A-si-ri sụp đổ và Ba-by-lôn nổi lên

Các lời tiên tri về các quốc gia đã đang trở thành sự thật. Có sự bất ổn nước ngoài ở khắp mọi nơi. A-si-ri, Ba-by-lôn, và Ai Cập đều đang tranh giành quyền bá chủ. Đúng khi Giê-rê-mi bắt đầu sứ mạng của mình vào năm 626 TCN, Na-bô Bô-lát-sa đã nổi dậy chống lại A-si-ri và thành lập Đế chế Ba-by-lôn. Giờ đây, khoảng 14 năm sau, thời điểm đã đến để các lời tiên tri của Na-hum và những người khác về sự sụp đổ của Ni-ni-ve được ứng nghiệm. Chỉ cần một cuộc bao vây hai tháng bởi quân đội liên minh của người Mê-đi, Ba-by-lôn, và Sy-thi-an (từ phía bắc Biển Đen) để khiến Ni-ni-ve quỳ gối vào năm 612 TCN. Dưới thời Na-bô Bô-lát-sa, Ba-by-lôn bắt đầu trỗi dậy để giành quyền bá chủ thế giới. Nhưng trước tiên Ba-by-lôn phải đối phó với những gì còn lại của A-si-ri cũng như với Pha-ra-ôn Nê-cô của Ai Cập, người kế vị cha mình là Sam-ma-ti-cúc I vào năm 610 TCN. Khi Nê-cô nhận ra mối đe dọa ngày càng lớn của Ba-by-lôn, ông quyết định tăng cường những lực lượng A-si-ri còn lại, và kế hoạch hành động đó đưa Nê-cô qua Ca-na-an.

Kết quả tình cờ đối với Giu-đa là mất đi vị vua tốt Giô-si-a. Tại sao Giô-si-a quyết định tấn công Ai Cập thì không rõ ràng, nhưng ông đến Mê-ghi-đô, một thành phố ở rìa phía nam của Đồng bằng Éc-ra-lôn, và sớm thấy mình bị thương nặng. Đây là ghi chép về cái chết không kịp thời của Giô-si-a và về triều đại ngắn ngủi của con trai Giô-a-cha trước khi Nê-cô thay thế ông bằng Ê-li-gia-kim, anh trai của Giô-a-cha, người mà Pha-ra-ôn gọi là Giê-hô-gia-kim. Trong thời gian này, Nê-cô cố gắng biến Giu-đa thành một quốc gia đệm giữa đất nước của mình và Ba-by-lôn.

Giô-si-a băng-hà

(2 Sử ký) 35 ²⁰ Sau các việc ấy, khi Giô-si-a đã sửa-sang đền-thờ rồi, thì Nê-cô, vua Ê-díp-tô, đi lên hãm đánh Cạt-kê-mít, trên bờ sông Ơ-phơ-rát; Giô-si-a kéo ra đón người. ²¹ Nê-cô sai sứ đến nói với người rằng: Hỡi vua Giu-đa, ta với ngươi có đều gì chăng? Ngày nay ta chẳng đến đặng hãm đánh ngươi đâu, nhưng ta ra đánh nhà thù-nghịch nước ta; Đức Chúa Trời đã phán biểu ta khá vội-vàng; vậy, hãy thôi, chớ chống-cự Đức Chúa Trời, là Đấng ở cùng ta, e Ngài hủy-diệt ngươi chăng. ²² Dầu vậy, Giô-si-a chẳng khứng thối lại, chẳng chịu nghe lời Đức Chúa Trời cậy Nê-cô mà phán ra; nhưng lại ăn mặc giả dạng đặng đối-địch cùng người; bèn đến đánh giặc tại chũng Mê-ghi-đô. ²³ Các lính cầm cung bắn nhằm vua Giô-si-a; vua nói với đầy-tớ mình rằng: Hãy đem ta khỏi đây; vì ta bị thương nặng. ²⁴ Các đầy-tớ người đem người khỏi xe, để người trong một cái xe thứ nhì mà người có sẵn, rồi đem người về Giê-ru-sa-lem. Người thác, được chôn tại trong mồ-mả của tổ-phụ người. Cả Giu-đa và Giê-ru-sa-lem đều thương-khóc người. ²⁵ Giê-rê-mi đặt bài ai-ca về Giô-si-a; lại các kẻ ca-xướng, nam và nữ, hãy còn hát về Giô-si-a trong bài ai-ca của mình cho đến ngày nay; người ta lập đều đó như một thường-lệ trong Y-sơ-ra-ên; kìa, các chuyện ấy đã chép trong sách ai-ca.

