Bài giảng-luận của Ê-li-hu là bạn trẻ tuổi hơn hết của Gióp
32 1 Bấy giờ, ba người ấy thôi đáp lời với Gióp, vì người tự thấy mình là công-bình.
2 Ê-li-hu, con trai của Ba-ra-kê-ên, người Bu-xi, về dòng-dõi Ram, lấy làm tức giận Gióp, bởi vì người tự xưng mình là công-bình hơn là Đức Chúa Trời. 3 Ê-li-hu cũng nổi giận ba bạn của Gióp, bởi vì họ chẳng tìm được lẽ đáp lại, mà lại định tội cho Gióp. 4 Vả, Ê-li-hu có đợi Gióp luận xong đặng nói với Gióp, bởi vì các người đó đều lớn tuổi hơn mình. 5 Vậy, khi Ê-li-hu thấy chẳng còn câu trả lời chi nơi miệng của ba người kia nữa, cơn thạnh-nộ người bèn phừng lên.
6 Ê-li-hu, con trai Ba-ra-kê-ên, người Bu-xi, bèn cất tiếng lên nói rằng:
Tôi đang trẻ, còn các anh là ông già;
Vì vậy, tôi nhát, không dám tỏ cho các anh biết ý-tưởng tôi.
7 Tôi nghĩ rằng: Ai đã sống lâu ngày sẽ nói,
Số năm cao sẽ dạy sự khôn-ngoan.
8 Nhưng có thần-linh ở trong loài người,
Và hơi-thở của Đấng Toàn-năng cho chúng sự khôn-sáng.
9 Người tôn-trọng chẳng phải khôn-ngoan,
Bực lão-thành chẳng thông-hiểu sự công-bình.
10 Bởi cớ ấy tôi nói rằng: Hãy nghe tôi;
Phần tôi cũng sẽ tỏ ra ý-tưởng của tôi.
11 Kìa, tôi đã chờ-đợi nghe các lời của phô anh,
Lắng tai nghe những lời luận-biện các anh,
Cho đến khi các anh đã tra-xét đều cho xong.
12 Thật, tôi có chăm-chỉ nghe các anh,
Thấy chẳng một ai trong các anh thắng hơn Gióp,
Hoặc đáp lời của người được.
13 Chớ nói rằng: Chúng ta tìm được khôn-ngoan;
Đức Chúa Trời thắng hơn người được, loài người chẳng làm đặng.
14 Vả, Gióp không có tranh-luận với tôi,
Vậy, tôi sẽ chẳng dùng lời các anh mà đáp lại người.
15 Họ sửng-sốt không đáp chi nữa;
Đã cạn lời hết tiếng rồi.
16 Tôi há phải chờ-đợi, vì họ hết nói,
Không còn trả lời gì nữa sao?
17 Theo phiên tôi cũng sẽ đáp lời chớ;
Tôi cũng tỏ ra ý-tưởng mình chớ;
18 Vì tôi đã đầy-dẫy lời nói,
Trí trong lòng tôi cảm-giục tôi nói.
19 Nầy, lòng tôi như rượu chưa khui,
Nó gần nứt ra như bầu rượu mới.
20 Tôi sẽ nói và được nhẹ-nhàng;
Tôi sẽ mở môi miệng ra và đáp lời.
21 Tôi sẽ chẳng tư-vị ai,
Không dua-nịnh bất kỳ người nào.
22 Vì tôi chẳng biết dua-nịnh;
Nếu dua-nịnh, Đấng Tạo-háo tôi hẳn trừ-diệt tôi tức-thì.
Ê-li-hu tỏ ra các sự phước hay họa do lòng thương-xót của Đức Chúa Trời
33 1 Nhưng vậy, hỡi Gióp, xin hãy nghe diễn-thuyết tôi.
Khá lắng tai nghe các lời nói tôi.
2 Kìa, tôi đã mở miệng ra,
Lưỡi tôi nói trong họng tôi.
3 Các lời tôi nói sẽ chiếu theo sự chánh-trực của lòng tôi;
Đều tôi biết lưỡi tôi sẽ nói cách thành-thực.
4 Thần Đức Chúa Trời đã sáng-tạo tôi,
Hơi-thở của Đấng Toàn-năng ban cho tôi sự sống.
