9   ⁹ Trọn các ngày của đời hư-không ngươi, mà Đức Chúa Trời ban cho ngươi dưới mặt trời, hãy ở vui-vẻ cùng vợ mình yêu-dấu; vì đó là phần của ngươi trong đời nầy, và là đều ngươi được bởi công-lao mình làm ở dưới mặt trời. ¹⁰ Mọi việc tay ngươi làm được, hãy làm hết sức mình; vì dưới Âm-phủ, là nơi ngươi đi đến, chẳng có việc làm, chẳng có mưu-kế, cũng chẳng có tri-thức, hay là sự khôn-ngoan.

7  ⁷ Phải, sự sách-thủ tiền-tài làm cho kẻ khôn ra ngu, và của hối-lộ khiến cho hư-hại lòng.

⁸ Cuối-cùng của một việc hơn sự khởi-đầu nó; lòng kiên-nhẫn hơn lòng kiêu-ngạo.

⁹ Chớ vội giận; vì sự giận ở trong lòng kẻ ngu-muội.

¹⁰ Chớ nói rằng: Nhơn sao ngày trước tốt hơn ngày bây giờ? Vì hỏi vậy là chẳng khôn. ¹¹ Sự khôn-ngoan cũng tốt bằng cơ-nghiệp; nó có ích cho những người thấy mặt trời. ¹² Vì sự khôn-ngoan che thân cũng như tiền-bạc che thân vậy; nhưng sự khôn-ngoan thắng hơn, vì nó giữ mạng-sống cho người nào đã được nó.

¹⁹ Sự khôn-ngoan khiến cho người khôn có sức-mạnh hơn là mười kẻ cai-trị ở trong thành.

²⁰ Thật, chẳng có người công-bình ở trên đất làm đều thiện, mà không hề phạm tội. ²¹ Chớ để lòng về mọi lời người ta nói, e ngươi nghe kẻ tôi-tớ mình chưởi-rủa mình chăng. ²² Vì thường khi lòng ngươi cũng biết mình đã rủa kẻ khác.

²³ Ta đã lấy sự khôn-ngoan nghiệm-xét mọi sự ấy; ta nói rằng: Ta sẽ ở khôn-ngoan; nhưng sự khôn-ngoan cách xa ta. ²⁴ Vả, đều chi xa quá, đều chi sâu-thẩm lắm, ai có thế tìm được?

²⁵ Ta lại hết lòng chuyên-lo cho hiểu-biết, xét-nét, kiếm-tìm sự khôn-ngoan và chánh-lý muôn vật, lại cho biết rằng gian-ác là dại-dột, và sự dại-dột là điên-cuồng. ²⁶ Ta tìm thấy một đều cay-đắng hơn sự chết, ấy là một người đờn-bà có lòng giống như lưới bẫy, tay tợ như dây tói: ai ở đẹp lòng Đức Chúa Trời sẽ thoát-khỏi nó; còn kẻ có tội sẽ bị nó vấn lấy.

10  ¹ Con ruồi chết làm cho thúi dầu thơm của thợ hòa-hương; cũng vậy, một chút điên-dại làm nhẹ danh một người khôn-ngoan sang-trọng.

² Trái tim của người khôn ở bên hữu; còn trái tim của kẻ dại ở bên tả. ³ Lại khi kẻ dại đi đường, rõ ra là thiếu mất lẽ phải; nó nói cho mọi người rằng mình là kẻ dại.

⁴ Nếu người cai-quản nổi giận cùng ngươi, chớ lìa khỏi chỗ mình; vì sự mềm-mại ngăn-ngừa được tội-lỗi lớn.

⁵ Có một tai-nạn ta đã thấy ở dưới mặt trời, như một sự lỗi-lầm do quan-trưởng phạm: ⁶ ấy là kẻ ngu-muội được đặt ở nơi cao, còn người giàu lại ngồi chỗ thấp. ⁷ Ta đã thấy kẻ tôi-tớ đi ngựa, còn quan-trưởng đi bộ như tôi-tớ vậy.

⁸ Kẻ nào đào hầm sẽ sa xuống đó, còn kẻ phá vách-tường phải bị rắn cắn. ⁹ Ai lăn đá khỏi chỗ nó, sẽ bị thương; kẻ bửa củi có khi phải hiểm-nghèo.

¹⁰ Cái rìu lụt mà không mài lưỡi nó lại, ắt phải rán sức càng nhiều; nhưng sự khôn-ngoan có ích đặng dẫn-dắt. ¹¹ Nếu rắn cắn trước khi bị ếm-chú, thì thầy ếm-chú chẳng làm ích gì.

¹² Lời của miệng người khôn-ngoan có ơn; nhưng môi của kẻ khờ-dại lại nuốt lấy nó. ¹³ Lời nói của miệng nó, khởi-đầu là ngu-dại, cuối-cùng vẫn điên-cuồng nguy-hiểm. ¹⁴ Kẻ ngu-muội hay nói nhiều lời; dầu vậy, người ta chẳng biết đều sẽ xảy đến; và ai là kẻ tỏ ra được cho nó sự sẽ có sau mình? ¹⁵ Công-lao kẻ ngu-muội làm cho mệt-nhọc chúng nó, vì chẳng biết phải bắt đường nào đặng đi đến thành.