(2 Các vua) 23 ³⁰ Từ Mê-ghi-đô, các tôi-tớ chở thây người trên xe về Giê-ru-sa-lem, rồi chôn người tại trong mồ-mả người. Dân của xứ chọn Giô-a-cha, con trai Giô-si-a, xức dầu cho người, và tôn người lên làm vua thế cho cha người.

³¹ Giô-a-cha được hai mươi ba tuổi khi lên làm vua; người cai-trị ba tháng tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ người tên là Ha-mu-ta, con gái của Giê-rê-mi ở Líp-na. ³² Người làm đều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, theo trọn gương của các tổ-phụ mình đã làm. ³³ Pha-ra-ôn Nê-cô bắt giam người tại Ríp-la, trong xứ Ha-mát, hầu cho người không cai-trị tại Giê-ru-sa-lem nữa. Lại, người bắt xứ tiến-cống một trăm ta-lâng bạc và một ta-lâng vàng. ³⁴ Đoạn, Pha-ra-ôn Nê-cô lập Ê-li-a-kim, con trai Giô-si-a, làm vua thế cho Giô-si-a, cha người, và cải tên người là Giê-hô-gia-kim. Còn Giô-a-cha bị bắt làm phu-tù tại Ê-díp-tô, và người qua đời tại đó. 

³⁶ Giê-hô-gia-kim được hai mươi lăm tuổi khi lên làm vua, và người cai-trị mười một năm tại Giê-ru-sa-lem. Mẹ người tên là Xê-bụt-đa, con gái Phê-đa-gia ở Ru-ma. ³⁷ Người làm đều ác tại trước mặt Đức Giê-hô-va, theo trọn gương các tổ-phụ mình đã làm.

³⁵ Giê-hô-gia-kim nộp cho Pha-ra-ôn những bạc và vàng ấy. Nhưng để lo cho có số tiền Pha-ra-ôn đòi, thì người phải đánh thuế dân của xứ; người định thuế vàng bạc mỗi người phải giữ đóng; đoạn người giao hết cho Pha-ra-ôn Nê-cô.

¹³ Khốn thay cho kẻ xây nhà trái lẽ công-bình, làm phòng bởi sự bất-nghĩa; dùng kẻ lân-cận mình làm việc vô-lương, và chẳng trả tiền công; ¹⁴ nói rằng: Ta sẽ xây tòa nhà rộng-rãi, có những phòng khoảng-khoát; xoi những cửa-sổ, lợp trần bằng gỗ bách-hương, và sơn son. ¹⁵ Ngươi lấy gỗ bách-hương ganh-đua sự đẹp, há nhơn đó được làm vua sao? Cha ngươi xưa đã ăn đã uống, làm ra sự công-bình chính-trực, cho nên được thạnh-vượng. ¹⁶ Người đã làm ra lẽ thẳng cho kẻ nghèo và thiếu-thốn, cho nên được phước. Đức Giê-hô-va phán: Như vậy há chẳng phải là biết ta sao? ¹⁷ Nhưng mắt và lòng người chăm sự tham-lam, đổ máu vô-tội, và làm sự ức-hiếp hung-dữ.

Giê-rê-mi đối mặt với những cáo buộc

Giờ đây, khi ảnh hưởng tốt của Giô-si-a đã biến mất và các con trai ông ta lại để cho Giu-đa trở nên tham nhũng, Giê-rê-mi rơi vào tình thế nguy hiểm hơn so với trước đây. Ông được nhắc nhở về điều này qua một cuộc đối đầu mà ông suýt không thoát khỏi bằng mạng sống.

26 ¹ Lúc Giê-hô-gia-kim, con trai Giô-si-a, vua nước Giu-đa, bắt đầu trị-vì, có lời nầy từ Đức Giê-hô-va phán ra. ² Đức Giê-hô-va phán như vầy: Ngươi khá đứng trong hành-lang nhà Đức Giê-hô-va, rao những lời ta truyền ngươi nói lại cho các thành của Giu-đa đã đến đặng thờ-lạy trong nhà Đức Giê-hô-va; chớ bớt một tiếng. ³ Hoặc-giả chúng nó nghe ngươi, và ai nấy sẽ từ đường xấu mình trở lại; hầu cho ta ăn-năn về họa mà ta định làm cho chúng nó, vì sự dữ của việc làm chúng nó.

⁴ Vậy ngươi khá bảo rằng: Đức Giê-hô-va phán như vầy: Nếu các ngươi không khứng nghe ta, mà bước theo luật-pháp ta đã đặt trước mặt các ngươi; ⁵ nếu các ngươi không nghe lời của các đầy-tớ ta, là các tiên-tri mà ta sai đến cùng các ngươi, và đã dậy sớm sai đến, nhưng các ngươi không nghe họ, — ⁶ thì ta sẽ khiến nhà nầy nên như Si-lô, và sẽ khiến thành nầy nên sự rủa-sả cho mọi nước trên đất.

