Sự Nổi Lên của Đa-vít

Số phận đã định, nhưng thời điểm thay thế Sau-lơ vẫn chưa đến. Trong những năm tới, người kế vị của ông là Đa-vít, sẽ trở thành một nhân vật quyền lực trong Y-sơ-ra-ên và có ảnh hưởng ngày càng lớn. Sau-lơ biết rõ về sự nổi tiếng ngày càng tăng của Đa-vít như một anh hùng dân gian, và điều này gây ra sự oán giận và ghen tị nơi Sau-lơ. Những cơn giận dữ lặp đi lặp lại nổi lên từ sự bất an của ông cho thấy thêm một khuyết điểm trong tính cách ngoài việc bất tuân trước đó với mệnh lệnh của Đức Chúa Trời.

Trái ngược hẳn, Đa-vít liên tục được thấy là một tôi tớ nhân từ, hay tha thứ của vua mình. Thay vì trả đũa những đe dọa không đáng có, Đa-vít đáp lại bằng lòng thương xót và tránh né. (Ngay cả khi Đa-vít dường như liên kết với kẻ thù của Y-sơ-ra-ên, người Phi-li-tin, đó rõ ràng chỉ là một cách thực tế để tránh xung đột bạo lực với Sau-lơ.)

Trong suốt thời kỳ đối đầu này, Đa-vít bộc lộ mình là một người của Đức Chúa Trời có tâm hồn nhạy cảm và giàu cảm xúc. Trong những lúc khó khăn, Đa-vít vượt lên trên nỗi sợ hãi và cảm giác bất lực bên trong để bày tỏ mình qua những bài thơ ca, được biết đến như những thi thiên. Hầu như mọi cuộc gặp gỡ quan trọng ông phải đối mặt đều được ghi nhớ trong những lời cầu nguyện dâng lên Đức Chúa Trời. Đa-vít thường chỉ rõ sự kiện cụ thể mà ông đề cập trong một thi thiên nhất định, và những thi thiên đó do đó được đưa vào đúng chỗ trong tường thuật lịch sử. Các thi thiên khác cũng được đưa vào khi chúng phản ánh những sự kiện mà Đa-vít đang trải qua, mặc dù mối liên hệ của chúng với bối cảnh lịch sử cụ thể chỉ là phỏng đoán.

Xuyên suốt câu chuyện về việc Sau-lơ truy đuổi Đa-vít là tình bạn thân thiết giữa Đa-vít và Giô-na-than. Đó là một sự khuây khỏa đáng quý giữa sự thù địch của Sau-lơ, tuy nhiên nó đã kết thúc một cách bi thảm.

Một trong những sự kiện thú vị nhất được ghi lại trong thời kỳ này là cuộc gặp gỡ trong đó Sau-lơ nhờ một bà đồng bóng cầu hồn Sa-mu-ên cho mình. Tất nhiên Đức Chúa Trời đã nghiêm khắc lên án các thầy phù thủy là những kẻ lừa dối và giả mạo, và chính bà đồng bóng chắc chắn không ngờ linh hồn thật của Sa-mu-ên sẽ xuất hiện. Khi Đức Chúa Trời can thiệp để gọi Sa-mu-ên từ cõi chết trở về, không ai ngạc nhiên và hoảng sợ hơn bà đồng bóng. Việc Sau-lơ nhờ đến tập tục ngoại đạo về bói toán, cùng với sự bất tuân trước đó với mệnh lệnh của Đức Chúa Trời, có thể đã góp phần vào sự sụp đổ và cái chết sớm của ông.

16   ¹ Đức Giê-hô-va phán cùng Sa-mu-ên rằng: Ngươi buồn-rầu về việc Sau-lơ cho đến chừng nào? Ta đã từ-bỏ nó, hầu cho nó không còn làm vua trên Y-sơ-ra-ên nữa. Hãy đổ dầu đầy sừng của ngươi và đi. Ta sẽ sai ngươi đến Y-sai, người Bết-lê-hem; vì trong vòng các con trai người, ta đã chọn một người làm vua. ² Sa-mu-ên thưa rằng: Làm sao tôi đi đó được? Nếu Sau-lơ hay, thì sẽ giết tôi đi. Đức Giê-hô-va phán cùng người rằng: Hãy đem theo ngươi một con bò cái tơ, và nói rằng: Tôi đến để dâng của tế-lễ cho Đức Giê-hô-va. ³ Ngươi sẽ mời Y-sai dự tế. Ta sẽ tỏ cho ngươi biết đều ngươi phải làm; rồi ngươi sẽ nhơn danh ta xức dầu kẻ ta chỉ cho ngươi.

