Trong triều đại của Ô-xia, và trong năm ngay sau cái chết của ông, có lẽ nhà tiên tri truyền giáo vĩ đại nhất từng được dân Chúa biết đến bắt đầu một chức vụ tích cực sẽ kéo dài khoảng 40 năm. Ê-sai sẽ làm cho Giu-đa những gì Giô-ên, Ô-sê và A-mốt đã làm cho Y-sơ-ra-ên. Ê-sai sẽ nói với dân về sự phán xét của Chúa chống lại chủ nghĩa hình thức tôn giáo, thờ thần tượng, áp bức, đồi trụy và kiêu hãnh, đồng thời cũng cảnh báo họ về sự bị giam cầm họ sắp phải đối mặt. Xuyên suốt các lời tiên tri của mình, Ê-sai liên tục nhắc đến ngày cuối cùng của Chúa, khi tất cả mọi người sẽ đối mặt với sự phán xét giống như những gì đang được mang đến chống lại Y-sơ-ra-ên và Giu-đa. Hình ảnh thật phấn khích và có tính chất thị kiến. Ê-sai cũng hướng về phía trước đến sự đến của Đấng Mê-si là Đấng Cứu Rỗi, Đấng sẽ cứu chuộc toàn nhân loại khỏi tội lỗi của họ. Vì lý do này, phần lớn những gì Ê-sai nói sẽ có ý nghĩa đối với các thế hệ tương lai như đối với những người sống ở Giu-đa vào thời đó.
Thông điệp của Ê-sai bắt đầu với một lời lên án nhiều tội lỗi của Giu-đa. Ông khẳng định rằng tội lỗi của Giu-đa sẽ mang lại hình phạt nghiêm khắc, mà từ đó những thần tượng của Giu-đa cũng như các nhà lãnh đạo đều không thể cứu được dân. Ông thách thức dân hãy tỉnh táo trước khi quá trễ, và hướng về phía trước đến những ngày cuối cùng, khi sẽ có sự đổi mới tâm linh và bình an vĩnh cửu.
Trách dân bạn-nghịch
1 1 Về đời Ô-xia, Giô-tham, A-cha và Ê-xê-chia, là các vua nước Giu-đa, thì Ê-sai, con trai A-mốt, có sự hiện-thấy về nước Giu-đa và thành Giê-ru-sa-lem.
2 Hỡi các từng trời, hãy nghe; hỡi đất, hãy lắng tai; vì Đức Giê-hô-va có phán rằng: Ta đã nuôi-nấng con-cái, trưởng-dưỡng chúng nó, song chúng nó dấy loạn nghịch cùng ta. 3 Bò biết chủ mình, lừa biết máng của chủ; song Y-sơ-ra-ên chẳng hiểu-biết, dân ta chẳng suy-nghĩ. 4 Ôi! nước mắc tội, dân mang lỗi nặng-nề, tông-giống độc-dữ, con-cái làm bậy-bạ kia! Chúng nó đã lìa-bỏ Đức Giê-hô-va, khinh-lờn Đấng Thánh của Y-sơ-ra-ên, đã trở nên xa-lạ và lui đi.
5 Các ngươi sao còn cứ bạn-nghịch, để lại bị đánh nữa? Đầu đều đau-đớn cả, lòng đều mòn-mỏi cả. 6 Từ bàn chơn cho đến đỉnh đầu, chẳng có chỗ nào lành: rặt những vết thương, vít sưng cùng lằn mới, chưa rịt, chưa quấn, cũng chưa bôi dầu cho êm. 7 Xứ các ngươi là nơi hoang-vu, thành các ngươi bị lửa thiêu-hủy; dân ngoại nuốt đất-đai các ngươi trước mặt các ngươi, hoang-vu như bị dân ngoại phá-tán. 8 Con-cái Si-ôn bị bỏ lại như lều vườn nho, như chòi ruộng dưa, như thành bị vây. 9 Ví bằng Đức Giê-hô-va vạn-quân chẳng để chúng ta còn sót lại chút-đỉnh, thì chúng ta sẽ giống thành Sô-đôm và như thành Gô-mô-rơ vậy!