¹⁶ Hỡi xứ, khốn thay cho mầy khi có vua còn thơ-ấu, và các quan-trưởng mầy ăn từ lúc buổi sáng!

¹⁷ Hỡi xứ, phước cho mầy khi có vua là dòng cao-sang, và các quan-trưởng mầy ăn theo giờ xứng-đáng, để bổ sức lại, chớ chẳng phải để đắm-say!

¹⁸ Tại tay làm biếng nên rường nhà sụp; vì tay nhác-nhớn nên nhà dột.

¹⁹ Người ta bày tiệc đặng vui chơi; rượu khiến cho đời vui; có tiền-bạc thì ứng cho mọi sự.

²⁰ Dầu trong tư-tưởng ngươi cũng chớ nguyền-rủa vua; dầu trong phòng ngủ ngươi cũng chớ rủa-sả kẻ giàu-có; vì chim trời sẽ đồn ra tiếng ngươi, và loài có cánh sẽ thuật việc ra.

11  ¹ Hãy liệng bánh ngươi nơi mặt nước, vì khỏi lâu ngày ngươi sẽ tìm nó lại. ² Hãy phân-phát nó cho bảy hoặc cho tám người; vì ngươi không biết tai-nạn nào sẽ xảy ra trên đất.

³ Khi mây đầy nước, nó bèn mưa xuống đất; khi một cây ngã về hướng nam hay về hướng bắc, hễ ngã chỗ nào nó phải ở chỗ đó. ⁴ Ai xem gió sẽ không gieo; ai xem mây sẽ không gặt. ⁵ Người không biết đường của gió đi, cũng không biết xương-cốt kết-cấu trong bụng đờn-bà mang-thai thể nào, thì cũng một thể ấy, ngươi chẳng hiểu-biết công-việc của Đức Chúa Trời, là Đấng làm nên muôn vật.

⁶ Vừa sáng sớm, khá gieo giống ngươi, và buổi chiều, chớ nghỉ tay ngươi; vì ngươi chẳng biết giống nào sẽ mọc tốt, hoạc giống nầy, hoặc giống kia, hoặc là cả hai đều sẽ ra tốt.

12 ¹¹ Lời của người khôn-ngoan giống như đót; sắp chọn các câu châm-ngôn khác nào đinh đóng chặt: nó do một đấng chăn chiên mà truyền ra.

¹² Lại, hỡi con, hãy chịu dạy: người ta chép nhiều sách chẳng cùng; còn học quá thật làm mệt-nhọc cho xác-thịt.

7  ¹ Danh-tiếng hơn dầu quí-giá; ngày chết hơn ngày sanh.

² Đi đến nhà tang-chế hơn là đến nhà yến-tiệc; vì tại đó thấy sự cuối-cùng của mọi người; và người sống để vào lòng.

³ Buồn-rầu hơn vui-vẻ; vì nhờ mặt buồn, lòng được vui.

⁴ Lòng người khôn-ngoan ở trong nhà tang-chế, còn lòng kẻ ngu-muội ở tại nhà vui-sướng.

⁵ Thà nghe lời quở-trách của người khôn-ngoan, còn hơn là câu hát của kẻ ngu-muội. ⁶ Vì tiếng cười của kẻ ngu-muội giống như tiếng gai nhọn nổ dưới nồi. Đều đó cũng là sự hư-không.

¹⁵ Trong những ngày hư-không của ta, ta đã thấy cả đều nầy: Người công-bình tuy công-bình cũng phải hư-mất; và kẻ hung-ác tuy hung-ác lại được trường-thọ. ¹⁶ Chớ công-bình quá, cũng đừng làm ra mình khôn-ngoan quá; cớ sao làm thiệt-hại cho mình? ¹⁷ Cũng chớ nên hung-hăng quá, và đừng ăn-ở như kẻ ngu-muội; cớ sao ngươi chết trước kỳ định? ¹⁸ Ngươi giữ được đều nầy, ấy là tốt; mà lại cũng đừng nới tay khỏi đều kia; vì ai kính-sợ Đức Chúa Trời ắt tránh khỏi mọi đều đó.

²⁷ Kẻ truyền-đạo nói: Sau khi xem-xét muôn sự từng đều từng vật, đặng tìm chánh-lý, thì nầy là đều ta tìm được; ²⁸ ấy là lòng ta hãy còn tìm mà chưa tìm ra: trong một ngàn người đờn-ông ta đã tìm được một người; còn trong cả thảy người đờn-bà ta chẳng tìm được một ai hết. ²⁹ Nhưng nầy là đều ta tìm được: Đức Chúa Trời đã dựng nên người ngay-thẳng; song loài người có tìm-kiếm ra lắm mưu-kế.

8  ¹ Ai sánh được với người khôn-ngoan? Ai biết giải nghĩa các vật? Sự khôn-ngoan làm cho sáng-sủa mắt người, và đổi sắc nghiêm-trang đi.