Sự sụp đổ của Giê-ru-sa-lem

Cuối cùng đã đến. Bị tàn phá bởi nạn đói, hạn hán, và dịch bệnh từ bên trong, và bị bao vây bởi đội quân Ba-by-lôn từ bên ngoài, Thành phố của Đa-vít cuối cùng đã sụp đổ. Hồ sơ lịch sử thật khắc nghiệt ngắn gọn trong lời kể của nó, như thể sự xấu hổ của tất cả làm cấm đoán việc đề cập nhiều hơn. Các chi tiết thiết yếu như sau: tường thành bị phá vỡ vào tháng thứ tư năm 586 TCN; khi Xê-đê-kia và quân đội của ông bỏ chạy khỏi thành phố vào ban đêm, họ nhanh chóng bị bắt; một tháng sau đó, đền thờ vinh quang của Sa-lô-môn và hoàng cung bị phá hủy; những người quý tộc còn lại bị giết và kho báu trong đền thờ bị lấy đi như chiến lợi phẩm; và, trong một khoảng thời gian bốn năm, hàng trăm người dân bị bắt làm tù binh và bị đày đến Ba-by-lôn.

Với sự sụp đổ giờ đây là một thực tế không thể chối cãi, chương cuối cùng của thời đại vinh quang của Y-sơ-ra-ên kết thúc, và các tiên tri của Đức Chúa Trời đáng tiếc được minh chứng là đúng. Ê-xê-chi-ên đặc biệt được chứng minh là chính xác về số phận cuối cùng của Xê-đê-kia và cách thức chính xác mà nó xảy ra.

(2 Các vua) 25 ³ Ngày mồng chín tháng tư, có sự đói-kém lớn trong thành, dân-sự không có bánh. 

Sự lấy và phá thành Giê-ru-sa-lem

(Giê-rê-mi) 39 ² Năm thứ mười một về đời Sê-đê-kia, tháng tư, ngày mồng chín, thành bị vỡ. ³ Hết thảy các quan-trưởng của vua Ba-by-lôn vào thành và ngồi cửa giữa. Ấy là Nẹt-gan-Sa-rết-sê, Sam-ga-Nê-bô, Sa-sê-kim, làm đầu hoạn-quan, Nẹt-gan-Sa-rết-sê, làm đầu các bác-sĩ, cùng các quan-trưởng khác của vua Ba-by-lôn. ⁴ Sê-đê-kia, vua Giu-đa, cùng cả lính chiến vừa ngó thấy các người ấy, liền trốn ra khỏi thành trong ban đêm, theo con đường vườn vua, do cửa giữa hai bức vách, đi thẳng đến A-ra-ba.

^5a Nhưng đạo-binh của người Canh-đê đuổi theo, và đuổi kịp Sê-đê-kia trong đồng Giê-ri-cô; 

52 ⁹  Người Canh-đê bắt vua và dẫn đến cùng vua Ba-by-lôn, tại Ríp-la, trong đất Ha-mát, nơi đó vua bị vua Ba-by-lôn xử-đoán. ¹⁰ Vua Ba-by-lôn khiến giết các con trai của Sê-đê-kia trước mắt người, cũng khiến giết mọi quan-trưởng Giu-đa tại Ríp-la. ¹¹ Đoạn sai móc mắt Sê-đê-kia, lấy xiềng xiềng lại. Vua Ba-by-lôn đem Sê-đê-kia về Ba-by-lôn, khiến giam trong ngục cho đến ngày người chết.

(2 Sử ký) 36 ¹⁷ Vì vậy, Đức Chúa Trời khiến vua dân Canh-đê lên hãm đánh chúng, người dùng gươm giết những trai-trẻ của chúng tại đền thánh họ; người chẳng thương-xót đến, hoặc trai-trẻ, nữ đồng-trinh, già-cả, hay là kẻ đầu bạc: Ngài phó hết thảy vào tay của vua Canh-đê.

(Giê-rê-mi) 52 ¹² Ngày mồng mười tháng năm, năm thứ mười chín về đời Nê-bu-cát-nết-sa, vua Ba-by-lôn, thì Nê-bu-xa-A-đan, quan đầu thị-vệ, hầu vua Ba-by-lôn, vào thành Giê-ru-sa-lem. ¹³ Người sai đốt nhà Đức Giê-hô-va, cung vua, và hết thảy nhà-cửa trong thành Giê-ru-sa-lem. Mọi nhà lớn cũng đều phó cho lửa. ¹⁴ Rồi cả đạo-binh của người Canh-đê thuộc quyền quan đầu thị-vệ, phá hết thảy các vách-thành chung-quanh Giê-ru-sa-lem. 

