Các thần-tượng và Đức Giê-hô-va. — Sự hủy-diệt Giê-ru-sa-lem
10 1 Hỡi nhà Y-sơ-ra-ên, hãy nghe lời Đức Giê-hô-va phán cho ngươi. 2 Đức Giê-hô-va phán như vầy: Chớ tập theo tục của các dân ngoại, chớ sợ các dấu trên trời, mặc dầu dân ngoại nghi-sợ các dấu ấy. 3 Vì thói-quen của các dân ấy chỉ là hư-không. Người ta đốn cây trong rừng, tay thợ lấy búa mà đẽo; 4 rồi lấy bạc vàng mà trang-sức; dùng búa mà đóng đinh vào, đặng khỏi lung-lay. 5 Các thần ấy tiện như hình cây chà-là, không biết nói; không biết đi, nên phải khiêng. Đừng sợ các thần ấy, vì không có quyền làm họa hay làm phước.
6 Hỡi Đức Giê-hô-va, chẳng ai giống như Ngài! Ngài là lớn, danh Ngài có sức-mạnh lớn lắm. 7 Hỡi Vua các nước! ai chẳng nên sợ Ngài? Ấy là đều Ngài đáng được. Vì trong những người khôn-ngoan của các nước, tỏ ra sự vinh-hiển mình, chẳng có ai giống như Ngài. 8 Chúng nó hết thảy đều là u-mê khờ-dại. Sự dạy-dỗ của hình-tượng chỉ là gỗ mà thôi. 9 Ấy là bạc giát mỏng vận đến từ Ta-rê-si, và vàng của U-pha, nhờ tay thợ chạm làm ra cùng thợ vàng chế thành; có vải màu xanh màu tím làm áo; ấy cũng là việc của người thợ khéo. 10 Nhưng Đức Giê-hô-va là Đức Chúa Trời thật; Ngài là Đức Chúa Trời hằng sống, là Vua đời đời. Nhơn cơn giận Ngài, đất đều rúng-động, các nước không thể chịu được cơn giận Ngài.
11 Các ngươi khá nói cùng họ rằng: Những thần nầy không làm nên các từng trời, cũng không làm nên đất, thì sẽ bị diệt đi khỏi trên đất và khỏi dưới các từng trời.
12 Chính Đức Giê-hô-va đã làm nên đất bởi quyền-năng Ngài, đã lập thế-gian bởi sự khôn-ngoan Ngài, đã giương các từng trời ra bởi sự thông-sáng Ngài. 13 Khi Ngài phát ra tiếng, thì có tiếng động lớn của nước trong các từng trời; Ngài làm cho hơi nước từ đầu-cùng đất bay lên, làm cho chớp theo mưa dấy lên, kéo gió ra từ trong kho Ngài; 14 người ta đều trở nên u-mê khờ-dại, thợ vàng xấu-hổ vì tượng chạm của mình; vì các tượng đúc chẳng qua là giả-dối, chẳng có hơi-thở ở trong; 15 chỉ là sự hư-vô, chỉ là đồ đánh lừa; đến ngày thăm-phạt sẽ bị diệt-mất. 16 Sản-nghiệp của Gia-cốp thì chẳng giống như vậy; vì Ngài đã tạo nên mọi sự, và Y-sơ-ra-ên là chi-phái của cơ-nghiệp Ngài. Danh Ngài là Đức Giê-hô-va vạn-quân.
17 Hỡi ngươi là kẻ bị vây, hãy lấy của-cải mình lìa khỏi đất nầy. 18 Vì Đức Giê-hô-va phán như vầy: Nầy, lần nầy ta sẽ liệng ra dân của đất nầy, ta sẽ làm khốn chúng nó, cho chúng nó tỉnh-biết.
19 Khốn-nạn cho tôi vì vết-thương tôi! Vít tôi là đau-đớn! Nhưng tôi nói: Ấy là sự lo-buồn tôi, tôi phải chịu. 20 Trại của tôi bị phá-hủy, những dây của tôi đều đứt, con-cái tôi bỏ tôi, chúng nó không còn nữa. Tôi không có người để giương trại tôi ra và căng màn tôi. 21 Những kẻ chăn chiên đều ngu-dại, chẳng tìm-cầu Đức Giê-hô-va. Vì vậy mà chúng nó chẳng được thạnh-vượng, và hết thảy những bầy chúng nó bị tan-lạc.
