Tự chế trị lòng mình
Tự kiểm soát chính mình
25 28 Người nào chẳng chế-trị lòng mình,
Khác nào một cái thành hư-nát, không có vách-ngăn.
29 11 Kẻ ngu-muội tỏ ra sự nóng-giận mình;
Nhưng người khôn-ngoan nguôi lấp nó và cầm-giữ nó lại.
Hấp tấp
20 25 Nói cách hớp-tớp rằng: Vật nầy là vật thánh!
Và sau khi đã khấn-nguyện rồi mới suy-xét đến, ấy quả một cái bẫy cho người ta.
25 7 Vì thà người ta nói cùng con rằng: Hãy lên đây,
Hơn là người ta hạ con xuống trước mặt vua-chúa, mà mắt con đã thấy.
8 Chớ vội gây ra đều tranh-tụng,
E rốt cuộc khi kẻ lân-cận con đã làm con hổ-thẹn,
Con sẽ chẳng biết làm chi.
29 20 Con có thấy kẻ hốp-tốp trong lời nói mình chăng?
Một kẻ ngu-muội còn có sự trông-cậy hơn hắn.
Nóng nảy và kiên nhẫn
12 16 Sự giận-dữ của kẻ ngu-muội liền lộ ra tức thì;
Còn người khôn-khéo che-lấp sỉ-nhục mình.
14 16 Người khôn-ngoan sợ và tránh khỏi đều ác;
Song kẻ ngu-muội ở xấc-xược, và có lòng cậy mình.
17 Người nóng-nảy làm điên làm dại;
Và kẻ toan mưu ác bị ghét.
29 Kẻ nào chậm nóng-giận có thông-sáng lớn;
Nhưng ai hay nóng-nảy tôn lên sự điên-cuồng.
15 18 Người hay giận gây đều đánh lộn;
Nhưng người chậm nóng-giận làm nguôi cơn tranh-cãi.
16 32 Người chậm nóng-giận thắng hơn người dõng-sĩ;
Và ai cai-trị lòng mình thắng hơn kẻ chiếm-lấy thành.
19 11 Sự khôn-ngoan của người khiến cho người chậm nóng-giận;
Và người lấy làm danh-dự mà bỏ qua tội phạm.
19 Người hay nóng-giận dữ-tợn, sẽ phải mang hình;
Vì nếu con giải-cứu hắn, ắt phải giải-cứu lại nữa.
22 24 Chớ làm bạn với người hay giận;
Chớ giao-tế cùng kẻ cường-bạo,
25 E con tập theo đường-lối nó,
Và linh-hồn con bị bẫy hãm hại chăng.
29 8 Kẻ nhạo-báng châm lửa cho thành thiêu-cháy;
Nhưng người khôn-ngoan làm nguôi cơn giận.
22 Người hay giận gây ra đều tranh-cạnh;
Và kẻ căm-gan phạm tội nhiều thay.
Say rượu và tham ăn
20 1 Rượu khiến người ta nhạo-báng, đồ uống say làm cho hỗn-hào;
Phàm ai dùng nó quá độ, chẳng phải là khôn-ngoan.
23 19 Hỡi con, hãy nghe và trở nên khôn-ngoan,
Khá dẫn lòng con vào đường chánh.
20 Chớ đồng bọn cùng những bợm rượu,
Hoặc với những kẻ láu ăn;
21 Vì bợm rượu và kẻ láu ăn sẽ trở nên nghèo;
Còn kẻ ham ngủ sẽ mặc rách-rưới.
23 29 Ai bị sự hoạn-nạn? Ai phải buồn-thảm?
Ai có sự tranh-cạnh? Ai than-xiết?
Ai bị thương-tích vô-cớ? Ai có con mắt đỏ?
30 Tất những kẻ nán trễ bên rượu,
Đi nếm thứ rượu pha. —
31 Chớ xem-ngó rượu khi nó đỏ-hồng,
Lúc nó chiếu sao trong ly,
Và tuôn chảy dễ-dàng;
32 Rốt lại, nó cắn như rắn,
Chít như rắn lục;
33 Hai mắt con sẽ nhìn người dâm-phụ,
Và lòng con sẽ nói đều gian-tà;
34 Thật, con sẽ như người nằm giữa đáy biển,
Khác nào kẻ nằm trên chót cột buồm vậy.
35 Con sẽ nói rằng: Người ta đập tôi, nhưng tôi không đau;
Người ta đánh tôi, song tôi không nghe biết:
Khi tôi tỉnh dậy, tôi sẽ trở lại tìm uống nó nữa.
Khuyên tránh tà dâm
5 1 Hỡi con, hãy chăm-chỉ về sự khôn-ngoan ta,
Khá nghiêng tai qua nghe lời thông-sáng ta;
2 Để con gìn-giữ sự dẽ-dặt,
Và môi con bảo-tồn sự trí-thức.
