Ghi-đê-ôn và Con Trai của Ông

Như thể chiến tranh quân sự truyền thống chưa đủ khó khăn, người Ép-ra-im và người Ma-na-se ở cả hai bên sông Giô-đanh đều bị tấn công bởi người Ma-đi-an từ phương đông, những người đầu tiên được biết đến là sử dụng lạc đà trong chiến trận. Với sự cơ động nhờ vào lạc đà, người Ma-đi-an có thể buộc nhiều người Israel phải sống trong hang động, xa rời mùa màng của họ (đang bị phá hủy). Chúa dấy lên Ghi-đê-ôn, một lãnh đạo không mấy triển vọng, người chỉ miễn cưỡng nắm quyền chỉ huy các lực lượng ít ỏi. Trận chiến đầu tiên của Ghi-đê-ôn với người Ma-đi-an là một ví dụ nổi bật về quyền năng của Chúa luôn sẵn có khi ai đó bị kẻ thù áp đảo. Ghi-đê-ôn hiểu rõ rằng chiến thắng của ông thực sự là của Chúa; do đó ông từ chối để dân chúng tôn ông làm vua. Ngay cả khi ông làm một tượng thần bằng vàng, mà một số người sau đó thờ phượng một cách thờ thần tượng, Ghi-đê-ôn làm vậy để tôn vinh Chúa thật của Israel.

Một trong những con trai của Ghi-đê-ôn, A-bi-mê-léc, không có cùng sức mạnh về đức tính như cha mình, và tích cực tìm cách trở thành vua. Trong quá trình đó, A-bi-mê-léc giết chết nhiều anh em của mình. Mặc dù ông ta đã một thời cai trị một số người Ma-na-se gần Si-chem, ông ta không phải là một trong những quan xét được Chúa dấy lên cũng không phải là một vị vua thật của Israel. A-bi-mê-léc chỉ là một ví dụ đáng buồn về một người con từ chối noi theo bước chân của một người cha công chính.

6   ¹ Dân Y-sơ-ra-ên làm đều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, nên Đức Giê-hô-va phó chúng vào tay dân Ma-đi-an trong bảy năm. ² Tay của người Ma-đi-an thắng hơn Y-sơ-ra-ên. Vì sợ người Ma-đi-an, nên dân Y-sơ-ra-ên làm cho mình những nơi ẩn-náu trong núi, trong các hầm và đồn. ³ Khi Y-sơ-ra-ên đã gieo giống, dân Ma-đi-an với dân A-mê-léc, và người phương Đông đi lên đánh Y-sơ-ra-ên, ⁴ đóng trại đối ngang người, phá hại mùa-màng của xứ cho đến Ga-xa, và không để lại trong Y-sơ-ra-ên lương-thực gì, hoặc chiên, bò hay là lừa. ⁵ Vì chúng nó đi lên đem theo bầy súc-vật và trại mình, loán đến khác nào một đám cào-cào. Người và lạc-đà vô-số đến trong xứ đặng phá-hại. ⁶ Vậy, vì cớ dân Ma-đi-an, Y-sơ-ra-ên bị nghèo-khổ bẩn-chật, nên họ kêu-cầu cùng Đức Giê-hô-va.

⁷ Bấy giờ, vì dân Y-sơ-ra-ên đã kêu-cầu Đức Giê-hô-va về việc dân Ma-đi-an, ⁸ nên Đức Giê-hô-va sai một đấng tiên-tri đến cùng dân Y-sơ-ra-ên. Người nói cùng chúng rằng: Giê-hô-va Đức Chúa Trời Y-sơ-ra-ên phán như vầy: Ta đã đem các ngươi lên khỏi xứ Ê-díp-tô, rút các ngươi khỏi nhà nô-lệ, ⁹ giải-cứu các ngươi khỏi tay người Ê-díp-tô, và khỏi tay hết thảy kẻ hà-hiếp các ngươi, và đuổi chúng nó khỏi trước mặt các ngươi; ta đã ban cho các ngươi xứ của chúng nó, ¹⁰ và có phán rằng: Ta là Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, chớ sợ các thần của dân A-mô-rít tại trong xứ mà các ngươi ở. Nhưng các ngươi nào có nghe tiếng ta!

