Việc Giô-na Rao Giảng Chống Lại Ni-ni-ve

Ở đây, giữa triều đại của Giê-rô-bô-am II, vào khoảng năm 780-775 trước Công nguyên, được tìm thấy một trong những chức vụ thú vị nhất từng được ghi lại. Đức Chúa Trời chọn một người đàn ông từ miền nam Ga-li-lê tên là Giô-na để đem một thông điệp đặc biệt về sự ăn năn đến cho dân A-sy-ri ngoại giáo sống trong khu vực đô thị lớn Ni-ni-ve. Ni-ni-ve là một trong những thành phố lớn cổ nhất, được thành lập bởi chiến binh vĩ đại Nim-rốt từ thời các tộc trưởng. Tọa lạc ở phía đông sông Ti-grít, đây là nơi cư trú hoàng gia của các vua A-sy-ri. Sứ mạng của Giô-na diễn ra giữa các triều đại của Sanh-ma-nê-se III (860-824 TCN) và Tích-lát Phi-lê-se III (745-727 TCN), trong thời cai trị của một vị vua ít được biết đến hơn.

Tính bất khả thi cơ bản của sứ mạng này, khi nhìn qua con mắt người, được nhấn mạnh khi Giô-na cố gắng trốn tránh trách nhiệm đặc biệt của mình và bị nuốt chửng bởi một con cá lớn mà Đức Chúa Trời đã kỳ diệu cung cấp cho dịp này. Từ đó, được thuyết phục về quyền năng vô hạn của Đức Chúa Trời, Giô-na tiến hành truyền đạt thông điệp rằng Ni-ni-ve sắp bị tiêu diệt và việc ăn năn là cần thiết. Trước sự ngạc nhiên, và thậm chí thất vọng của ông, cư dân Ni-ni-ve ăn năn và được cứu khỏi sự hủy diệt bị đe dọa.

Nhìn chung, câu chuyện này là một minh chứng đáng kinh ngạc về ân điển phổ quát và mối quan tâm thiêng liêng của Đức Chúa Trời vào thời điểm mà một Y-sơ-ra-ên độc quyền khác rất cần được nhắc nhở rằng, bất chấp việc là dân được Đức Chúa Trời chọn, sự thất bại trong việc ăn năn của họ thực sự đã hạ thấp họ xuống mức tâm linh thấp hơn cả những người ngoại giáo ăn năn.

1 ¹ Có lời Đức Giê-hô-va phán cho Giô-na con trai A-mi-tai như vầy: ² Ngươi khá chổi dậy! Hãy đi đến thành lớn Ni-ni-ve, và kêu-la nghịch cùng nó; vì tội-ác chúng nó đã lên thấu trước mặt ta.

³ Nhưng Giô-na chổi dậy đặng trốn qua Ta-rê-si, để lánh khỏi mặt Đức Giê-hô-va. Người xuống đến Gia-phô, gặp một chiếc tàu đi Ta-rê-si. Người trả tiền quá-giang, và xuống tàu đặng đi Ta-rê-si với họ, để khỏi mặt Đức Giê-hô-va.

⁴ Nhưng Đức Giê-hô-va khiến gió lớn thổi trên biển; trên biển có trận bão lớn, chiếc tàu hầu vỡ. ⁵ Những thủy-thủ đều sợ-hãi, ai nấy kêu-cầu thần của mình. Đoạn, họ quăng những đồ-đạc trong tàu xuống biển, để cho nhẹ tàu. Giô-na đã xuống dưới lòng tàu, nằm và ngủ mê. ⁶ Chủ tàu bèn đến gần người và bảo rằng: Hỡi người ngủ kia, làm sao vậy? Khá chờ dậy! Hãy kêu-cầu Đức Chúa Trời ngươi. Có lẽ Đức Chúa Trời sẽ tưởng đến chúng ta, thì chúng ta khỏi chết. ⁷ Kế đó, chúng nói cùng nhau rằng: Hãy đến, chúng ta hãy bắt thăm, để cho biết tai-vạ nầy đến cho chúng ta là vì cớ ai. Vậy họ bắt thăm, và thăm trúng nhằm Giô-na.