5 Nếu đáp được, hãy đáp lại cho tôi,
Hãy đứng-dậy, bày ra lời của ông tại trước mặt tôi!
6 Hãy xem, đối cùng Đức Chúa Trời tôi với ông có khác chi,
Tôi cũng bởi đất bùn mà ra.
7 Sự oai-nghi tôi nào sẽ làm cho ông kinh-khiếp,
Và quyền-thế tôi sẽ chẳng đè ép ông.
8 Quả ông có nói đến tai tôi,
Tôi đã nghe tiếng lời của ông nói rằng:
9 Tôi trong-sạch, không có vi-phạm;
Tôi vô-tội, và trong lòng tôi chẳng có gian-ác gì.
10 Dầu vậy, Đức Chúa Trời tìm dịp đối-địch tôi,
Cầm tôi như kẻ thù-nghịch Ngài;
11 Ngài riết chơn tôi vào cùm,
Và coi chừng đường-lối tôi.
12 Nầy, tôi muốn đáp với ông rằng trong các lời ấy ông nói vô-lý;
Vì Đức Chúa Trời là lớn hơn loài người.
13 Nhơn sao ông tranh-luận với Ngài?
Ngài không bày-giãi đều nào Ngài làm.
14 Vì Đức Chúa Trời phán một lần,
Hoặc hai lần; nhưng người ta không để ý đến.
15 Ngài phán trong chiêm-bao, trong dị-tượng ban đêm,
Lúc ngươi ta ngủ mê,
Nằm ngủ trên giường mình;
16 Bấy giờ Ngài mở lỗ tai loài người,
Niêm phong lời giáo-huấn mà Ngài dạy cho họ,
17 Hầu cho chở loài người khỏi đều họ toan làm,
Và giấu họ tánh kiêu-ngạo,
18 Cứu linh-hồn họ khỏi cái huyệt,
Và mạng-sống khỏi bị gươm giết.
19 Loài người nằm trên giường mình bị đau-đớn sửa-phạt,
Và xương-cốt người hàng tranh-chạm nhau mãi-mãi,
20 Miệng người bèn lấy làm gớm-ghiếc vật-thực,
Và linh-hồn người ghét những đồ ăn mĩ-vị.
21 Thịt người bị tiêu-hao không còn thấy nữa,
Và xương người, mà trước chẳng thấy được, bèn bị lộ ra.
22 Linh-hồn người đến gần cái hầm,
Và sự sống người xích lại kẻ giết.
23 Nếu trong một ngàn thiên-sứ, có một thiên-sứ làm kẻ truyền-giải cho người,
Để chỉ-dạy người biết đều ngay-thẳng cho người,
24 Ắt Đức Chúa Trời làm ơn cho người và phán rằng:
« Hãy giải-cứu nó khỏi bị sa xuống cái hầm;
Ta đã tìm đặng giá cứu-chuộc rồi. »
25 Người sẽ được thẳng da mát thịt như buổi thơ-ấu;
Người trở lại ngày đang-thì.
26 Người cầu-nguyện cùng Đức Chúa Trời, Đức Chúa Trời bèn đoái thương người,
Khiến người vui-mừng xem thấy mặt Ngài,
Và Ngài trả lại sự công-bình cho người.
27 Đoạn, người đó sẽ hát trước mặt loài người, mà rằng:
« Tôi đã phạm tội, làm hư-hoại sự ngay-thẳng,
Song chẳng có ích gì cho tôi.
28 Đức Chúa Trời có giải-cứu linh-hồn tôi khỏi sa xuống hầm,
Và sự sống tôi sẽ thấy ánh-sáng. »
29 Kìa, các việc ấy Đức Chúa Trời làm cho loài người;
Đến hai lần, hoặc ba lần,
30 Đặng khiến linh-hồn người trở lại khỏi cái hầm,
Hầu cho người được ánh-sáng kẻ sống chiếu vào cho.
31 Hỡi Gióp, hãy chăm-chỉ nghe tôi;
Khá làm thinh, thì tôi sẽ nói.
32 Nếu ông có đều gì muốn nói, hãy đáp lại tôi;
Khá nói, vì tôi muốn xưng ông là công-bình.