22 Nầy, có tiếng đồn ra; có sự ồn-ào lớn đến từ miền phương bắc, đặng làm cho các thành của Giu-đa nên hoang-vu, nên hang chó rừng.
23 Hỡi Đức Giê-hô-va, tôi biết đường của loài người chẳng do nơi họ, người ta đi, chẳng có quyền dẫn-đưa bước của mình. 24 Hỡi Đức Giê-hô-va, vậy xin hãy sửa-trị tôi cách chừng-đỗi; xin chớ nhơn cơn giận, e rằng Ngài làm cho tôi ra hư-không chăng. 25 Xin hãy đổ sự thạnh-nộ trên các nước chẳng nhìn-biết Ngài, trên các họ-hàng chẳng kêu-cầu danh Ngài. Vì họ đã nuốt Gia-cốp, và còn nuốt nữa; họ diệt Gia-cốp, làm cho chỗ-ở nó thành ra hoang-vu.
Phạm lời giao-ước.— Mưu nghịch cùng Giê-rê-mi
11 1 Từ nơi Đức Giê-hô-va, có lời phán cho Giê-rê-mi như vầy: 2 Hãy nghe những lời giao-ước nầy, và bảo cho người Giu-đa và dân ở thành Giê-ru-sa-lem.
3 Ngươi khá bảo chúng nó rằng: Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên phán như vầy: Đáng rủa thay là người không nghe lời giao-ước nầy, 4 mà ta đã truyền cho tổ-phụ các ngươi, trong ngày ta đem họ ra khỏi xứ Ê-díp-tô, khỏi lò nấu sắt, mà phán rằng: Hãy nghe tiếng ta, noi theo đều ta dạy mà làm. Vậy thì các ngươi sẽ làm dân ta, ta sẽ làm Đức Chúa Trời các ngươi; 5 hầu cho ta giữ lời thề ta đã thề cùng tổ-phụ các ngươi, mà ban cho họ một xứ đượm sữa và mật, như xứ các ngươi thấy ngày nay. Tôi bèn thưa rằng: Hỡi Đức Giê-hô-va! A-men!
6 Đức Giê-hô-va phán cùng tôi rằng: Hãy rao mọi lời nầy trong các thành của Giu-đa và trong các đường-phố Giê-ru-sa-lem rằng: Hãy nghe những lời giao-ước nầy mà làm theo. 7 Ta đã khuyên-răn tổ-phụ các ngươi từ ngày đem họ lên khỏi xứ Ê-díp-tô cho đến ngày nay. Ta dậy sớm mà khuyên-răn họ rằng: Hãy vâng theo tiếng ta! 8 Nhưng họ không vâng lời, không để tai vào; họ theo sự cứng-cỏi của lòng ác mình mà làm. Vì vậy ta đã làm cho họ mọi lời ngăm-đe của giao-ước nầy, là đều ta đã dặn họ làm theo mà họ không làm theo.
9 Đức Giê-hô-va phán cùng tôi rằng: Trong người Giu-đa và trong dân-cư Giê-ru-sa-lem có kẻ đã lập mưu bạn-nghịch. 10 Chúng nó quay về sự tội-ác của tổ-tiên mình, là kẻ đã chẳng khứng nghe lời ta, và theo các thần khác đặng hầu-việc. Nhà Y-sơ-ra-ên với nhà Giu-đa đã phạm giao-ước mà ta đã lập cùng tổ-phụ chúng nó.
11 Vậy nên, Đức Giê-hô-va phán như vầy: Nầy, ta sẽ khiến tai-nạn đổ trên chúng nó, không thể tránh được; chúng nó sẽ kêu đến ta, nhưng ta chẳng thèm nghe. 12 Bấy giờ, các thành của Giu-đa và dân-cư Giê-ru-sa-lem sẽ đi kêu-cầu các thần mà mình vẫn dâng hương; nhưng các thần ấy sẽ không cứu chúng nó trong khi hoạn-nạn đâu.