⁴ Sa-mu-ên làm theo đều Đưc Giê-hô-va đã phán cùng mình, và đi đến Bết-lê-hem. Những trưởng-lão của thành ấy đều lấy làm bối-rối, chạy đón người, mà hỏi rằng: Có phải ông đến đem bình-an chăng? Người đáp rằng: Bình-an. ⁵ Ta đến để dâng của tế-lễ cho Đức Giê-hô-va; hãy dọn mình thanh-sạch và đến ăn thịt tế-lễ với ta. Người cũng dọn Y-sai và các con trai người cho thanh-sạch và mời đến dự tế. ⁶ Khi chúng đến, Sa-mu-ên thấy Ê-li-áp, bèn thầm rằng: Quả hẳn, kẻ chịu xức dầu của Đức Giê-hô-va đương ở trước mặt Ngài. ⁷ Nhưng Đức Giê-hô-va phán cùng Sa-mu-ên rằng: Chớ xem về bộ-dạng và hình-vóc cao lớn của nó, vì ta đã bỏ nó. Đức Giê-hô-va chẳng xem đều gì loài người xem; loài người xem bề ngoài, nhưng Đức Giê-hô-va nhìn-thấy trong lòng. ⁸ Y-sai bèn gọi A-bi-na-đáp, và biểu người đi qua trước mặt Sa-mu-ên; nhưng Sa-mu-ên nói: Đức Giê-hô-va cũng chẳng chọn người nầy. Y-sai biểu Sam-ma đi ngang qua, ⁹ nhưng Sa-mu-ên nói: Đức Giê-hô-va cũng không chọn người nầy nữa. ¹⁰ Y-sai biểu bảy con trai mình đi qua trước mặt Sa-mu-ên như vậy; thì Sa-mu-ên nói cùng Y-sai rằng: Đức Giê-hô-va chẳng chọn một ai trong chúng nó. ¹¹ Đoạn, Sa-mu-ên nói cùng Y-sai rằng: Hết thảy con trai ngươi là đó sao? Y-sai đáp rằng: Hãy còn đứa con út, nhưng nó đi chăn chiên. Sa-mu-ên nói: Hãy sai gọi nó; chúng ta không ngồi ăn trước khi nó đến. ¹² Vậy, Y-sai sai gọi người. Mặt người hồng-hồng, con mắt xinh-lịch, và hình-dung tốt-đẹp. Đức Giê-hô-va phán cùng Sa-mu-ên rằng: Ấy là nó; hãy đứng dậy xức dầu cho nó. ¹³ Sa-mu-ên lấy sừng dầu, xức cho người ở giữa các anh người. Từ ngày đó về sau, Thần của Đức Giê-hô-va cảm-động Đa-vít.

Sa-mu-ên đứng dậy đi về Ra-ma. ¹⁴ Thần của Đức Giê-hô-va lìa khỏi Sau-lơ; Đức Giê-hô-va bèn khiến một ác-thần khuấy-khuất người. ¹⁵ Tôi-tớ của Sau-lơ nói cùng người rằng: Nầy có một ác-thần mà Đức Chúa Trời khiến đến khuấy-khuất vua. ¹⁶ Xin chúa chúng tôi hãy biểu những tôi-tớ đứng chầu chúa tìm một người biết gảy đờn, để khi nào Đức Chúa Trời sai ác-thần đến chúa, thì người đó sẽ gảy đờn, và chúa sẽ được an-ủy. ¹⁷ Sau-lơ đáp cùng các tôi-tớ mình rằng: Vậy, hãy tìm cho ta một người gảy đờn hay, rồi dẫn nó đến cùng ta. ¹⁸ Một người trong vòng tôi-tớ cất tiếng nói rằng: Nầy tôi đã thấy một con trai của Y-sai, người Bết-lê-hem; nó gảy đờn hay, một người chiến-sĩ mạnh-bạo, ăn nói khôn-ngoan, và mặt mày tốt-đẹp; Đức Giê-hô-va ở cùng người. ¹⁹ Sau-lơ sai sứ đến Y-sai, mà nói rằng: Hãy gởi cho ta Đa-vít, con trai ngươi, là kẻ chăn-chiên. ²⁰ Y-sai bèn lấy bánh, một bầu da rượu, một con dê con còn bú, chất trên một con lừa, rồi nhờ Đa-vít con trai mình, gởi cho Sau-lơ. ²¹ Đa-vít đến nơi Sau-lơ, bèn ra mắt người. Sau-lơ thương-yêu người lắm, đặt người làm kẻ vác binh-khí mình. ²² Người sai đi nói cùng Y-sai rằng: Ta xin ngươi hãy cho Đa-vít đứng chầu-chực ta; vì nó được ơn trước mặt ta. ²³ Vậy, khi Đức Chúa Trời khiến ác-thần nhập vào Sau-lơ, thì Đa-vít lấy đờn và gảy. Sau-lơ bèn được an-ủy, lành-mạnh, và ác-thần lìa khỏi người.