3 Vì môi kẻ dâm-phụ đặt ra mặt,
Và miệng nó dịu hơn dầu;
4 Nhưng rốt lại đắng như ngải-cứu,
Bén như gươm hai lưỡi.
5 Chơn nó xuống chốn chết;
Bước nó đụng đến Âm-phủ.
6 Nó không tìm đặng con đường bằng-thẳng của sự sống;
Các lối nó lầm-lạc, song nó chẳng biết đến.
7 Vậy bây giờ, hỡi các con, hãy nghe ta;
Chớ lìa-bỏ các lời của miệng ta.
8 Hãy dời đường con cách xa khỏi nό,
Đừng lại gần cửa nhà nó;
9 E con trao sự danh-dự mình cho kẻ khác,
Và năm tuổi con cho kẻ hung-bạo;
10 E người lạ được no-nê hóa-tài con,
Và công-lao con về nhà kẻ ngoại;
11 Kẻo đến cuối-cùng con phải rên-siết,
Vì thịt và thân-thể con đã bị hao-mòn,
12 Rồi con nói rằng: Cớ sao tôi ghét lời khuyên-dạy,
Và lòng tôi khinh-bỉ sự quở-trách?
13 Nhơn sao tôi không vâng theo tiếng giáo-sư tôi,
Và chẳng nghiêng tai qua lời của người dạy-dỗ tôi?
14 Tại giữa dân-sự và hội-chúng,
Tôi thiếu đều bị sa vào các thứ tai-họa.
15 Hãy uống nước hồ con chứa,
Và nước chảy trong giếng con.
16 Các nguồn của con há nên tràn ra ngoài đường,
Và các suối của con tuôn nơi phố chợ sao?
17 Nó khá về một mình con,
Chớ thông-dụng nó với người ngoại.
18 Nguyện nguồn-mạch con được phước;
Con hãy lấy làm vui-thích nơi vợ con cưới buổi đang-thì,
19 Như nai cái đáng thương, và hoàng-dương có duyên tốt,
Nguyện nương-long nàng làm thỏa lòng con luôn luôn,
Và ái-tình nàng khiến cho con say-mê mãi mãi.
20 Hỡi con, lẽ nào con mê-mệt người dâm-phụ,
Và nâng-niu lòng của người ngoại?
21 Vì các đường của loài người ở trước mặt Đức Giê-hô-va;
Ngài ban bằng các lối của họ.
22 Kẻ hung-dữ sẽ bị gian-ác mình bắt phải,
Và bị dây tội-lỗi mình vấn-buộc lấy.
23 Nó sẽ chết vì thiếu lời khuyên-dạy,
Và bị lầm-lạc vì ngu-dại quá.
6 20 Hỡi con, hãy giữ lời răn-bảo của cha,
Chớ lìa-bỏ các phép-tắc của mẹ con.
21 Khá ghi-tạc nó nơi lòng con luôn luôn,
Và đeo nó nơi cổ con.
22 Khi con đi, các lời đó sẽ dẫn-dắt con;
Lúc con ngủ, nó gìn-giữ con;
Và khi con thức-dậy, thì nó sẽ trò-chuyện với con.
23 Vì điều-răn là một cái đèn, luật-pháp là ánh-sáng,
Và sự quở-trách khuyên-dạy là con đường sự sống,
24 Đặng giữ con khỏi người đờn-bà ác-nghiệp,
Và khỏi lưỡi dua-nịnh của dâm-phụ.
25 Lòng con chớ tham muốn sắc nó,
Đừng để mình mắc phải mí mắt nó.
26 Vì tại kỵ-nữ có người nông-nổi chỉ còn một miếng bánh mà thôi;
Người dâm-phụ vẫn lừa sẵn linh-hồn quí-báu.
27 Há có người nào để lửa trong lòng mình,
Mà áo người lại chẳng bị cháy sao?
28 Há có ai đi trên than lửa hực,
Mà chơn mình lại chẳng bị phồng chăng?
29 Kẻ nào đi tới cùng vợ người lân-cận mình cũng vậy;
Phàm ai đụng đến nàng ắt chẳng được khỏi bị phạt.
30 Người ta chẳng khinh-dị kẻ trộm,
Nếu nó ăn-cắp đặng phỉ lòng mình khi đói-khát;
31 Hễ nó bị bắt, chắc phải thường-bồi gấp bảy lần;
Nó sẽ nộp hết tài-sản của nhà nó.
32 Kẻ nào phạm tội ngoại-tình với người đờn-bà, tất vô-tâm vô-trí:
Ai làm như vậy, khiến cho linh-hồn mình bị hư-mất.