⁸ Bấy giờ họ nói cùng người rằng: Khá cho chúng ta biết vì đều chi mà tai-vạ nầy đến trên chúng ta. Ngươi làm nghề gì, và từ đâu mà đến? Xứ ngươi ở đâu, ngươi thuộc về dân nào? ⁹ Người trả lời rằng: Ta là người Hê-bơ-rơ, và ta kính-sợ Đức Giê-hô-va, là Đức Chúa Trời trên trời, Ngài đã làm nên biển và đất khô. ¹⁰ Những người ấy cả sợ, và bảo người rằng: Ngươi đã làm việc gì đó? Bấy giờ họ đã biết rằng người trốn khỏi mặt Đức Giê-hô-va; vì người đã khai ra cho họ. ¹¹ Vậy họ nói rằng: Chúng ta sẽ làm gì về ngươi, hầu cho biển yên-lặng cho chúng ta? Vì biển càng động thêm mãi. ¹² Người trả lời rằng: Hãy bắt lấy ta; hãy ném ta xuống biển, thì biển sẽ yên-lặng cho các anh; vì ta biết rằng ấy là vì cớ ta mà các anh đã gặp phải trận bão lớn nầy.

¹³ Những người ấy bắt tay chèo vào bờ; song không được, vì biển càng nổi lên nghịch cùng họ mãi. ¹⁴ Họ bèn kêu-cầu Đức Giê-hô-va mà rằng: Hỡi Đức Giê-hô-va, chúng tôi nài-xin Ngài, chúng tôi nài-xin Ngài chớ làm cho chúng tôi chết vì cớ mạng-sống của người nầy, và chớ khiến máu vô-tội đổ lại trên chúng tôi! Hỡi Đức Giê-hô-va, vì chính Ngài là Đấng đã làm đều mình muốn. ¹⁵ Đoạn họ bắt Giô-na, quăng xuống biển, thì sự giận-dữ của biển yên-lặng. ¹⁶ Vì vậy mà những người ấy rất kính-sợ Đức Giê-hô-va. Họ dâng của-lễ cho Đức Giê-hô-va, và hứa-nguyện cùng Ngài.

2 ¹ Đức Giê-hô-va sắm-sửa một con cá lớn đặng nuốt Giô-na; Giô-na ở trong bụng cá ba ngày ba đêm. ² Giô-na từ trong bụng cá cầu-nguyện Giê-hô-va Đức Chúa Trời mình, ³ mà rằng.

¹¹ Đức Giê-hô-va bèn phán cùng con cá, và nó mửa Giô-na ra trên đất khô.

3 ¹ Lại có lời Đức Giê-hô-va phán cùng Giô-na lần thứ hai mà rằng: ² Ngươi khá chờ dậy! Hãy đi đến thành lớn Ni-ni-ve, và rao cho nó lời ta đã dạy cho ngươi. ³ Vậy Giô-na chờ dậy và đi đến Ni-ni-ve, theo lịnh của Đức Giê-hô-va. Vả, Ni-ni-ve là một thành rất lớn, đi mất ba ngày đường. ⁴ Giô-na khởi đầu vào trong thành đi một ngày, thì rao-giảng và nói rằng: Còn bốn mươi ngày nữa, Ni-ni-ve sẽ bị đổ xuống!

⁵ Dân thành Ni-ni-ve tin Đức Chúa Trời. Họ rao ra sự kiêng ăn và mặc bao gai, từ những người rất lớn trong đám họ cho đến những kẻ rất nhỏ. ⁶ Tin ấy đồn đến vua Ni-ni-ve, vua đứng dậy khỏi ngai, lột áo bào mình ra, quấn bao gai và ngồi trong tro. ⁷ Đoạn vua truyền lịnh nầy ra trong thành Ni-ni-ve, như là lời dụ của vua cùng của các kẻ tôn-trưởng: Không luận người ta hay thú-vật, không luận bầy bò hay bầy chiên, đều chớ nếm chi hết. Không được để cho nó ăn, cũng không uống nước; ⁸ nhưng người ta và thú-vật đều phải quấn bao gai. Mọi người khá ra sức kêu cùng Đức Chúa Trời; phải, ai nấy khá bỏ đường-lối xấu mình và việc hung-dữ của tay mình. ⁹ Ai biết rằng hoặc Đức Chúa Trời sẽ không xây lại và ăn-năn, xây khỏi cơn nóng-giận mình, hầu cho chúng ta khỏi chết, hay sao?

¹⁰ Bấy giờ Đức Chúa Trời thấy việc họ làm đều đã xây-bỏ đường-lối xấu của mình; Đức Chúa Trời bèn ăn-năn sự họa mà Ngài đã phán sẽ làm cho họ, và Ngài không làm sự đó.