(Giê-rê-mi) 52 ²⁴ Quan đầu thị-vệ bắt Sê-ra-gia, thầy tế-lễ cả, và Sô-phô-ni, thầy tế-lễ phó, cùng ba người giữ cửa đền. ²⁵ Cũng bắt tại trong thành một hoạn-quan coi lính chiến, bảy người cận-thần của vua ở trong thành, một viên thơ-ký của quan chánh-lãnh-binh, coi việc mộ dân trong đất, cùng sáu mươi người dân đất đó gặp tại trong thành. ²⁶ Nê-bu-xa-A-đan, quan đầu thị-vệ, đem hết thảy những tù ấy về cho vua Ba-by-lôn, tại Ríp-la. ^27a Vua Ba-by-lôn sai đánh và giết họ tại Ríp-la, trong đất Ha-mát.

52 ¹⁷ Quân Canh-đê phá tan các cột đồng trong nhà Đức Giê-hô-va, cả đến đế-tảng và biển-đồng trong nhà Đức Giê-hô-va, rồi đem những đồng đó về Ba-by-lôn. ¹⁸ Những nồi, vá, kéo, chậu, thìa, cùng hết thảy khí-mạnh bằng đồng về việc thờ-phượng, chúng nó cũng đều đem đi nữa. ¹⁹ Quan đầu thị-vệ lại khuân đi cả những chén, lư-hương, chậu, nồi, chơn đèn, thìa, và bát, phàm những đồ gì làm bằng vàng thì lấy vàng, đồ gì làm bằng bạc thì lấy bạc. ²⁰ Còn như hai cột đồng, biển đồng, và mười hai con bò đồng dùng làm đế nó, mà vua Sa-lô-môn đã chế-tạo cho nhà Đức Giê-hô-va, đồng của những đồ ấy, thì không thể cân được. ²¹ Mỗi cột cao mười tám thước, yêu-vi mười hai thước; trong tầm-phổng, dầy bằng bốn ngón tay. ²² Trên đầu cột có chóp đồng, cao năm thước, chung-quanh chóp có lưới và trái lựu, đều bằng đồng cả. Cột kia giống như cột nầy, cũng có lưới và trái lựu. ²³ Bốn bề có chín mươi sáu trái lựu, và hết thảy những trái lựu đặt xung-quanh lưới cọng là một trăm.

39 ⁹ Nê-bu-xa-A-đan, làm đầu thị-vệ, bắt những người dân còn sót lại trong thành, và những kẻ hàng-đầu, cùng dân sót lại trong đất, đem về làm phu-tù bên nước Ba-by-lôn. ¹⁰ Còn như những kẻ nghèo-khó, không có sản-nghiệp chi hết, thì Nê-bu-xa-A-đan, làm đầu thị-vệ, để chúng nó lại trong đất Giu-đa; cùng một lúc ấy, người cấp cho chúng nó những vườn nho và ruộng.

52 ^27b Ấy vậy người Giu-đa bị điệu đi làm phu-tù khỏi đất mình. ²⁸ Nầy là dân mà Nê-bu-cát-nết-sa đã đem đi làm phu-tù; năm thứ bảy, ba ngàn hai mươi ba người Giu-đa. ²⁹ Năm thứ mười tám đời Nê-bu-cát-nết-sa, từ thành Giê-ru-sa-lem bắt đi tám trăm ba mươi hai người. ³⁰ Năm thứ hai mươi ba đời vua ấy, Nê-bu-xa-A-đan, quan đầu thị-vệ, đem đi bảy trăm bốn mươi lăm người Giu-đa. Hết thảy là bốn ngàn sáu trăm người.

(2 Sử ký) 36  ²⁰ Phàm ai thoát khỏi gươm, thì người bắt đem qua Ba-by-lôn; chúng làm tôi-mọi cho người và cho con trai người cho đến đời nước Phe-rơ-sơ hưng-khởi; ²¹ để cho ứng-nghiệm lời của Đức Giê-hô-va đã cậy miệng Giê-rê-mi mà phán ra, tức cho đến khi xứ được hưởng các năm sa-bát của nó; vì trọn lúc xứ bị bỏ hoang, thì dường như giữ sa-bát, cho đến khi mãn hạn bảy mươi năm.

Ghê-đa-lia và Giê-rê-mi

“Trong khi thành phố mà Giê-rê-mi đã cố gắng cứu đang bị phá hủy và những người mà ông đã rao giảng lời cảnh báo của Đức Chúa Trời đang bị giết hoặc bị đày đi, Đức Chúa Trời trấn an Giê-rê-mi rằng ông sẽ được cứu. Thông qua Nê-bu-cát-nết-sa và các quan chức của ông, Đức Chúa Trời giờ đây thực hiện lời hứa của Ngài. Tương lai của Giê-rê-mi sắp giao thoa với một người tên là Ghê-đa-lia, người mà Nê-bu-cát-nết-sa bổ nhiệm làm thống đốc cai trị những người được để lại phía sau.

