời thề-nguyện. 19 Kế đó, ba người tới thành Ê-phê-sô, Phao-lô để đồng-bạn mình lại đó. Còn người, thì vào nhà hội, nói chuyện với những người Giu-đa; 20 song khi chúng xin ở lại lâu hơn nữa, thì người chẳng khứng. 21 Người từ-giã các người đó mà rằng: Vì Đức Chúa Trời khứng, thì chuyến khác ta sẽ đến nơi các ngươi; rồi người từ thành Ê-phê-sô mà đi. 22 Khi đổ bộ tại thành Sê-sa-rê rồi, người đi lên thành Giê-ru-sa-lem, chào mừng Hội-thánh, đoạn lại xuống thành An-ti-ốt.
Lu-ca không cho biết Phao-lô ở lại An-ti-ốt bao lâu sau khi trở về từ chuyến truyền giáo thứ hai của mình. Nhưng có lẽ không lâu trước khi Phao-lô một lần nữa chuẩn bị cho một chuyến truyền giáo mở rộng. Ông bắt đầu chuyến đi thứ ba của mình bằng cách đi về phía bắc và tây qua Ga-la-ti và Phry-gi. Rõ ràng là Phao-lô tiếp tục quan tâm về sự phát triển thuộc linh của những người mà ông đã cải đạo vài năm trước đó.
Sau đó Phao-lô đi qua A-si đến thủ đô của nó, Ê-phê-sô, và qua đó hoàn thành một mong muốn mà ông lần đầu cảm thấy trong chuyến đi thứ hai của mình, khi ông được Đức Thánh Linh chỉ đạo đến Ma-xê-đoan thay thế. Có vẻ như Phao-lô rất thích cơ hội để ở trong thành quan trọng này, vì ông ở đây khoảng ba năm. Có ý nghĩa đặc biệt trong thời gian này là những thư mà Phao-lô viết cho hội thánh tại Cô-rinh-tô—một hội thánh đã phát triển một số vấn đề nghiêm trọng kể từ lần cuối Phao-lô thăm họ.
(Công vụ) 18 23 Người ở đó ít lâu, rồi lại đi, trải lần-lần khắp trong xứ Ga-la-ti và xứ Phi-ri-gi, làm cho hết thảy môn-đồ đều vững lòng.
A-bô-lô tại Ê-phê-sô và trong xứ A-chai
24 Bấy giờ có một người Giu-đa tên là A-bô-lô, quê tại thành A-léc-xan-tri, là tay khéo nói và hiểu Kinh-thánh, đến thành Ê-phê-sô. 25 Người đã học đạo Chúa; nên lấy lòng rất sốt-sắng mà giảng và dạy kĩ-càng những đều về Đức Chúa Jêsus, dẫu người chỉ biết phép báp-têm của Giăng mà thôi. 26 Vậy, người khởi-sự giảng cách dạn-dĩ trong nhà hội. Bê-rít-sin và A-qui-la nghe giảng, bèn đem người về với mình, giãi-bày đạo Đức Chúa Trời cho càng kĩ-lưỡng hơn nữa. 27 Người toan sang xứ A-chai, thì anh em giục lòng cho và viết thơ gởi dặn môn-đồ phải tiếp-đãi người tử-tế. Khi tới rồi, người được nhờ ơn Đức Chúa Trời mà bổ-ích cho kẻ đã tin theo. 28 Vì người hết sức bẻ-bác người Giu-đa giữa thiên-hạ, lấy Kinh-thánh mà bày-tỏ rằng Đức Chúa Jêsus là Đấng Christ.