33 Bằng chẳng, hãy nghe tôi;
Hãy làm thinh, thì tôi sẽ dạy cho ông sự khôn-ngoan.
Ê-li-hu cao-rao sự chánh-trực và công-bình của Đức Chúa Trời
34 1 Ê-li-hu lại cất tiếng mà nói rằng:
2 Hỡi các người khôn-ngoan, hãy nghe những lời nói tôi;
Ớ kẻ thông-sáng, hãy lắng tai nghe tôi;
3 Vì lỗ tai thử những lời nói,
Như ổ-gà nếm lấy đồ ăn.
4 Chúng ta hãy chọn cho mình đều phải,
Chung nhau nhìn-biết việc tốt-lành.
5 Vì Gióp có nói rằng: « Tôi vốn là công-bình,
Nhưng Đức Chúa Trời đã cất sự lý-đoán tôi.
6 Tuy tôi ngay-thẳng, người ta cho tôi là kẻ nói dối;
Dẫu tôi không phạm tội, thương-tích tôi không chữa lành được. »
7 Ai là người giống như Gióp?
Người uống lời nhạo-báng như thể nước;
8 Người kết-bạn với kẻ làm hung-nghiệt,
Và đồng đi với người gian-ác?
9 Vì người có nói rằng: « Chẳng ích-lợi chi cho loài người
Tìm-kiếm đều vui-thích mình nơi Đức Chúa Trời. »
10 Vì vậy, hỡi người thông-sáng, hãy nghe tôi:
Đức Chúa Trời chẳng hề hành ác,
Đấng Toàn-năng không bao giờ làm hung-nghiệt.
11 Ngài báo-ứng loài người tùy công-việc mình làm,
Khiến mỗi người tìm được lại chiếu theo tánh-hạnh mình.
12 Quả thật Đức Chúa Trời không làm ác,
Đấng Toàn-năng chẳng trái phép công-bình.
13 Ai giao cho Ngài trách nhiệm coi-sóc trái đất?
Ai đặt Ngài cai-trị toàn thế-gian?
14 Nếu Ngài chỉ lo tưởng đến chính mình Ngài,
Thâu lại về mình thần-linh và hơi-thở của Ngài,
15 Thì các loài xác-thịt chắc chết chung nhau hết,
Và loài người trở vào bụi đất.
16 Nếu ông có sự thông-sáng, hãy nghe đều nầy;
Khá lắng tai nghe tiếng lời nói của tôi.
17 Chớ thì người nào ghét sự công-bình sẽ được cai-trị sao?
Ông há dám lên án cho Đấng công-bình cao-cả ư?
18 Há có nên nói với vua rằng: « Đồ xấu-xa nà? »
Hay là nói với người tước-vị rằng: « Kẻ ác-nghiệp mầy? »
19 Phương-chi Đấng chẳng tư-vị những vương-tử,
Chẳng xem kẻ giàu trọng hơn kẻ nghèo;
Bởi chúng hết thảy là công-việc của tay Ngài.
20 Trong giây phút, giữa ban đêm, chúng đều chết;
Bá-tánh xiêu-tó và qua mất đi,
Các kẻ cường-quyền bị cất đi, không phải bởi tay loài người.
21 Vì mắt Đức Chúa Trời xem-xét đường-lối loài người,
Ngài nom các bước họ.
22 Chẳng có tối-tăm mù-mịt nào
Cho kẻ làm ác ẩn-núp mình được.
23 Khi Đức Chúa Trời phán-xét loài người,
Thì chẳng cần khiến họ đến trước mặt Ngài hai lần đặng tra-xét.
24 Ngài phá-hủy kẻ cường-quyền không cần tra-soát,
Rồi lập kẻ khác thế vào cho;
25 Bởi vì Chúa biết các công-việc chúng,
Đánh đổ chúng ban đêm, và chúng bị diệt đi.
26 Chúa hành-hại họ như người ác,
Có mắt kẻ khác xem thấy;
27 Bởi vì chúng có xây bỏ theo Chúa,
Không kể đến các đường-lối Ngài.
28 Chúng làm cho tiếng kẻ nghèo thấu đến Chúa,
Và Chúa nghe tiếng kêu-la của kẻ bị gian-truân.
29 Khi Ngài ban cho bình-an, ai sẽ làm cho rối-loạn?
Khi Ngài ẩn mắt mình, ai có thể thấy Ngài?
