Bài Giảng Trên Núi

“Bài Giảng Trên Núi” có lẽ là bài giảng quen thuộc và có tính giáo huấn nhất từng được Chúa Giê-su trình bày. Ma-thi-ơ và Lu-ca có thể ghi lại việc giảng dạy của Chúa Giê-su trong hai bối cảnh khác nhau, mặc dù nội dung có vẻ gần như giống nhau. Cũng như nhiều bài giảng của Chúa Giê-su rõ ràng không bao giờ được ghi lại, một số bài giảng của Ngài có thể được lặp lại từ nơi này đến nơi khác. Dù sao đi nữa, tuyển tập các lời dạy này của Chúa Giê-su đưa người ta đến trọng tâm thông điệp của Ngài về vương quốc Đức Chúa Trời.

Bao quát một phổ rộng các chủ đề tâm linh, Chúa Giê-su nói về bản chất của vương quốc, về sự ăn năn, về đức tin, và về sự thờ phượng—và đặc biệt về cầu nguyện và sự khiêm nhường. Luôn thể hiện sự quan tâm đến phúc lợi con người, Chúa Giê-su đề cập cụ thể đến các mối quan hệ gia đình và xã hội và thảo luận dài về ảnh hưởng của của cải đối với đức tin và sự bình an trong tâm hồn của một người. Bài giảng bắt đầu một cách tuyệt vời với những phước lành dành cho người công bình, và khắc nghiệt với những tai họa sẽ giáng xuống những người có cuộc sống nổi loạn về mặt tâm linh.

(Ma-thi-ơ) 5 ¹ Đức Chúa Jêsus xem thấy đoàn dân đông, bèn lên núi kia; khi Ngài đã ngồi, thì các môn-đồ đến gần.

² Ngài bèn mở miệng mà truyền-dạy rằng:

³ Phước cho những kẻ có lòng khó-khăn, vì nước thiên-đàng là của những kẻ ấy!

⁴ Phước cho những kẻ than-khóc, vì sẽ được yên-ủi!

⁵ Phước cho những kẻ nhu-mì, vì sẽ hưởng được đất!

⁶ Phước cho những kẻ đói khát sự công-bình, vì sẽ được no-đủ!

⁷ Phước cho những kẻ hay thương-xót, vì sẽ được thương-xót!

⁸ Phước cho những kẻ có lòng trong-sạch, vì sẽ thấy Đức Chúa Trời!

⁹ Phước cho những kẻ làm cho người hòa-thuận, vì sẽ được gọi là con Đức Chúa Trời!

¹⁰ Phước cho những kẻ chịu bắt-bớ vì sự công-bình, vì nước thiên-đàng là của những kẻ ấy!

¹¹ Khi nào vì cớ ta mà người ta mắng-nhiếc, bắt-bớ, và lấy mọi đều dữ nói vu cho các ngươi, thì các ngươi sẽ được phước. ¹² Hãy vui-vẻ, và nức lòng mừng-rỡ, vì phần thưởng các ngươi ở trên trời sẽ lớn lắm; bởi vì người ta cũng từng bắt-bớ các đấng tiên-tri trước các ngươi như vậy.

(Lu-ca) 6 ²⁴ Song, khốn cho các ngươi là người giàu-có, vì đã được sự yên-ủi của mình rồi! ²⁵ Khốn cho các ngươi là kẻ hiện đương no, vì sẽ đói! Khốn cho các ngươi là kẻ hiện đương cười, vì sẽ để tang và khóc-lóc! ²⁶ Khốn cho các ngươi, khi mọi người sẽ khen các ngươi, vì tổ-phụ họ cũng xử với các tiên-tri giả như vậy!