⁷ Các thầy tế-lễ, các tiên-tri, và cả dân-sự đều nghe Giê-rê-mi truyền những lời ấy trong nhà Đức Giê-hô-va. ⁸ Khi Giê-rê-mi nói xong mọi đều Đức Giê-hô-va đã truyền mình nói cho cả dân-sự, thì các thầy tế-lễ, các tiên-tri, và cả dân-sự đều bắt lấy người và nói rằng: Ngươi chắc sẽ chết! ⁹ Sao ngươi nhơn danh Đức Giê-hô-va mà nói tiên-tri rằng: Nhà nầy sẽ trở nên như Si-lô, thành nầy sẽ hoang-vu và không dân ở? — Bấy giờ cả dân-sự nhóm lại cùng Giê-rê-mi trong nhà Đức Giê-hô-va.

¹⁰ Các quan-trưởng Giu-đa nghe những sự ấy, bèn từ trong cung vua lên nhà Đức Giê-hô-va, ngồi tại lối vào của cửa mới nhà Đức Giê-hô-va. ¹¹ Bấy giờ các thầy tế-lễ và các tiên-tri nói với các quan-trưởng cùng cả dân-sự rằng: Người nầy đáng chết; vì đã nói tiên-tri nghịch cùng thành nầy, như chính tai các ngươi đã nghe.

¹² Nhưng Giê-rê-mi đáp cùng các quan-trưởng và cả dân-sự rằng: Ấy là Đức Giê-hô-va sai ta đặng nói tiên-tri mọi lời nghịch cùng nhà nầy và thành nầy, mà các ngươi đã nghe. ¹³ Bây giờ các ngươi hãy sửa lại đường-lối và việc làm của mình, hãy vâng theo tiếng của Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, thì Đức Giê-hô-va sẽ ăn-năn về tai-họa mà Ngài đã rao ra nghịch cùng các ngươi. ¹⁴ Về phần ta, nầy, ta ở trong tay các ngươi, hãy làm cho ta đều các ngươi cho là phải và đáng làm. ¹⁵ Dầu vậy, khá biết chắc rằng các ngươi giết ta, thì các ngươi cùng thành nầy và dân-cư nó sẽ gánh lấy huyết vô-tội. Vì Đức Giê-hô-va thật đã sai ta đến cùng các ngươi, khiến ta nói mọi lời nầy vào tai các ngươi.

¹⁶ Các quan-trưởng và cả dân-sự bèn nói cùng các thầy tế-lễ và các tiên-tri rằng: Người nầy không đáng chết; vì ấy là người nhơn danh Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta mà nói cùng chúng ta. ¹⁷ Một vài kẻ trưởng-lão trong đất đứng dậy nói với cả hội dân như vầy: ¹⁸ Mi-chê ở Mô-rê-sết, là người nói tiên-tri về đời Ê-xê-chia, vua Giu-đa, có nói cùng cả dân Giu-đa rằng: Đức Giê-hô-va vạn-quân phán như vầy: Si-ôn sẽ bị cày như ruộng, Giê-ru-sa-lem sẽ trở nên gò-đống, núi của nhà trở nên như các nơi cao của rừng. ¹⁹ Ê-xê-chia, vua Giu-đa, và cả Giu-đa há có giết người sao? Người há chẳng đã kính-sợ Đức Giê-hô-va và nài-xin ơn Đức Giê-hô-va sao? Vậy nên Đức Giê-hô-va ăn-năn về tai-họa mà Ngài đã rao ra nghịch cùng họ. Nay chúng ta làm sự đó, ấy là phạm tội nặng nghịch cùng linh-hồn mình.

²⁴ Bấy giờ tay A-hi-cam, con trai Sa-phan, binh-vực Giê-rê-mi, và gàn-trở cho khỏi phó người trong tay dân-chúng đặng làm cho chết.

²⁰ Lại còn có một người nữa đã nhơn danh Đức Giê-hô-va mà nói tiên-tri: ấy là U-ri, con trai Sê-ma-gia, ở Ki-ri-át-Giê-a-rim. Người cũng nói tiên-tri nghịch cùng thành và đất nầy y theo mọi lời của Giê-rê-mi. ²¹ Vua Giê-hô-gia-kim, hết thảy quân-lính, và các quan-trưởng đều nghe những lời người, vua bèn muốn giết người đi; nhưng U-ri hay được, thì sợ và trốn qua đất Ê-díp-tô. ²² Vua Giê-hô-gia-kim bèn sai Ên-na-than, con trai Ạc-bồ, và mấy người nữa cùng đi qua Ê-díp-tô, ²³ đem U-ri ra khỏi Ê-díp-tô và điệu về cho vua Giê-hô-gia-kim. Vua sai dùng gươm giết người và quăng thây trong mồ phàm dân.