13 Hỡi Giu-đa, ngươi có bao nhiêu thành, có bấy nhiêu thần; Giê-ru-sa-lem có bao nhiêu đường-phố, các ngươi cũng lập bấy nhiêu bàn-thờ cho vật xấu-hổ, tức những bàn-thờ đốt hương cho Ba-anh. 14 Vậy ngươi chớ cầu thay cho dân nầy; chớ vì chúng nó lên tiếng kêu-cầu; vì khi chúng nó nhơn cớ hoạn-nạn mà kêu đến ta, ta chẳng thèm nghe.
15 Kẻ yêu-dấu của ta đã làm nhiều sự dâm-loạn, và thịt thánh đã cất khỏi ngươi, còn đến trong nhà ta làm chi? mà ngươi còn lấy làm vui trong khi phạm tội. 16 Xưa Đức Giê-hô-va vốn xưng nó là cây ô-li-ve xanh, trái tươi-tốt đáng ưa! Nay có tiếng lớn inh-ỏi, Ngài đốt lửa nơi cây ấy, những nhánh nó bị gãy. 17 Đức Giê-hô-va vạn-quân, là Đấng đã vun-trồng ngươi, nay đã phán định tai-vạ nghịch cùng ngươi, vì cớ sự gian-ác mà nhà Y-sơ-ra-ên và nhà Giu-đa đã làm cho mình khi chọc giận ta bởi họ dâng hương cho Ba-anh.
Tất cả những ‘lời giảng cứng rắn’ này cuối cùng đã gây ra phản ứng bạo lực, và có một âm mưu chống lại Giê-rê-mi bởi những người đàn ông trong chính quê hương của ông. (Chắc chắn câu ‘một tiên tri không thiếu danh dự ngoại trừ ở chính quê hương mình’ là đúng.) Nhưng Đức Chúa Trời phơi bày âm mưu và cứu Giê-rê-mi, người nhận ra sự ngây thơ của mình trong việc không nhận ra âm mưu sớm hơn.
Mưu nghịch cùng Giê-rê-mi
18 Đức Giê-hô-va đã cho tôi biết sự ấy, và tôi biết rồi: thì Ngài đã tỏ ra cho tôi việc làm của chúng nó. 19 Còn tôi, như chiên con dễ biểu bị dắt đến chỗ giết, tôi chẳng biết họ mưu-toan nghịch cùng tôi, mà rằng: Hãy diệt cả cây và trái, dứt khỏi đất người sống, hầu cho danh nó chẳng được nhớ đến nữa. 20 Hỡi Đức Giê-hô-va vạn-quân! Ngài đoán-xét cách công-bình, dò-xét lòng và trí, tôi sẽ thấy sự Ngài báo thù họ, vì tôi đã tỏ việc tôi cùng Ngài.
21 Vậy nên Đức Giê-hô-va phán như vầy về người A-na-tốt, là kẻ đòi mạng-sống ngươi, mà rằng: Nếu ngươi không muốn chết về tay ta, thì chớ nhơn danh Đức Giê-hô-va mà nói tiên-tri! 22 Vậy, Đức Giê-hô-va vạn-quân phán như vầy: Nầy, ta sẽ phạt chúng nó; những người trai-tráng sẽ chết bởi gươm-dao, những con trai con gái nó sẽ chết bởi đói-kém; 23 sẽ không có dân sót cho chúng nó; vì đến năm thăm-phạt, ta sẽ giáng tai-vạ trên người nam của A-na-tốt.
Có lẽ vì lần đầu tiên chạm trán với sự bắt bớ nghiêm trọng này, Giê-rê-mi cảm thấy cần được trấn an lại về cả sứ mệnh của mình và sự hỗ trợ của Đức Chúa Trời. Có thể ông vừa sợ hãi vừa tức giận khi nghĩ đến những gì gần như đã xảy ra với mình. Do đó, có thể chính trải nghiệm này đã thúc đẩy cuộc trao đổi sau đây giữa Giê-rê-mi và Đức Chúa Trời.