¹⁷ Các ngươi đừng tưởng ta đến đặng phá luật-pháp hay là lời tiên-tri; ta đến, không phải để phá, song để làm cho trọn. ¹⁸ Vì ta nói thật cùng các ngươi, đương khi trời đất chưa qua đi, thì một chấm một nét trong luật-pháp cũng không qua đi được cho đến khi mọi sự được trọn. ¹⁹ Vậy, ai hủy một điều cực nhỏ nào trong những điều-răn nầy, và dạy người ta làm như vậy, thì sẽ bị xưng là cực nhỏ trong nước thiên-đàng; còn như ai giữ những điều-răn ấy, và dạy người ta nữa, thì sẽ được xưng là lớn trong nước thiên-đàng. ²⁰ Vì ta phán cho các ngươi rằng, nếu sự công-bình của các ngươi chẳng trổi hơn sự công-bình của các thầy thông-giáo và người dòng Pha-ri-si, thì các ngươi chắc không vào nước thiên-đàng.

²¹ Các ngươi có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ giết ai; và rằng: Hễ ai giết người thì đáng bị tòa-án xử-đoán. ²² Song ta phán cho các ngươi: Hễ ai giận anh em mình thì đáng bị tòa-án xử-đoán; ai mắng anh em mình rằng: Ra-ca, thì đáng bị tòa công-luận xử-đoán; ai mắng anh em mình là đồ điên, thì đáng bị lửa địa-ngục hành-phạt. ²³ Ấy vậy, nếu khi nào ngươi đem dâng của-lễ nơi bàn-thờ, mà nhớ lại anh em có đều gì nghịch cùng mình, ²⁴ thì hãy để của-lễ trước bàn-thờ, trở về giảng-hòa với anh em trước đã; rồi hãy đến dâng của-lễ. ²⁵ Khi ngươi đi đường với kẻ nghịch mình, phải lập-tức hòa với họ, kẻo họ nộp ngươi cho quan án, quan án giao ngươi cho thầy đội, mà ngươi phải ở tù. ²⁶ Quả thật, ta nói cùng ngươi, ngươi trả còn thiếu một đồng tiền, thì không ra khỏi tù được.

²⁷ Các ngươi có nghe lời phán rằng: Ngươi chớ phạm tội tà-dâm. ²⁸ Song ta phán cho các ngươi biết: Hễ ai ngó đờn-bà mà động tình tham-muốn, thì trong lòng đã phạm tội tà-dâm cùng người rồi. ²⁹ Vậy nếu con mắt bên hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy móc mà quăng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân-thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân-thể bị ném vào địa-ngục. ³⁰ Lại nếu tay hữu xui cho ngươi phạm tội, thì hãy chặt mà liệng nó cho xa ngươi đi; vì thà chịu một phần thân-thể ngươi phải hư, còn hơn là cả thân-thể vào địa-ngục.

³¹ Lại có nói rằng: Nếu người nào để vợ mình, thì hãy cho vợ cái tờ để. ³² Song ta phán cùng các ngươi: Nếu người nào để vợ mà không phải vì cớ ngoại-tình, thì người ấy làm cho vợ mình ra người tà-dâm; lại nếu người nào cưới đờn-bà bị để, thì cũng phạm tội tà-dâm.

³³ Các ngươi còn có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ thề dối, nhưng đối với Chúa, phải giữ vẹn lời thề mình. ³⁴ Song ta phán cùng các ngươi rằng đừng thề chi hết: đừng chỉ trời mà thề, vì là ngôi của Đức Chúa Trời; ³⁵ đừng chỉ đất mà thề, vì là bệ-chơn của Đức Chúa Trời; đừng chỉ thành Giê-ru-sa-lem mà thề, vì là thành của Vua lớn. ³⁶ Lại cũng đừng chỉ đầu ngươi mà thề, vì tự ngươi không thể làm cho một sợi tóc nên trắng hay là đen được. ³⁷ Song ngươi phải nói rằng: phải, phải; không, không. Còn đều người ta nói thêm đó, bởi nơi quỉ dữ mà ra.

³⁸ Các ngươi có nghe lời phán rằng: Mắt đền mắt, răng đền răng. ³⁹ Song ta bảo các ngươi, đừng chống-cự kẻ dữ. Trái lại, nếu ai vả má bên hữu ngươi, hãy đưa má bên kia cho họ luôn; ⁴⁰ nếu ai muốn kiện ngươi đặng lột cái áo vắn, hãy để họ lấy luôn cái áo dài nữa; ⁴¹ nếu ai muốn bắt ngươi đi một dặm đường, hãy đi hai dặm với họ. ⁴² Ai xin của ngươi, hãy cho, ai muốn mượn của ngươi, thì đừng trớ.