Sự mắc tội của Y-sơ-ra-ên
5 1 Ta sẽ hát cho bạn rất yêu-dấu ta một bài ca của bạn yêu-dấu ta về việc vườn nho người. Bạn rất yêu-dấu ta có một vườn nho ở trên gò đất tốt. 2 Người khai-phá ra; cất-bỏ những đá; trồng những gốc nho xinh-tốt; dựng một cái tháp giữa vườn, và đào một nơi ép rượu. Vả, người mong rằng sẽ sanh trái nho; nhưng nó lại sanh trái nho hoang. 3 Hỡi dân ở Giê-ru-sa-lem cùng người Giu-đa, vậy thì bây giờ ta xin các ngươi hãy đoán-xét giữa ta với vườn nho ta. 4 Có đều chi nên làm cho vườn nho ta mà ta không làm cho nó chăng? Cớ sao khi ta mong sanh trái nho, thì nó lại sanh trái nho hoang vậy?
5 Nầy, ta sẽ bảo các ngươi về đều ta định làm cho vườn nho ta: Ta phá rào, nó sẽ bị cắn-nuốt; ta hạ tường xuống, nó sẽ bị giày-đạp. 6 Ta sẽ để nó hoang-loạn, chẳng tỉa-sửa, chẳng vun-xới; nhưng tại đó sẽ mọc lên những gai-gốc và chà-chuôm; ta lại truyền cho mây đừng làm mưa xuống trên nó nữa.
7 Vả, vườn nho của Đức Giê-hô-va vạn-quân, ấy là nhà Y-sơ-ra-ên, và những người của Giu-đa tức là cây mà Ngài ưa-thích. Ngài trông họ được công-chính, mà nầy, có sự bạo-ngược; trông được công-bình, mà nầy, có tiếng kêu-la.
1 10 Hỡi các quan-trưởng Sô-đôm, hãy nghe lời của Đức Giê-hô-va. Hỡi dân Gô-mô-rơ, hãy để tai vào luật-pháp của Đức Chúa Trời chúng ta! 11 Đức Giê-hô-va phán: Muôn-vàn của-lễ các ngươi nào có can-hệ gì đến ta? Ta đã chán-chê của-lễ thiêu bằng chiên đực và mỡ của bò con mập. Ta chẳng đẹp lòng về huyết của bò đực, chiên con và dê đực đâu. 12 Khi các ngươi đến chầu trước mặt ta, ai khiến các ngươi giày-đạp hành-lang ta? 13 Thôi, đừng dâng của-lễ chay vô-ích cho ta nữa! Ta gớm-ghét mùi hương, ngày trăng mới, ngày sa-bát cùng sự rao-nhóm hội; — ta chẳng khứng chịu tội-ác hội-hiệp nơi lễ trọng-thể. 14 Thật, lòng ta ghét những ngày trăng mới và kỳ lễ các ngươi, là nặng-nề cho ta, ta lấy làm mệt mà gánh lấy. 15 Vậy nên, khi các ngươi giơ tay, thì ta che mắt khỏi các ngươi. Khi các ngươi cầu-nguyện rườm-rà, ta chẳng thèm nghe. Tay các ngươi đầy những máu. 16 Hãy rửa đi, hãy làm cho sạch! Hãy tránh những việc ác khỏi trước mắt ta. Đừng làm dữ nữa. 17 Hãy học làm lành, tìm-kiếm sự công-bình; hãy đỡ-đần kẻ bị hà-hiếp, làm công-bình cho kẻ mồ-côi, binh-vực lẽ của người góa-bụa.
21 Ôi! thành trung-nghĩa đã hóa ra kỵ-nữ, nó vốn đầy sự chánh-trực, và sự công-bình ở trong nó, mà bây giờ đầy những kẻ giết người! 22 Bạc ngươi biến thành cặn, rượu ngươi pha lộn nước. 23 Các quan-trưởng của dân ngươi là đồ phản-nghịch, làm bạn với kẻ trộm, mỗi người trong chúng đều ưa của hối-lộ, đeo-đuổi theo tài-lợi; chẳng làm công-bình cho kẻ mồ-côi, vụ kiện của người góa-bụa chẳng đến cùng chúng nó.
24 Vậy nên, Chúa, là Đức Giê-hô-va vạn-quân, Đấng Quyền-năng của Y-sơ-ra-ên, phán như vầy: Ôi! ta sẽ được thỏa lòng về kẻ đối-địch ta, và báo-trả kẻ cừu-thù ta! 25 Ta sẽ lại tra tay trên ngươi, làm tan sạch hết cáu-cặn ngươi, và bỏ hết chất pha của ngươi. 26 Ta sẽ lập lại các quan-xét của ngươi như ngày trước, các mưu-sĩ của ngươi như lúc đầu. Rồi sau người ta sẽ xưng ngươi là thành công-bình, là ấp trung-nghĩa.