Ngài làm như vậy hoặc cho dân-tộc nào, hoặc cho người nào,
30 Hầu ngăn-trở kẻ gian-ác cai-trị,
Và không ai gài bẫy cho dân-sự.
31 Vì có người nào bao giờ nói với Đức Chúa Trời rằng:
« Tôi đã mang chịu sửa-phạt tôi, tôi sẽ không làm ác nữa;
32 Đều chi tôi chẳng thấy, xin Chúa chỉ-dạy cho tôi;
Nếu tôi có làm ác, tôi sẽ chẳng làm lại nữa?
33 Đức Chúa Trời há cứ theo ý-tưởng ông mà báo-ứng ông sao?
Vì ông có bỏ sự báo-ứng của Chúa, nên ông phải chọn-lựa lấy, chớ chẳng phải tôi;
Vậy nên đều ông biết, hãy nói đi.
34 Những người thông-sáng, và mỗi người khôn-ngoan đương nghe tôi,
Sẽ nói với tôi rằng:
35 « Gióp nói cách không hiểu-biết,
Và lời của người thiếu sự thông-sáng. »
36 Tôi nguyện cho Gióp bị thử-thách đến cùng,
Bởi vì người có đáp lời như kẻ ác;
37 Người có thêm sự phản-nghịch vào tội-lỗi mình,
Vỗ tay mình tại giữa chúng tôi,
Và càng thêm lời nói nghịch Đức Chúa Trời.
35 1 Ê-li-hu lại nói rằng:
2 Ông đã nói rằng: Tôi vốn công-bình hơn Đức Chúa Trời;
Lại nói: Tôi sẽ đặng lời gì? Nhược bằng chẳng phạm tội,
3 Tôi há sẽ được ích hơn chăng?
Chớ thì ông tưởng lời ấy có lý sao?
4 Tôi sẽ đáp lại ông,
Và các bạn-hữu của ông nữa.
5 Hãy ngước mắt lên xem các từng trời;
Hãy coi áng mây, nó cao hơn ông.
6 Nếu ông đã phạm tội, có hại chi cho Đức Chúa Trời chăng?
Nếu các sự vi-phạm ông thêm nhiều, có can gì với Ngài?
7 Nếu ông công-bình, ông sẽ ban gì cho Ngài?
Ngài sẽ lãnh đều gì bởi tay của ông?
8 Sự gian-ác của ông có thể hại một người đồng loại ông,
Và sự công-bình ông có thể làm ích cho một con-cái loài người.
9 Tại vì nhiều sự hà-hiếp, nên người ta kêu oan,
Bởi tay kẻ có cường-quyền áp-chế, nên họ kêu cứu.
10 Nhưng không ai hỏi rằng: Đức Chúa Trời, là Đấng Tạo-hóa của tôi, ở đâu?
Ngài khiến cho người ta hát vui-mừng trong ban đêm,
11 Dạy-dỗ chúng tôi được thông-sáng hơn các loài thú trên đất,
Và làm cho trở nên khôn-ngoan hơn các chim trời.
12 Người ta kêu-la, song Ngài không đáp lời,
Vì cớ sự kiêu-ngạo của kẻ gian-ác.
13 Quả thật lời cầu-nguyện hư-giả, Đức Chúa Trời chẳng dủ nghe,
Đấng Toàn-năng chẳng thèm đoái đến.
14 Huống chi khi ông nói rằng không thấy Ngài,
Sự cáo-tụng đã đem đến trước mặt Ngài, và ông đợi Ngài xét-đoán!
15 Bây giờ, vì cơn thạnh-nộ Ngài chưa giáng phạt,
Và vì Ngài không kể đến sự kiêu-hãnh cho lắm,
16 Nên Gióp mở miệng ra luận đều hư-không,
Và nói thêm nhiều lời vô-tri.
Ê-li-hu khen-tặng các mưu-ý và công-việc diệu-kỳ của Đức Chúa Trời
36 1 Ê-li-hu nói tiếp rằng:
2 Xin hãy nhịn tôi một chút, tôi sẽ chỉ cho ông;
Vì tôi còn những lời binh-vực Đức Chúa Trời.