(Lu-ca) 6 ³¹ Các ngươi muốn người ta làm cho mình thể nào, hãy làm cho người ta thể ấy.

(Ma-thi-ơ) 5 ⁴³ Các ngươi có nghe lời phán rằng: Hãy yêu người lân-cận, và hãy ghét kẻ thù-nghịch mình. ⁴⁴ Song ta nói cùng các ngươi rằng: Hãy yêu kẻ thù-nghịch, và cầu-nguyện cho kẻ bắt-bớ các ngươi, ⁴⁵ hầu cho các ngươi được làm con của Cha các ngươi ở trên trời; bởi vì Ngài khiến mặt trời mọc lên soi kẻ dữ cùng kẻ lành, làm mưa cho kẻ công-bình cùng kẻ độc-ác.

⁴⁶ Nếu các ngươi yêu những kẻ yêu mình, thì có được thưởng gì đâu? Những kẻ thâu thuế há chẳng làm như vậy sao? ⁴⁷ Lại nếu các ngươi tiếp-đãi anh em mình mà thôi, thì có lạ gì hơn ai? Người ngoại há chẳng làm như vậy sao? ⁴⁸ Thế thì các ngươi hãy nên trọn-vẹn, như Cha các ngươi ở trên trời là trọn-vẹn.

(Lu-ca) 6 ³² Nếu các ngươi yêu kẻ yêu mình, thì có ơn chi? Người có tội cũng yêu kẻ yêu mình. ³³ Nếu các ngươi làm ơn cho kẻ làm ơn mình, thì có ơn chi? Người có tội cũng làm như vậy. ³⁴ Nếu các ngươi cho ai mượn mà mong họ trả, thì có ơn chi? Người có tội cũng cho người có tội mượn, để được thâu lại y số. ³⁵ Song các ngươi hãy yêu kẻ thù mình; hãy làm ơn, hãy cho mượn, mà đừng ngã lòng. Vậy, phần thưởng của các ngươi sẽ lớn, và các ngươi sẽ làm con của Đấng Rất-Cao, vì Ngài lấy nhơn-từ đối-đãi kẻ bạc và kẻ dữ.

³⁶ Hãy thương-xót như Cha các ngươi hay thương-xót.

² Vậy, khi ngươi bố-thí, đừng thổi kèn trước mặt mình, như bọn giả-hình làm trong nhà hội và ngoài đường, để được người ta tôn-kính. Quả thật, ta nói cùng các ngươi, bọn đó đã được phần thưởng của mình rồi. ³ Song khi ngươi bố-thí, đừng cho tay tả biết tay hữu làm việc gì, ⁴ hầu cho sự bố-thí được kín-nhiệm; và Cha ngươi, là Đấng thấy trong chỗ kín-nhiệm, sẽ thưởng cho ngươi.

⁵ Khi các ngươi cầu-nguyện, đừng làm như bọn giả-hình; vì họ ưa đứng cầu-nguyện nơi nhà hội và góc đường, để cho thiên-hạ đều thấy. Quả thật, ta nói cùng các ngươi, bọn đó đã được phần thưởng của mình rồi. ⁶ Song khi ngươi cầu-nguyện, hãy vào phòng riêng, đóng cửa lại, rồi cầu-nguyện Cha ngươi, ở nơi kín-nhiệm đó; và Cha ngươi, là Đấng thấy trong chỗ kín-nhiệm, sẽ thưởng cho ngươi.

⁷ Vả, khi các ngươi cầu-nguyện, đừng dùng những lời lặp vô-ích như người ngoại; vì họ tưởng vì cớ lời mình nói nhiều thì được nhậm. ⁸ Vậy, các ngươi đừng như họ; vì Cha các ngươi biết các ngươi cần sự gì trước khi chưa xin Ngài. ⁹ Vậy các ngươi hãy cầu như vầy:

¹⁴ Vả, nếu các ngươi tha lỗi cho người ta, thì Cha các ngươi ở trên trời cũng sẽ tha-thứ các ngươi. ¹⁵ Song nếu không tha lỗi cho người ta, thì Cha các ngươi cũng sẽ không tha lỗi cho các ngươi.