4 ¹ Bấy giờ Giô-na rất không đẹp lòng, và giận-dữ. ² Người cầu-nguyện Đức Giê-hô-va rằng: Hỡi Đức Giê-hô-va, tôi cầu-xin Ngài, ấy há chẳng phải là đều tôi đã nói khi tôi còn ở trong xứ tôi sao? Vì đó nên tôi lật-đật trốn qua Ta-rê-si vậy. Bởi tôi biết rằng Ngài là Đức Chúa Trời nhơn-từ, thương-xót, chậm giận, giàu ơn, và đổi ý không xuống tai-vạ. ³ Hỡi Đức Giê-hô-va, vậy bây giờ, tôi nài-xin Ngài hãy cất lấy sự sống tôi; vì về phần tôi, chết còn hơn sống!

⁴ Đức Giê-hô-va trả lời cùng người rằng: Ngươi giận có nên không?

⁵ Bấy giờ Giô-na ra khỏi thành Ni-ni-ve, ngồi phía đông thành ấy. Tại đó, người làm một cái chòi, ngồi dưới bóng chòi ấy mà đợi xem đều sẽ xảy đến cho thành ấy. ⁶ Vả, Đức Giê-hô-va sắm-sẵn một dây giưa cao lên bên trên Giô-na, đặng phủ bóng trên đầu người, và cứu người khỏi sự khổ-cực. Giô-na rất vui vì cớ dây ấy.

⁷ Nhưng bữa sau, vừa lúc hừng đông, Đức Chúa Trời sắm một con sâu, sâu chích dây ấy đến nỗi héo. ⁸ Đoạn, đến khi mặt trời mọc, Đức Chúa Trời sắm gió cháy thổi từ phương đông, và mặt trời giọi xuống trên đầu Giô-na, đến nỗi ngất đi, và cầu chết mà rằng: Về phần tôi, chết còn hơn sống!

⁹ Đức Chúa Trời bèn phán cùng Giô-na rằng: Ngươi nổi giận vì cớ dây nầy có nên không? Người thưa rằng: Tôi giận cho đến chết cũng phải lắm. ¹⁰ Đức Giê-hô-va lại phán: Ngươi đoái-tiếc một dây mà ngươi chưa hề khó-nhọc vì nó, ngươi không làm cho nó mọc, một đêm thấy nó sanh ra và một đêm thấy nó chết. ¹¹ Còn ta, há không đoái-tiếc thành lớn Ni-ni-ve, trong đó có hơn mười hai vạn người không biết phân-biệt tay hữu và tay tả, lại với một số thú-vật rất nhiều hay sao?

Hồ sơ lịch sử hiện nay xác nhận sứ mệnh của Giô-na và kể về cách Đức Chúa Trời ban cho Giê-rô-bô-am những thành công quân sự vĩ đại và sự thịnh vượng.

Tại Y-sơ-ra-ên

(2 Các vua) 13  ⁵ Đức Giê-hô-va ban cho Y-sơ-ra-ên một người giải-cứu, dân Y-sơ-ra-ên được thoát khỏi dưới tay dân Sy-ri, và được ở lại trong trại mình như trước.

Giê-rô-bô-am II làm vua Y-sơ-ra-ên

14 ²³ Năm thứ mười lăm đời A-ma-xia, con trai Giô-ách, vua Giu-đa, thì Giê-rô-bô-am, con trai Giô-ách, lên ngôi làm vua Y-sơ-ra-ên tại Sa-ma-ri. Người cai-trị bốn mươi bốn năm. ²⁴ Người làm đều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, chẳng từ-bỏ tội-lỗi của Giê-rô-bô-am, con trai Nê-bát, đã gây cho Y-sơ-ra-ên phạm tội. ²⁵ Người khôi-phục bờ-cõi Y-sơ-ra-ên từ nơi giáp Ha-mát cho đến biển đồng bằng (tức biển chết), theo như lời Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên đã phán bởi miệng tiên-tri Giô-na, tôi-tớ Ngài, là con trai A-mi-tai, ở tại Gát-Hê-phe. ²⁶ Vả, Đức Giê-hô-va đã thấy Y-sơ-ra-ên bị gian-nan rất cay-đắng; vì trong Y-sơ-ra-ên chẳng còn ai tự-do, hoặc nô-lệ nữa, cũng chẳng có ai tiếp-cứu Y-sơ-ra-ên. ²⁷ Đức Giê-hô-va không có phán rằng Ngài sẽ xóa danh Y-sơ-ra-ên khỏi dưới trời, bèn cậy Giê-rô-bô-am, con trai Giô-ách, mà giải-cứu họ.

13  ⁶ Dầu vậy, chúng không từ-bỏ tội của nhà Giê-rô-bô-am, là tội người đã gây cho Y-sơ-ra-ên phạm tội; chúng cứ phạm tội đó, đến đỗi hình-tượng Át-tạt-tê còn đứng tại Sa-ma-ri.