(2 Các vua) 25 ²² Còn về dân-sự mà Nê-bu-cát-nết-sa đã chừa lại trong xứ Giu-đa, thì vua Ba-by-lôn đặt Ghê-đa-lia, con trai A-hi-cam, cháu Sa-phan, làm quan tổng-đốc.

Giê-rê-mi tỏ cho Ê-bết-Mê-lết biết sự bảo-hộ của Đức Chúa Trời

(Giê-rê-mi) 39 ¹⁵ Khi Giê-rê-mi còn bị giam trong hành-lang lính canh, có lời Đức Giê-hô-va phán cùng người như vầy: ¹⁶ Ngươi khá đi và bảo Ê-bết-Mê-lết, người Ê-thi-ô-bi, rằng: Đức Giê-hô-va vạn-quân, Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: Nầy, đến ngày đó ta sẽ làm ra trước mặt ngươi mọi lời mà ta đã phán nghịch cùng thành nầy, cho nó mang họa và chẳng được phước. ¹⁷ Đức Giê-hô-va phán: Nhưng trong ngày đó, ta sẽ giải-cứu người, thì ngươi sẽ không bị nộp trong tay những người mình sợ. ¹⁸ Vì ta sẽ cứu ngươi chắc thật, ngươi sẽ không ngã dưới lưỡi gươm; ngươi sẽ lấy được sự sống mình như của-cướp, vì đã để lòng trông-cậy trong ta, Đức Giê-hô-va phán vậy.

39 ¹¹ Nê-bu-cát-nết-sa, vua Ba-by-lôn, truyền lịnh cho Nê-bu-xa-A-đan, làm đầu thị-vệ, về việc Giê-rê-mi rằng: ¹² Hãy đem người đi, săn-sóc người, và đừng làm hại; nhưng phải đãi người theo ý-muốn riêng của người. ¹³ Nê-bu-xa-A-đan, làm đầu thị-vệ, Nê-bu-sa-ban, làm đầu hoạn-quan, Nẹt-gan-Sa-rết-sê, làm đầu bác-sĩ, và hết thảy các quan-tướng của vua Ba-by-lôn, ¹⁴ sai tìm Giê-rê-mi trong hành-lang lính canh, rồi trao người cho Ghê-đa-lia, con trai A-hi-cam, cháu Sa-phan, đặng đưa người về trong nhà. Người bèn ở giữa dân-sự.

40 ¹ Sau khi Nê-bu-xa-A-đan, làm đầu thị-vệ, tha Giê-rê-mi ra tại Ra-ma, có lời nầy phán cùng người. Khi Nê-bu-xa-A-đan sai tìm, thì Giê-rê-mi đương bị xiềng ở giữa những phu-tù khác của Giê-ru-sa-lem và Giu-đa mà người ta bắt đem qua Ba-by-lôn.

² Quan làm đầu thị-vệ sai dẫn Giê-rê-mi đến và nói rằng: Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã rao tai-nạn ấy cho chỗ nầy; ³ rồi Đức Giê-hô-va đã làm y như Ngài đã phán, vì các ngươi phạm tội nghịch cùng Đức Giê-hô-va và không vâng theo tiếng Ngài; nên sự nầy đã xảy đến cho các ngươi. ⁴ Nhưng ngươi thấy rằng ngày nay ta cứu ngươi thoát khỏi xiềng nơi tay ngươi. Nếu ngươi cho đi với ta sang Ba-by-lôn là phải, thì hãy đi, ta sẽ săn-sóc ngươi. Nếu ngươi cho đi với ta sang Ba-by-lôn là không phải, thì đừng đi; nầy, khắp đất ở trước mặt ngươi, ngươi coi đâu tốt và đi đâu phải, thì đi đó. ⁵ Vì Giê-rê-mi còn chưa trở về, nên Nê-bu-xa-A-đan tiếp thêm rằng: Hãy về cùng con trai A-hi-cam, cháu Sa-phan, là Ghê-đa-lia, tức người mà vua Ba-by-lôn đã lập làm tổng-đốc các thành Giu-đa; hãy ở cùng người giữa dân-sự, hay là ngươi thích ý đi đâu thì đi đó. Đoạn, quan làm đầu thị-vệ cho người lương-thực cùng lễ-vật, và thả đi.  ⁶ Giê-rê-mi bèn đến cùng Ghê-đa-lia, con trai A-hi-cam, ở Mích-ba, và ở với người giữa dân-sự còn sót lại trong đất.