¹¹ Đoạn, thiên-sứ của Đức Giê-hô-va đến ngồi dưới cây thông Óp-ra thuộc về Giô-ách, người A-bi-ê-xê-rít. Ghê-đê-ôn, con trai người, đương đập lúa mạch trong bàn ép, đặng giấu khỏi dân Ma-đi-an. ¹² Thiên-sứ của Đức Giê-hô-va hiện đến cùng người mà rằng: Hỡi người dõng-sĩ! Đức Giê-hô-va ở cùng ngươi. ¹³ Ghê-đê-ôn thưa rằng: Ôi! Chúa, nếu Đức Giê-hô-va ở cùng chúng tôi, sao các đều nầy xảy đến cho chúng tôi? Các phép lạ kia ở đâu mà tổ-phụ chúng tôi đã thuật lại rằng: Đức Giê-hô-va há chẳng có đem chúng ta ra khỏi xứ Ê-díp-tô sao? Vì bây giờ Đức Giê-hô-va từ-bỏ chúng tôi, và phó chúng tôi vào tay dân Ma-đi-an. ¹⁴ Đức Giê-hô-va xây lại cùng người mà phán rằng: Hãy dùng sức của ngươi vẫn có mà đi giải-cứu Y-sơ-ra-ên khỏi tay dân Ma-đi-an. Ta há chẳng sai ngươi đi sao? ¹⁵ Người thưa rằng: Than ôi! hỡi Chúa, tôi sẽ lấy chi giải-cứu Y-sơ-ra-ên? Kìa, trong chi-phái Ma-na-se, họ tôi vốn nghèo hơn hết; còn tôi là nhỏ hơn hết trong nhà cha tôi. ¹⁶ Đức Giê-hô-va phán rằng: Ta sẽ ở cùng ngươi, và ngươi sẽ đánh bại dân Ma-đi-an như đánh một người vậy.

¹⁷ Ghê-đê-ôn thưa lại rằng: Nếu tôi được ơn trước mặt Chúa, xin ban cho tôi một dấu rằng chính Chúa phán cùng tôi. ¹⁸ Xin chớ dan khỏi đây cho đến khi tôi trở lại cùng Ngài, đem của-lễ tôi, để trước mặt Ngài. Ngài đáp: Ta sẽ ở đây cho đến khi ngươi trở lại. ¹⁹ Ghê-đê-ôn bèn đi vô, dọn sẵn một con dê con, lấy một ê-pha bột làm những bánh nhỏ không men. Người để thịt trong rổ, đổ nước thịt vào nồi, rồi đem ra dâng các món ấy cho Ngài ở dưới cây thông. ²⁰ Thiên-sứ của Đức Chúa Trời phán rằng: Hãy lấy thịt và bánh nhỏ không men, để trên hòn đá nầy, rồi đổ nước thịt ra. Ghê-đê-ôn bèn làm như vậy. ²¹ Bấy giờ, thiên-sứ của Đức Giê-hô-va giơ đầu gậy Ngài đương cầm nơi tay mình ra, đụng đến thịt và bánh nhỏ không men. Lửa từ hòn đá bốc lên, thiêu-hóa thịt và bánh nhỏ không men; đoạn, thiên-sứ của Đức Giê-hô-va biến đi khỏi mắt người. ²² Ghê-đê-ôn thấy rằng ấy là thiên-sứ của Đức Giê-hô-va, bèn la rằng: Ôi, Chúa Giê-hô-va! khốn-nạn cho tôi, vì tôi thấy đối-diện thiên-sứ của Đức Giê-hô-va! ²³ Nhưng Đức Giê-hô-va phán cùng người rằng: Khá yên lòng, chớ sợ chi, ngươi sẽ không chết đâu. ²⁴ Ghê-đê-ôn bèn lập tại đó một cái bàn-thờ cho Đức Giê-hô-va, và đặt tên là Giê-hô-va-Sa-lam (nghĩa là Giê-hô-va bình-an). Tại Óp-ra, thành của người A-bi-ê-xê-rít, cái bàn-thờ ấy vẫn còn lại đến ngày nay.