3 Tôi sẽ đem đến từ xa đều tôi hiểu-biết,
Và xưng tỏ sự công-bình của Đấng Tạo-hóa tôi.
4 Quả hẳn các lời luận tôi chẳng phải giả-dối;
Đấng vốn trọn-vẹn về tri-thức đương ở cùng ông.
5 Kìa, Đức Chúa Trời có quyền-năng, không khinh-bỉ ai;
Trí-huệ Ngài rất rộng-lớn.
6 Ngài chẳng bảo-tồn mạng-sống của kẻ gian-ác,
Nhưng xử-đoán công-bình cho kẻ khổ-nạn.
7 Ngài chẳng xây mặt khỏi người công-bình;
Song Ngài khiến họ đồng ngồi cùng các vua trên ngôi mãi-mãi,
Và họ được cao-trọng.
8 Nếu họ phải mang xiềng-xích,
Và bị dây gian-truân vấn-vướng,
9 Thì Ngài chỉ tỏ cho họ công-việc mình đã làm,
Các tội-lỗi và tánh-hạnh kiêu-ngạo của họ.
10 Ngài cũng mở lỗ tai của chúng cho nghe lời sửa-dạy,
Khuyên họ trở lại bỏ đều gian-ác.
11 Nếu chúng vâng nghe và phục-sự Ngài,
Thì các ngày chúng sẽ được may-mắn,
Và nhũng năm chúng được sự vui-sướng.
12 Nhưng nếu họ không khứng nghe theo, ắt sẽ bị gươm giết mất,
Và chết không hiểu-biết gì.
13 Lòng giả-hình tích-chứa sự thạnh-nộ;
Khi Đức Chúa Trời bắt xiềng chúng, chúng chẳng kêu cứu.
14 Chúng chết đương buổi thanh-xuân;
Đời chúng bị hư-mất trong bọn gian-dâm.
15 Đức Chúa Trời dùng sự hoạn-nạn mà cứu kẻ bị hoạn-nạn,
Và nhờ sự hà-hiếp mà mở lỗ tai của người.
16 Ngài cũng chắc đã muốn dụ ông khỏi hoạn-nạn,
Đặt ông nơi khoảng-khoát, chẳng còn sự cực lòng;
Còn các món ăn dọn nơi bàn ông, tất đều được đầy mỡ béo.
17 Nhưng ông đầy-dẫy sự nghị-luận của kẻ ác;
Sự xét-đoán và sự hình-phạt chắc sẽ hãm bắt ông.
18 Chớ để cơn giận giục ông chống-cự cùng sự sửa-phạt;
Đừng lầm-lạc vì cớ giá bội-thường lớn quá.
19 Chớ thì sự giàu-có ông và các thế-lực của ông,
Có thể cứu ông khỏi sự hoạn-nạn sao?
20 Chớ ước-ao đêm tối,
Là lúc dân-tộc bị cất đi khỏi chỗ mình.
21 Khá giữ lấy mình, chớ xây về tội-ác;
Vì ấy là đều ông ưa-chọn hơn sự hoạn-nạn.
22 Kìa, Đức Chúa Trời dùng quyền-năng mà làm việc cách cao-cả,
Có giáo-sư nào giống như Ngài chăng?
23 Ai có chỉ-dạy cho Ngài biết con đường của Ngài?
Và ai nói rằng: Chúa có làm quấy?
24 Hãy nhớ ngợi-khen các công-việc Chúa,
Mà loài người thường có ca-tụng.
25 Mọi người đều đã ngoạn xem công-việc ấy,
Và loài người từ xa nhìn thấy nó.
26 Phải, Đức Chúa Trời là cực-đại, chúng ta không biết được Ngài;
Số năm của Ngài thọ không ai kể xiết được.
27 Vì Ngài thâu hấp các giọt nước:
Rồi từ sa-mù giọt nước ấy bèn hóa ra mưa,
28 Đám mây đổ mua ấy ra,
Nó từ giọt sa xuống rất nhiều trên loài người.
29 Ai có thể hiểu được cách mây giăng ra,
Và tiếng lôi-đình của nhà trại Ngài?
30 Kìa, Chúa bủa ánh-sáng ra chung-quanh Ngài,
Và che-lấp đáy biển.