2 6 Thật Chúa đã bỏ dân Ngài, là nhà Gia-cốp, vì họ đầy-dẫy tục phương đông, và bói-khoa như người Phi-li-tin, lại giao-ước với con-cái dân ngoại. 7 Xứ nó đầy bạc và vàng, của-cải vô-cùng; xứ nó đầy những ngựa, xe-cộ vô-số. 8 Xứ nó chan-chứa những hình-tượng, họ thờ-lạy đồ tay mình làm ra, đồ ngón tay mình tạo nên. 9 Kẻ hèn sẽ bị khuất, người sang sẽ bị hạ mình; vậy Chúa đừng tha họ!
10 Ngươi khá vào nơi vầng đá, ẩn mình trong bụi-đất, đặng tránh-khỏi sự kinh-khiếp Đức Giê-hô-va và sự chói-sáng của uy-nghiêm Ngài. 11 Con mắt ngó cao của loài người sẽ bị thấp xuống, sự kiêu-ngạo của người ta sẽ bị hạ đi; trong ngày đó chỉ Đức Giê-hô-va là tôn-trọng.
12 Vì sẽ có một ngày của Đức Giê-hô-va vạn-quân đến trên mọi vật kiêu-căng, ngạo-mạn, tự-cao; nó sẽ bị hạ xuống; 13 lại đến trên mọi cây bách cao-lớn của Li-ban, và mọi cây dẽ của Ba-san; 14 cùng trên mọi núi cao, mọi đồi cả, 15 trên mọi tháp cao và mọi vách-thành vững-bền, 16 trên mọi tàu-bè của Ta-rê-si, và mọi vật chi đẹp mắt. 17 Sự tự-cao của loài người sẽ bị dằn xuống, và sự cậy mình của người ta sẽ bị hạ đi; trong ngày đó chỉ Đức Giê-hô-va là tôn-trọng.
18 Bấy giờ các thần-tượng sẽ qua hết đi.
Sự phán-xét của Chúa nghịch cùng dân-sự và đờn-bà Giê-ru-sa-lem
3 8 Giê-ru-sa-lem phải nghiêng-úp, và Giu-đa xiêu-đổ; vì lời nói việc làm của họ nghịch cùng Đức Giê-hô-va, và trêu-chọc con mắt của uy-nghiêm Ngài. 9 Bộ mặt họ làm chứng nghịch cùng mình; họ bêu tội rõ-ràng như thành Sô-đôm chẳng giấu chút nào. Khốn thay cho linh-hồn họ! vì họ đã làm hại cho mình!
10 Hãy rao cho kẻ công-bình được phước; vì họ sẽ ăn trái của việc làm mình. 11 Khốn cho kẻ hung-ác, ắt mang họa! Vì họ sẽ thâu lại việc tự tay mình làm ra! 12 Dân ta bị con nít hà-hiếp, và đờn-bà cai-trị nó. Hỡi dân ta, kẻ dẫn ngươi làm cho ngươi sai-lạc, và họ phá-hoại đường-lối ngươi.
13 Đức Giê-hô-va dấy lên đặng biện-luận, Ngài đứng mà xét-đoán các dân. 14 Đức Giê-hô-va xét-đoán các trưởng-lão của dân Ngài với các quan-trưởng nó: Ấy chính các ngươi là kẻ đã nuốt vườn nho; của cướp-bóc kẻ nghèo đương ở trong nhà các ngươi! 15 Các ngươi có ý gì mà đè-ép dân ta, giày-vò mặt kẻ nghèo-khó? Chúa, là Đức Giê-hô-va vạn-quân, phán vậy.
16 Đức Giê-hô-va lại phán rằng: Vì những con gái Si-ôn kiêu-ngạo, ngóng cổ bước tới, liếc mắt trêu-ngươi, vừa đi õng-ẹo, vừa khua-động tiếng dưới chơn, 17 nên Chúa sẽ làm cho đỉnh-đầu con gái Si-ôn đóng vảy, và Đức Giê-hô-va sẽ lột truồng chúng nó. 18 Trong ngày đó, Chúa sẽ cất những vòng mắt-cá họ trang-sức đi, cái lưới và cái cài; 19 hoa-tai, xuyến và lúp; 20 mão, chuyền mắt-cá, nịt lưng, hợp hương và bùa-đeo; 21 cà-rá và khoen đeo mũi; 22 áo lễ, áo lá rộng, áo choàng, túi nhỏ; 23 gương tay, vải mỏng, khăn bịt đầu và màn che mặt. 24 Sẽ có mùi hôi-hám thay vì thơm-tho; dây-tói thay vì nịt lưng; đầu sói thay vì tóc quăn; bao gai quấn mình thay vì áo dài phấp-phới; dấu phỏng thay vì sắc đẹp….. 25 Lính chiến ngươi sẽ ngã dưới gươm, những kẻ anh-hùng ngươi sẽ bị tử-trận. 26 Các cửa nó sẽ than-khóc và thảm-sầu; nó vắng-vẻ ngồi trên đất.