²⁵ Trong cũng một đêm ấy, Đức Giê-hô-va phán cùng Ghê-đê-ôn rằng: Hãy bắt con bò đực tơ của cha ngươi, và một con bò đực thứ nhì bảy tuổi, rồi phá-dỡ bàn-thờ thần Ba-anh tại nhà cha ngươi, và đánh hạ hình-tượng A-sê-ra ở trên đó. ²⁶ Đoạn, tại nơi chót hòn đá nầy, ngươi sẽ lập một bàn-thờ cho Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi, và sắp đặt mọi việc; rồi hãy bắt con bò đực thứ nhì, dâng làm của-lễ thiêu với gỗ hình-tượng A-sê-ra mà ngươi đã đánh hạ. ²⁷ Ghê-đê-ôn chọn lấy mười người trong bọn đầy-tớ mình, và làm theo đều Đức Giê-hô-va đã phán dặn; và vì người sợ nhà cha mình cùng kẻ trong thành, nên không dám làm theo lịnh ấy ban ngày, bèn làm ban đêm. ²⁸ Sớm mai, khi dân trong thành thức dậy, thấy bàn-thờ của thần Ba-anh đã bị phá-dỡ, hình-tượng A-sê-ra ở trên bị đánh hạ, và con bò đực thứ nhì đã dâng làm của-lễ thiêu trên bàn-thờ mới lập đó. ²⁹ Chúng hỏi nhau rằng: Ai làm đều đó? Đoạn, hỏi thăm và tra-xét. Có người nói cùng chúng nó rằng: Ấy là Ghê-đê-ôn, con trai Giô-ách, đã làm đều đó. ³⁰ Dân trong thành bèn nói cùng Giô-ách rằng: Hãy biểu con ngươi ra, nó phải chết, vì nó đã phá-dỡ bàn-thờ thần Ba-anh, và đánh hạ hình-tượng A-sê-ra ở trên. ³¹ Giô-ách đáp với những kẻ dấy nghịch cùng mình rằng: Các ngươi há có ý binh-vực Ba-anh sao? Há có phải các ngươi muốn tiếp-cứu nó ư? Ai theo phe Ba-anh sẽ bị xử-tử kể từ sáng ngày nay. Nếu hắn là chúa, thì chính hắn hãy tranh-luận lấy chớ, bởi vì người ta đã phá-dỡ bàn-thờ của hắn! ³² Vậy, trong ngày đó người ta gọi Ghê-đê-ôn là Giê-ru-ba-anh (nghĩa là Ba-anh phải tranh-luận lấy) mà rằng: Ba-anh phải tranh-luận cùng người, vì Ghê-đê-ôn có phá-dỡ bàn-thờ của hắn!

³³ Hết thảy dân Ma-đi-an, dân A-ma-léc, và người phương Đông đều hiệp lại, đi ngang qua sông Giô-đanh, và đóng trại tại trũng Gít-rê-ên. ³⁴ Thần của Đức Giê-hô-va cảm-hóa Ghê-đê-ôn; người thổi kèn, các người A-bi-ê-xê-rít bèn hiệp lại đặng theo người. ³⁵ Người cũng sai sứ-giả đi khắp Ma-na-se; người Ma-na-se bèn nhóm hiệp đặng đi theo người. Đoạn, người sai sứ-giả đến chi-phái A-se, Sa-bu-lôn và Nép-ta-li; họ cũng đi lên mà hiệp với người nữa.

³⁶ Ghê-đê-ôn thưa cùng Đức Chúa Trời rằng: Nếu Chúa muốn dùng tay tôi giải-cứu Y-sơ-ra-ên, y như lời Chúa đã phán, ³⁷ thì tôi sẽ để một lốt chiên trong sân đạp lúa; nếu sương chỉ đóng trên lốt chiên, còn đất lại khô ráo, thì tôi sẽ nhận-biết Chúa dùng tay tôi giải-cứu Y-sơ-ra-ên, y như Chúa đã hứa vậy. ³⁸ Việc bèn xảy ra như vậy: ngày mai Ghê-đê-ôn dậy sớm, ép vắt lốt chiên, thì sương chảy ra đầy một chén nước. ³⁹ Ghê-đê-ôn lại thưa cùng Đức Chúa Trời rằng: Xin cơn thạnh-nộ Chúa chớ nổi phừng cùng tôi, tôi chỉ sẽ nói lần nầy thôi. Xin Chúa để tôi làm thử với lốt chiên chỉ một lần nầy mà thôi: Xin cho một mình lốt chiên phải khô, còn sương lại đóng khắp trên đất. ⁴⁰ Trong đêm đó, Đức Chúa Trời bèn làm như vậy: chỉ một mình lốt chiên thì khô, còn khắp trên đất lại bị sương