¹⁶ Khi các ngươi kiêng ăn, chớ làm bộ buồn-rầu như bọn giả-hình; vì họ nhăn mặt, cho mọi người biết họ kiêng ăn. Quả thật, ta nói cùng các ngươi, bọn đó đã được phần-thưởng của mình rồi. ¹⁷ Song khi ngươi kiêng ăn, hãy xức dầu trên đầu, và rửa mặt, ¹⁸ hầu cho người ta không xem thấy ngươi đang kiêng ăn, nhưng chỉ Cha ngươi là Đấng ở nơi kín-nhiệm xem thấy mà thôi; và Cha ngươi thấy trong chỗ kín-nhiệm sẽ thưởng cho ngươi.

¹⁹ Các ngươi chớ chứa của-cải ở dưới đất, là nơi có sâu-mối, ten-rét làm hư, và kẻ trộm đào ngạch khoét vách mà lấy; ²⁰ nhưng phải chứa của-cải ở trên trời, là nơi chẳng có sâu-mối, ten-rét làm hư, cũng chẳng có kẻ trộm đào ngạch khoét vách mà lấy. ²¹ Vì chưng của-cải ngươi ở đâu, thì lòng ngươi cũng ở đó.

²² Con mắt là đèn của thân-thể. Nếu mắt ngươi sáng-sủa thì cả thân-thể ngươi sẽ được sáng-láng; ²³ nhưng nếu mắt ngươi xấu, thì cả thân-thể sẽ tối-tăm. Vậy, nếu sự sáng-láng trong ngươi chỉ là tối-tăm, thì sự tối-tăm nầy sẽ lớn biết là dường bao!

²⁴ Chẳng ai được làm tôi hai chủ; vì sẽ ghét người nầy mà yêu người kia, hoặc trọng người nầy mà khinh người kia. Các ngươi không có thể làm tôi Đức Chúa Trời lại làm tôi Ma-môn nữa.

²⁵ Vậy nên ta phán cùng các ngươi rằng: Đừng vì sự sống mình mà lo đồ ăn uống; cũng đừng vì thân-thể mình mà lo đồ mặc. Sự sống há chẳng quí-trọng hơn đồ ăn sao, thân-thể há chẳng quí-trọng hơn quần-áo sao? ²⁶ Hãy xem loài chim trời: chẳng có gieo, gặt, cũng chẳng có thâu-trử vào kho-tàng, mà Cha các ngươi trên trời nuôi nó. Các ngươi há chẳng phải là quí-trọng hơn loài chim sao? ²⁷ Vả lại, có ai trong vòng các ngươi lo-lắng mà làm cho đời mình được dài thêm một khắc không? ²⁸ Còn về phần quần-áo, các ngươi lại lo-lắng mà làm chi? Hãy ngắm xem những hoa huệ ngoài đồng mọc lên thể nào; chẳng làm khó-nhọc, cũng không kéo chỉ; ²⁹ nhưng ta phán cùng các ngươi, dẫu vua Sa-lô-môn sang-trọng đến đâu, cũng không được mặc áo tốt như một hoa nào trong giống đó. ³⁰ Hỡi kẻ ít đức-tin, loài cỏ ngoài đồng, là giống nay còn sống, mai bỏ vào lò, mà Đức Chúa Trời còn cho nó mặc đẹp thể ấy thay, huống chi là các ngươi! ³¹ Ấy vậy, các ngươi chớ lo-lắng mà nói rằng: Chúng ta sẽ ăn gì? uống gì? mặc gì? ³² Vì mọi đều đó, các dân ngoại vẫn thường tìm, và Cha các ngươi ở trên trời vốn biết các ngươi cần-dùng những đều đó rồi. ³³ Nhưng trước hết, hãy tìm-kiếm nước Đức Chúa Trời và sự công-bình của Ngài, thì Ngài sẽ cho thêm các ngươi mọi đều ấy nữa. ³⁴ Vậy, chớ lo-lắng chi về ngày mai; vì ngày mai sẽ lo về việc ngày mai. Sự khó-nhọc ngày nào đủ cho ngày ấy.