4 1 Trong ngày đó, bảy người nữ sẽ bắt lấy một người nam, và nói rằng: Chúng tôi ăn bánh của mình, mặc áo của mình; chỉ xin cho phép chúng tôi mang danh ngươi; hãy cất sự xấu-hổ của chúng tôi đi.
32 9 Hỡi những đờn-bà sung-sướng, hãy dậy mà nghe tiếng ta! Hỡi những con gái không hay lo, hãy để tai nghe lời ta! 10 Trong một năm và mấy ngày nữa, các ngươi là kẻ không lo-lắng, sẽ đều run-rẩy, vì mùa nho sẽ mất, và mùa gặt cũng không có nữa. 11 Đờn-bà sung-sướng, hãy run-rẩy! con gái không hay lo, hãy bối-rối! Hãy cổi áo-xống, hãy ở trần, hãy thắt lưng bằng bao gai.
5 8 Khốn thay cho những kẻ thêm nhà vào nhà, thêm ruộng vào ruộng, cho đến chừng nào chẳng còn chỗ hở nữa, và các ngươi ở một mình giữa xứ! » 9 Đức Giê-hô-va vạn-quân có phán vào tai tôi những lời nầy: Thật nhiều nhà sẽ bỏ hoang, những nhà ấy lớn và đẹp mà chẳng có người ở!… 10 Ấy vậy, mười mẫu vườn nho chỉ sanh được một bát rượu; một ô-me hột giống chỉ được một ê-pha.
11 Khốn thay cho kẻ dậy sớm đặng tìm-kiếm rượu, chầy đến ban đêm, phát nóng vì rượu! 12 Trong tiệc yến họ có những đờn cầm, đờn sắt, trống cơm, ống sáo và rượu nữa, nhưng chẳng thiết đến công-việc Đức Giê-hô-va; họ chẳng xem-xét công-trình của tay Ngài.
13 Vậy nên, dân ta phải bắt làm phu-tù, vì không hiểu-biết; kẻ sang nó chịu đói, chúng dân nó chịu khát. 14 Vậy nên sự ham-muốn của Âm-phủ đã rộng thêm, hả miệng vô-ngần, sự vinh-hiển nó, dân-chúng nó, sự sang-trọng nó và kẻ vui-mừng giữa nó đều sa xuống đó. 15 Kẻ hèn bị khuất; kẻ tôn-trọng bị thấp-hèn, con mắt người cao-ngạo bị hạ xuống; 16 song Đức Giê-hô-va vạn-quân lên cao trong sự công-chính, Đức Chúa Trời là Đấng Thánh nên thánh trong sự công-bình. 17 Bấy giờ những chiên con sẽ ăn cỏ như trong đồng cỏ mình, người ngụ-cư sẽ ăn ruộng hoang của kẻ giàu.
18 Khốn thay cho kẻ lấy sự dối-trá làm dây kéo sự gian-ác theo sau, và như dùng đỏi xe kéo tội-lỗi; 19 họ nói: Xin vội-vã kíp làm nên công-việc Ngài, hầu cho chúng tôi thấy! Nguyền xin mưu của Đấng Thánh Y-sơ-ra-ên hãy lại gần, hãy tới đến, cho chúng tôi được biết!
20 Khốn thay cho kẻ gọi dữ là lành, gọi lành là dữ; lấy tối làm sáng, lấy sáng làm tối; vật chi cay trở cho là ngọt, vật chi ngọt trở cho là cay! 21 Khốn thay cho kẻ chính mắt mình coi mình là khôn-ngoan, tự mình xét-đoán mình là thông-sáng!
22 Khốn thay cho kẻ mạnh uống rượu, có sức-lực đặng pha các thức uống hay say; 23 vì hối-lộ mà xưng kẻ có tội là công-bình, và cướp lấy sự công-bình của người nghĩa!