Phao-lô tại Ê-phê-sô
19 1 Trong khi A-bô-lô ở thành Cô-rinh-tô, Phao-lô đã đi khắp những miền trên, rồi xuống thành Ê-phê-sô, gặp một vài người môn-đồ ở đó. 2 Người hỏi rằng: Từ khi anh em tin, có lãnh được Đức Thánh-Linh chăng! Trả lời rằng: Chúng tôi cũng chưa nghe có Đức Thánh-Linh nào. Người lại hỏi: Vậy thì anh em đã chịu phép báp-têm nào? 3 Trả lời rằng: Phép báp-têm của Giăng. 4 Phao-lô bèn nói rằng: Giăng đã làm phép báp-têm về sự ăn-năn tội, mà truyền dân phải tin Đấng sẽ đến sau mình, nghĩa là tin Đức Chúa Jêsus. 5 Chúng nghe bấy nhiêu lời, bèn chịu phép báp-têm nhơn danh Đức Chúa Jêsus. 6 Sau khi Phao-lô đã đặt tay lên, thì có Đức Thánh-Linh giáng trên chúng, cho nói tiếng ngoại-quốc và lời tiên-tri. 7 Cộng hết thảy độ mười hai người.
8 Phao-lô vào nhà hội, và trong ba tháng giảng-luận một cách dạn-dĩ ở đó; giãi-bày những đều về nước Đức Chúa Trời mà khuyên-dỗ các kẻ nghe mình. 9 Song vì có mấy người cứng lòng, từ-chối không tin, gièm-chê đạo Chúa trước mặt dân-chúng, thì người phân-rẽ họ mà nhóm các môn-đồ riêng ra, và dạy-dỗ hằng ngày trong trường-học Ti-ra-nu. 10 Việc đó cứ luôn hai năm, đến nỗi mọi người ở trong cõi A-si, hoặc người Giu-đa hay là người Gờ-réc, đều nghe đạo Chúa. 11 Đức Chúa Trời lại dùng tay Phao-lô làm các phép lạ khác thường, 12 đến nỗi người ta lấy khăn và áo đã bận vào mình người mà để trên các kẻ đau-yếu; thì họ được lành bịnh, và được cứu khỏi quỉ dữ.
Mấy người Giu-đa là thầy trừ quỉ
13 Bấy giờ có mấy thầy trừ quỉ là người Giu-đa đi từ nơi nầy sang chỗ kia, mạo kêu danh Đức Chúa Jêsus trên những kẻ bị quỉ dữ ám, rằng: Ta nhơn Đức Chúa Jêsus nầy, là Đấng mà Phao-lô giảng, để truyền-khiến chúng bay. 14 Các kẻ làm việc đó là bảy con trai của Sê-va, tức là một người trong bọn thầy tế-lễ cả Giu-đa. 15 Song quỉ dữ đáp lại rằng: Ta biết Đức Chúa Jêsus, và rõ Phao-lô là ai; nhưng các ngươi là kẻ nào? 16 Người bị quỉ dữ ám bèn sấn vào chúng, thắng được hai người trong bọn và hành-hạ dữ lắm, đến nỗi phải trần-truồng và bị thương, trốn ra khỏi nhà. 17 Phàm người Giu-đa và người Gờ-réc nào ở tại thành Ê-phê-sô đều biết việc đó, thì sợ-hãi, và danh Đức Chúa Jêsus được tôn-trọng. 18 Phần nhiều kẻ đã tin, đến xưng tội và tỏ ra việc mình đã làm. 19 Có lắm người trước theo nghề phù-pháp đem sách-vở mình đốt trước mặt thiên-hạ; người ta tính giá sách đó, cộng là năm muôn đồng bạc. 20 Ấy vậy, nhờ quyền-phép của Chúa, đạo bèn đồn ra, càng ngày càng được thắng.
21 Các việc đó rồi, Phao-lô toan đi ngang qua xứ Ma-xê-đoan và xứ A-chai đặng đến thành Giê-ru-sa-lem. Người nói rằng: Khi ta đã thăm thành đó rồi, cũng phải thăm thành Rô-ma nữa. 22 Người bèn sai hai người giúp-đỡ mình là Ti-mô-thê và Ê-rát sang xứ Ma-xê-đoan, song chính người còn ở lại trong cõi A-si ít lâu nữa.