31 Vì nhờ những đều ấy Ngài xét-đoán các dân-tộc;
Ngài ban cho lương-thực nhiều.
32 Ngài giấu sấm-sét trong tay Ngài,
Và truyền nó phải đánh nơi nào.
33 Tiếng sấm-sét báo-cáo việc Ngài,
Và chính súc-vật cũng đoán điềm dông mưa gần đến.
Ê-li-hu tôn-trọng sự quyền-năng và oai-nghi của Đức Chúa Trời
37 1 Phải, trái tim tôi run-sợ vì sự đó,
Nó nhảy động dời khỏi chỗ nó.
2 Khá nghe, khá nghe giọng vang-dầy của tiếng Ngài,
Và tiếng ầm-ầm ra khỏi miệng Ngài!
3 Ngài khiến nó dội dưới các từng trời,
Và chớp-nhoáng Ngài chiếu đến cùng trái đất.
4 Kế liền có tiếng ầm-ầm,
Ngài phát tiếng oai-nghi và sấm rền ra,
Và khi nổi tiếng Ngài lên, thì không cầm-giữ chớp-nhoáng lại.
5 Đức Chúa Trời phát tiếng và sấm rền ra lạ-kỳ;
Ngài làm những công-việc lớn-lao mà chúng ta hiểu không nổi?
6 Vì Ngài phán với tuyết rằng: Hãy sa xuống đất!
Và cũng phán vậy cho trận mưa mây và mưa lớn.
7 Ngài niêm-phong tay của mọi người,
Để mọi người Ngài đã dựng-nên biết được công-việc của Ngài.
8 Khi ấy các thú-vật rừng rút trong hang nó,
Và ở trong hầm của chúng nó.
9 Từ các lầu các phương nam bão tuôn tới,
Và gió bắc dẫn lạnh-lẽo đến.
10 Nước đá thành ra bởi hơi-thở của Đức Chúa Trời;
Bề rộng của nước đông-đặc lại.
11 Ngài chứa nước trong mây,
Và giăng ra các mây chớp-nhoáng của Ngài;
12 Nhờ Ngài dẫn-dắt, nó bay vận khắp tứ phương,
Đặng làm xong công-việc mà Ngài phán biểu nó làm trên khắp trái đất.
13 Ngài sai mây hoặc để giáng họa, hoặc để tưới đất,
Hoặc để làm ơn cho loài người.
14 Hỡi Gióp, hãy nghe lời nầy,
Khá đứng yên, suy-nghĩ về các việc diệu-kỳ của Đức Chúa Trời.
15 Ông có biết cách nào Đức Chúa Trời sắp-đặt các việc ấy chăng?
Cách nào Ngài chiếu-lòa chớp-nhoáng của mây Ngài chăng?
16 Ông có biết mây cân bình sao chăng?
Có hiểu công-việc diệu-kỳ của Đấng có trí-huệ trọn-vẹn sao chăng?
17 Có biết cớ sao quần-áo ông nóng,
Khi Ngài lấy gió nam mà làm cho trái đất được an-tịnh?
18 Ông có thế trải bầu trời ra với Đức Chúa Trời chăng?
Nó vốn vững-chắc như một tấm kính đúc.
19 Hãy dạy cho chúng tôi biết đều chúng tôi phải thưa cùng Ngài;
Vì tại sự dốt-nát, chúng tôi chẳng biết bày lời gì với Ngài.
20 Người ta há sẽ thuật với Đức Chúa Trời rằng tôi muốn thưa với Ngài sao?
Nếu ai nói với Ngài, quả-hẳn sẽ bị nuốt đi.
21 Bây giờ, người ta không thấy sự sáng chói-lòa, nó đã ẩn trong mây;
Nhưng gió thổi qua xô mây đi và trời trong-trẻo lại.
22 Ráng vàng từ phương bắc đến;
Nơi Đức Chúa Trời có oai-nghiêm đáng sợ thay!
23 Luận về Đấng Toàn-năng, ta không tìm thấy đến Ngài được:
Ngài vốn rất quyền-năng, rất chánh-trực và công-bình cực-điểm, không hề hà-hiếp ai.
24 Bởi cớ ấy nên loài người kính-sợ Ngài;
Ngài không đoái đến kẻ nào tưởng mình có lòng khôn-ngoan.