7   ¹ Qua ngày sau, Giê-ru-ba-anh, tức là Ghê-đê-ôn, và cả dân-sự đồng theo người đều dậy sớm, đi đến đóng trại gần bên suối Ha-rốt. Dinh của Ma-đi-an ở phía bắc về lối nổng Mô-rê, trong trũng. ² Đức Giê-hô-va phán cùng Ghê-đê-ôn rằng: Đạo binh đi theo ngươi lấy làm đông quá, ta chẳng phó dân Ma-đi-an vào tay nó đâu, e Y-sơ-ra-ên đối cùng ta tự khoe mà rằng: Tay tôi đã cứu tôi. ³ Vậy bây giờ, hãy truyền lịnh nầy cho bá-tánh nghe: Ai là người sợ-hãi run-rẩy, khá trở về khỏi núi Ga-la-át! Hai vạn hai ngàn người bèn trở về, còn một vạn người ở lại. ⁴ Đức Giê-hô-va phán cùng Ghê-đê-ôn rằng: Dân hãy còn đông quá, phải biểu chúng xuống nơi mé nước, rồi ta sẽ vì ngươi thử chúng nó tại đó. Hễ kẻ nào ta phán với ngươi rằng: « Nó khá đi với ngươi, » thì nó sẽ đi theo ngươi; còn kẻ nào ta phán cùng ngươi rằng: « Nó chớ đi với ngươi, » thì kẻ đó không đi.

⁵ Vậy, người biểu dân-sự xuống mé nước; rồi Đức Giê-hô-va phán cùng Ghê-đê-ôn rằng: Phàm kẻ nào dùng lưỡi liếm nước như chó, và kẻ nào quì gối cúi xuống mà uống, thì ngươi phải để riêng ra. ⁶ Số người bụm nước trong tay rồi kê miệng liếm là ba trăm, còn lại bao nhiêu đều quì gối cúi xuống mà uống. ⁷ Bấy giờ, Đức Giê-hô-va bèn phán cùng Ghê-đê-ôn rằng: Ta sẽ dùng ba trăm người đã liếm nước đó mà giải-cứu các ngươi, và ta sẽ phó dân Ma-đi-an vào tay ngươi. Còn dân-sự khác, ai nấy đều phải trở về nhà mình! ⁸ Ghê-đê-ôn cho cả người Y-sơ-ra-ên, ai trở về trại nấy, nhưng giữ lại ba trăm người kia; chúng lấy lương-thực và cây kèn trong tay. Vả, dinh Ma-đi-an ở thân dưới người, tại trong trũng.

⁹ Xảy trong đêm đó, Đức Giê-hô-va phán cùng Ghê-đê-ôn rằng: Hãy chổi dậy, đi xuống hãm dinh Ma-đi-an, vì ta đã phó nó vào tay ngươi. ¹⁰ Còn nếu ngươi sợ hãm nó, thì hãy đi xuống đó với Phu-ra, đầy-tớ ngươi. ¹¹ Ngươi sẽ nghe đều chúng nó nói, rồi ngươi sẽ cảm-biết rằng mình có sức-mạnh mà hãm dinh chúng nó. Vậy, Ghê-đê-ôn đi xuống cùng Phu-ra, đầy-tớ mình, đến gần nơi lính canh ở đầu dinh. ¹² Vả, dân Ma-đi-an, dân A-ma-léc và hết thảy người phương Đông bủa ra trong trũng đông như cào-cào, còn lạc-đà của chúng nó thì vô-số, khác nào cát nơi bờ biển.