33 Người ấy sẽ bị thương-tích và khinh-bỉ,
Sự sỉ-nhục người sẽ chẳng bôi mất đi;
34 Vì sự ghen-ghét là đều giận-dữ của người nam,
Trong ngày báo-thù, người không dong-thứ;
35 Người sẽ chẳng nhận giá đền tội nào hết,
Mặc dầu con gia-tăng của-lễ, người cũng không đặng phỉ ý đâu.
7 1 Hỡi con, hãy giữ các lời ta,
Và giấu nơi lòng các mạng-lịnh ta.
2 Khá tuân-thủ các mạng-lịnh ta, thì con sẽ được sống;
Và gìn-giữ lời khuyên-dạy ta như ngươi của mắt con.
3 Hãy cột nó nơi ngón tay con,
Ghi nó trên bia lòng con.
4 Hãy nói với sự khôn-ngoan rằng: Ngươi là chị em ta!
Và xưng sự thông-sáng là bằng-hữu con;
5 Để nó gìn-giữ con khỏi dâm-phụ,
Khỏi đờn-bà ngoại hay nói lời dua-nịnh.
6 Vì tại cửa-sổ nhà ta,
Ta nhìn ngang qua song mặt võng ta,
7 Bèn thấy trong bọn kẻ ngu-dốt,
Giữa vòng người thiếu-niên, có một gã trai-trẻ không trí hiểu,
8 Đi qua ngoài đường gần góc nhà đờn-bà ấy;
Người bắt đi đường dẫn đến nhà nàng,
9 Hoặc trong lúc chạng-vạng khi rốt ngày,
Hoặc giữa ban đêm khi tối-tăm mù-mịt.
10 Kìa, người đờn-bà ấy đi ra rước hắn,
Trang-điểm như con bợm, lòng đầy mưu-kế.
11 Nàng vốn nói om-sòm, không thìn nết,
Hai chơn nàng chẳng ở trong nhà,
12 Khi ở ngoài đường, lúc nơi phố chợ,
Rình-rập tại các hẻm góc.
13 Nàng nằm ôm hôn kẻ trai-trẻ ấy,
Mặt chai mày đá, nói cùng chàng rằng:
14 « Tôi có của-lễ thù-ân tại nhà tôi;
Ngày nay tôi đã trả xong các lời khấn-nguyện tôi.
15 Bởi cớ đó, tôi ra đón anh,
Đặng tìm thấy mặt anh, và tôi đã tìm được.
16 Tôi có trải trên giường tôi những mền,
Bằng chỉ Ê-díp-tô đủ sắc,
17 Lấy một-dược, lư-hội, và quế-bì,
Mà xông thơm chỗ nằm tôi.
18 Hãy đến, chúng ta sẽ thân-ái mê-mệt cho đến sáng,
Vui-sướng nhau về sự luyến-ái.
19 Vì chồng tôi không có ở nhà,
Người trẩy đi xa-xuôi lắm,
20 Đem túi bạc theo tay người,
Đến rằm mới trở về nhà. »
21 Nàng dùng lắm lời êm-dịu quyến-dụ hắn,
Làm hắn sa-ngã vì lời dua-nịnh của môi-miệng mình.
22 Hắn liền đi theo nàng,
Như một con bò đến lò cạo,
Như kẻ ngu-dại bị cùm dẫn đi chịu hình-phạt,
23 Cho đến khi mũi tên xoi ngang qua gan nó;
Như con chim bay a vào lưới,
Mà không biết rằng nó rập sự sống mình.
24 Vậy bây giờ, hỡi con, hãy nghe ta,
Khá chăm-chỉ về các lời của miệng ta.
25 Lòng con chớ xây vào con đường đờn-bà ấy,
Chớ đi lạc trong các lối nàng;
26 Vì nàng làm nhiều người bị thương-tích sa-ngã,
Và kẻ bị nàng giết thật rất nhiều thay.
27 Nhà nàng là con đường của Âm-phủ,
Dẫn xuống các phòng của sự chết.
22 14 Miệng của dâm-phụ vốn là một cái hố sâu;
Ai bị Đức Giê-hô-va giận sẽ sa-ngã vào đó.
Mại dâm
23 26 Hỡi con, hãy dâng lòng con cho cha,
Và mắt con khá ưng đẹp đường-lối của cha.
27 Vì kị-nữ vốn là một cái hố sâu,
Và dâm-phụ là một cái hầm hẹp.
28 Nàng đứng rình như một kẻ trộm,
Làm cho thêm nhiều kẻ gian-tà trong bọn loài người.
29 3 Người ưa-mến sự khôn-ngoan làm cho cha mình được vui-vẻ;
Còn kẻ kết bạn với người kỵ-nữ phá-tan của-cải mình.