⁷ Hãy xin, sẽ được; hãy tìm, sẽ gặp; hãy gõ cửa, sẽ mở cho. ⁸ Bởi vì, hễ ai xin thì được; ai tìm thì gặp; ai gõ cửa thì được mở. ⁹ Trong các ngươi có ai, khi con mình xin bánh, mà cho đá chăng? ¹⁰ Hay là con mình xin cá, mà cho rắn chăng? ¹¹ Vậy nếu các ngươi vốn là xấu, còn biết cho con-cái mình các vật tốt thay, huống chi Cha các ngươi ở trên trời lại chẳng ban các vật tốt cho những người xin Ngài sao?

¹² Ấy vậy, hễ đều chi mà các ngươi muốn người ta làm cho mình, thì cũng hãy làm đều đó cho họ, vì ấy là luật-pháp và lời tiên-tri.

¹³ Hãy vào cửa hẹp, vì cửa rộng và đường khoảng-khoát dẫn đến sự hư-mất, kẻ vào đó cũng nhiều. ¹⁴ Song cửa hẹp và đường chật dẫn đến sự sống, kẻ kiếm được thì ít.

¹⁵ Hãy coi chừng tiên-tri giả, là những kẻ mang lốt chiên đến cùng các ngươi, song bề trong thật là muông-sói hay cắn-xé. ¹⁶ Các ngươi nhờ những trái nó mà nhận-biết được. Nào có ai hái trái nho nơi bụi gai, hay là trái vả nơi bụi tật-lê? ¹⁷ Vậy, hễ cây nào tốt thì sanh trái tốt; nhưng cây nào xấu thì sanh trái xấu. ¹⁸ Cây tốt chẳng sanh được trái xấu, mà cây xấu cũng chẳng sanh được trái tốt. ¹⁹ Hễ cây nào chẳng sanh trái tốt, thì phải đốn mà chụm đi. ²⁰ Ấy vậy, các ngươi nhờ những trái nó mà nhận-biết được.

(Lu-ca) 6  ⁴⁵ Người lành bởi lòng chứa đều thiện mà phát ra đều thiện, kẻ dữ bởi lòng chứa đều ác mà phát ra đều ác; vì do sự đầy-dẫy trong lòng mà miệng nói ra.

(Ma-thi-ơ) 7 ²¹ Chẳng phải hễ những kẻ nói cùng ta rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa, thì đều được vào nước thiên-đàng đâu; nhưng chỉ kẻ làm theo ý-muốn của Cha ta ở trên trời mà thôi. ²² Ngày đó, sẽ có nhiều người thưa cùng ta rằng: Lạy Chúa, lạy Chúa, chúng tôi chẳng từng nhơn danh Chúa mà nói tiên-tri sao? nhơn danh Chúa mà trừ quỉ sao? và lại nhơn danh Chúa mà làm nhiều phép lạ sao? ²³ Khi ấy, ta sẽ phán rõ-ràng cùng họ rằng: Hỡi kẻ làm gian-ác, ta chẳng biết các ngươi bao giờ, hãy lui ra khỏi ta!

(Lu-ca) 6 ⁴⁶ Sao các ngươi gọi ta: Chúa, Chúa, mà không làm theo lời ta phán? 

Cần phải làm theo lời Đức Chúa Trời

(Ma-thi-ơ) 7 ²⁴ Vậy, kẻ nào nghe và làm theo lời ta phán đây, thì giống như một người khôn-ngoan cất nhà mình trên hòn đá. ²⁵ Có mưa sa, nước chảy, gió lay, xô-động nhà ấy; song không sập, vì đã cất trên đá. ²⁶ Kẻ nào nghe lời ta phán đây, mà không làm theo, khác nào như người dại cất nhà mình trên đất cát. ²⁷ Có mưa sa, nước chảy, gió lay, xô-động nhà ấy, thì bị sập, hư-hại rất nhiều.

²⁸ Vả, khi Đức Chúa Jêsus vừa phán những lời ấy xong, đoàn dân lấy đạo Ngài làm lạ; ²⁹ vì Ngài dạy như là có quyền, chớ không giống các thầy thông-giáo.