Lời hỏi của Giê-rê-mi
12 1 Hỡi Đức Giê-hô-va, tôi biện-luận cùng Ngài, Ngài thật công-bình; dầu vậy, tôi còn muốn biện-luận cùng Ngài. Sao đường-lối những kẻ ác được thạnh-vượng? Sao những người gian-trá được yên-ổn? 2 Ngài đã vun-trồng họ; họ đã đâm rễ, lớn lên và ra trái. Miệng họ ở gần Ngài, song lòng họ cách xa Ngài. 3 Hỡi Đức Giê-hô-va, Ngài biết tôi, thấy tôi, thử xem lòng tôi đối với Ngài thể nào. Xin kéo những người ấy như con chiên bị dắt đến chỗ giết, biệt riêng họ ra cho ngày đánh giết!
4 Trong xứ bị sầu-thảm, cỏ ngoài đồng khô-héo cho đến chừng nào? Vì cớ dân-cư hung-ác, nên loài sinh-súc và chim-chóc đều bị diệt. Vì chúng nó nói rằng: Người sẽ chẳng thấy sự cuối-cùng của chúng ta!
Lời đáp của Đức Giê-hô-va
5 Nếu ngươi chạy thi với kẻ chạy bộ, mà còn mỏi-mệt, thì làm sao thi được với ngựa? Khi trong xứ yên-lặng, ngươi được an-ổn, nhưng khi sông Giô-đanh tràn, thì ngươi sẽ làm thế nào? 6 Chính anh em ngươi và nhà cha ngươi đương phản ngươi, chúng nó cũng kêu tiếng to sau ngươi nữa. Dầu chúng nó nói những lời lành, ngươi chớ nên tin!
7 Ta đã lìa nhà ta; đã bỏ sản-nghiệp ta; đã phó dân lòng ta rất yêu-mến cho kẻ thù-nghịch nó. 8 Cơ-nghiệp ta đối với ta như sư-tử trong rừng, gầm-thét nghịch cùng ta; cho nên ta lấy làm ghét.
9 Cơ-nghiệp ta há như chim kên-kên vằn-vện kia, các chim ăn thịt há vây lấy nó sao? Hãy đi nhóm các loài thú đồng lại, cho chúng nó cắn nuốt đi! 10 Nhiều kẻ chăn chiên đã phá vườn nho ta, giày-đạp sản-nghiệp ta dưới chơn, làm cho chỗ đất vui-thích của ta thành ra rừng hoang. 11 Người ta đã làm cho đất ấy ra hoang-vu; nó bị phá-hại, than-thở trước mặt ta. Cả xứ đều hoang-vu, vì chẳng ai để vào lòng. 12 Những kẻ phá-diệt đến trên các gò trọi nơi đồng vắng; vì gươm của Đức Giê-hô-va nuốt đất nầy từ đầu nầy đến đầu kia, chẳng có loài xác-thịt nào được bình-an. 13 Chúng nó đã gieo lúa mì và gặt những gai-gốc, khó-nhọc mà chẳng được ích gì. Các ngươi sẽ hổ-thẹn về hoa-trái mình, vì cơn giận phừng-phừng của Đức Giê-hô-va!
Lời ngăm-đe và lời hứa về dân ngoại
14 Đức Giê-hô-va phán như vầy: Mọi kẻ lân-cận xấu của ta, là kẻ choán lấy sản-nghiệp mà ta đã ban cho dân ta, là Y-sơ-ra-ên, làm kỉ-vật; nầy, ta sẽ nhổ chúng nó khỏi đất mình, và nhổ nhà Giu-đa ra khỏi giữa chúng nó. 15 Nhưng, khi ta đã nhổ đi, ta cũng sẽ trở lại thương-xót chúng nó; khiến chúng nó ai nấy đều được lại sản-nghiệp mình, và ai nấy đều về đất mình. 16 Nếu chúng nó siêng-năng học-tập đường-lối dân ta, nhơn danh ta mà thề rằng: Thật như Đức Giê-hô-va hằng sống! cũng như chúng nó đã dạy dân ta chỉ Ba-anh mà thề, bấy giờ chúng nó sẽ được gây-dựng giữa dân ta. 17 Nhưng nếu chúng nó không nghe, ta sẽ nhổ dân-tộc đó đi, nhổ đi và làm cho diệt-mất, Đức Giê-hô-va phán vậy.