¹³ Trong lúc Ghê-đê-ôn đến, có một người thuật điềm chiêm-bao cho bạn mình nghe, rằng: Nầy, tôi có một điềm chiêm-bao, thấy một cái bánh nhỏ bằng bột lúa mạch lăn vào trại-quân Ma-đi-an: nó lăn đến một trại, đụng làm cho trại ngã, lật ngược trên lộn dưới, nên trại bị đánh đổ. ¹⁴ Bọn người đáp rằng: Đó nào khác hơn là gươm của Ghê-đê-ôn, con trai Giô-ách, người Y-sơ-ra-ên. Đức Chúa Trời đã phó Ma-đi-an và cả trại-quân vào tay người. ¹⁵ Khi Ghê-đê-ôn nghe lời thuật điềm chiêm-bao nầy và sự bàn điềm đó, thì thờ-lạy Đức Chúa Trời; rồi trở về trại-quân Y-sơ-ra-ên, mà rằng: Hãy chổi-dậy, vì Đức Giê-hô-va đã phó trại-quân Ma-đi-an vào tay các ngươi!

¹⁶ Đoạn, người chia ba trăm người làm ba đội, phát cho mỗi tên những kèn, bình không, và đuốc ở trong bình, ¹⁷ mà dặn rằng: Hãy ngó ta, và làm y như ta làm; khi ta đến đầu trại-quân, các ngươi sẽ làm theo đều ta làm. ¹⁸ Khi ta và những kẻ theo ta thổi kèn, thì các ngươi cũng sẽ thổi kèn ở khắp xung-quanh trại-quân, và reo lên rằng: Vì Đức Giê-hô-va và vì Ghê-đê-ôn!

¹⁹ Ghê-đê-ôn và một trăm quân theo người đi đến đầu trại-quân vào lúc canh ba, hồi mới giao canh. Chúng thổi kèn, và đập bể bình mình cầm nơi tay. ²⁰ Bấy giờ, ba đội quân thổi kèn, và đập bể bình, tay tả cầm đuốc, tay hữu nắm kèn đặng thổi; đoạn cất tiếng reo lên rằng: Gươm của Đức Giê-hô-va và của Ghê-đê-ôn! ²¹ Chúng đứng vây quanh trại-quân, ai cứ chỗ nấy; cả trại-quân bèn vỡ-chạy, cất tiếng la và trốn đi. ²² Ba trăm người cứ thổi kèn, và khắp trại-quân, Đức Giê-hô-va khiến trở gươm của mỗi người chém lẫn bạn mình. Đạo binh chạy trốn đến Bết-Si-ta, về hướng Xê-rê-ra, cho đến bờ-cõi A-bên-Mê-hô-la gần Ta-bát. ²³ Người Y-sơ-ra-ên, tức những người chi-phái Nép-ta-li, A-se và Ma-na-se hiệp lại mà đuổi theo dân Ma-đi-an.

²⁴ Bấy giờ, Ghê-đê-ôn sai sứ vào khắp núi Ép-ra-im đặng nói rằng: Hãy xuống đón dân Ma-đi-an, chận đường chúng nó qua sông, cho đến Bết-Ba-ra và các chỗ cạn của Giô-đanh. Vậy, các người Ép-ra-im hiệp lại, chiếm các bến cho đến Bết-Ba-ra, cùng những chỗ cạn của Giô-đanh. ²⁵ Chúng cũng bắt được hai quan-trưởng của dân Ma-đi-an, là Ô-rép và Xê-ép; giết Ô-rép tại nơi hòn đá Ô-rép, và Xê-ép tại nơi máy ép ruợu Xê-ép. Đoạn, họ đuổi theo dân Ma-đi-an, cùng đem đầu Ô-rép và đầu Xê-ép đến Ghê-đê-ôn ở phía bên kia sông Giô-đanh.

8   ¹ Người Ép-ra-im bèn nói cùng Ghê-đê-ôn rằng: Vì sao ông đã đãi chúng tôi như vậy? Khi ông đi giao-chiến cùng dân Ma-đi-an, sao không gọi chúng tôi đi với? Chúng cãi cùng người cách dữ-dội. ² Nhưng người đáp cùng chúng rằng: Sánh với anh em, tôi há có làm được đều chi? Sự mót nho của Ép-ra-im há chẳng hơn mùa gặt nho của A-bi-ê-xe sao? ³ Đức Chúa Trời đã phó Ô-rép và Xê-ép là hai quan-trưởng dân Ma-đi-an, vào tay anh em. Đem sánh với anh em, tôi nào có làm được đều gì? Khi người nói lời ấy rồi, cơn giận của chúng bèn nguôi.