17   ¹ Dân Phi-li-tin nhóm-hiệp các đạo-binh mình đặng làm giặc; chúng hiệp tại Sô-cô, thuộc về xứ Giu-đa, và đóng trại tại Ê-phê-Đa-mim, giữa Sô-cô và A-xê-ca. ² Sau-lơ và người Y-sơ-ra-ên cũng nhóm-hiệp, đóng trại tại trũng Ê-la, và dàn trận cùng dân Phi-li-tin.

³ Dân Phi-li-tin đứng trên núi phía nầy, còn Y-sơ-ra-ên đứng trên núi phía kia; trũng phân-cách họ. ⁴ Bấy giờ, có một người lực-sĩ từ trại-quân Phi-li-tin mà ra, tên là Gô-li-át, quê ở Gát; bề cao người sáu thước một gang. ⁵ Người đội mão đồng trên đầu, mặc áo giáp đồng vảy cá, nặng năm ngàn siếc-lơ, ⁶ và những ủng đồng; sau lưng treo một cây lao đồng. ⁷ Cán của cây lao hắn như cây trục của thợ dệt cửi, và mũi của cây lao nầy nặng sáu trăm siếc-lơ. Kẻ vác binh-khí hắn đi trước hắn. ⁸ Vậy, hắn ra đứng kêu-la cùng đội-ngũ Y-sơ-ra-ên rằng: Cớ sao các ngươi ra bày trận? Ta há chẳng phải là người Phi-li-tin, còn các ngươi, là tôi-tớ của Sau-lơ sao? Hãy chọn một người trong các ngươi xuống đấu-địch cùng ta. ⁹ Nếu khi đấu-địch cùng ta, hắn trổi hơn và giết ta, thì chúng ta sẽ làm tôi các ngươi; nhưng nếu ta trổi hơn hắn và ta giết hắn, thì các ngươi sẽ làm tôi chúng ta, và hầu việc chúng ta. ¹⁰ Người Phi-li-tin lại còn nói rằng: Phải, ngày nay ta thách lời nầy cho đội-ngũ Y-sơ-ra-ên: Hãy khiến một người ra, đặng chúng ta đấu-địch cùng nhau. ¹¹ Sau-lơ và cả Y-sơ-ra-ên nghe những lời của người Phi-li-tin, thì lấy làm hoảng-hồn, sợ-hãi lắm.

¹² Vả, Đa-vít, là con trai của Y-sai, người Ê-phơ-rát kia, quê ở Bết-lê-hem trong xứ Giu-đa; người có tám con trai; trong đời Sau-lơ, Y-sai đã cao tuổi rồi. ¹³ Ba con trai cả của Y-sai đã theo Sau-lơ nơi chiến-trận: tên ba con trai ấy là: con cả Ê-li-áp, con thứ nhì A-bi-na-đáp, và con thứ ba Sa-ma. ¹⁴ Đa-vít là con út. Khi ba anh người đã theo Sau-lơ, ¹⁵ thì Đa-vít lìa nơi Sau-lơ, trở về Bết-lê-hem đặng chăn chiên của cha mình.

¹⁶ Người Phi-li-tin đi ra buổi mai và buổi chiều, tỏ mình ra như vậy trong bốn mươi ngày.

¹⁷ Vả, Y-sai nói cùng Đa-vít, con trai mình, mà rằng: Con hãy lấy một ê-pha hột rang và mười ổ bánh nầy, chạy mau đến trại-quân đặng đem đưa cho các anh con. ¹⁸ Con cũng hãy đem mười bánh sữa nầy cho quan-tướng cai ngàn quân, thử xem các anh con có mạnh chăng, và con phải đem về cho cha một dấu chi làm chứng về phần chúng nó. ¹⁹ Các anh con ở cùng Sau-lơ và hết thảy người Y-sơ-ra-ên tại trong trũng Ê-la, để đánh giặc cùng dân Phi-li-tin.

²⁰ Ngày mai sáng sớm, Đa-vít để chiên cho một người chăn, lấy đồ-vật mà đi, như Y-sai đã dặn người. Khi người đã đến đồn, thì đạo-binh đi ra đặng dàn trận và reo tiếng chiến-tranh. ²¹ Y-sơ-ra-ên và dân Phi-li-tin dàn trận, hai đạo-quân đối nhau. ²² Đa-vít cất gánh nặng mình giao cho người giữ đồ-vật, đoạn chạy đến chỗ dàn trận, tới hỏi thăm ba anh mình mạnh-giỏi chăng. ²³ Người đương nói chuyện cùng chúng, kìa người lực-sĩ Gô-li-át, tức là người Phi-li-tin ở Gát, từ hàng-ngũ Phi-li-tin xơm tới, và Đa-vít nghe hắn nói như những lời ngày trước. ²⁴ Hết thảy người Y-sơ-ra-ên thấy người nầy, đều chạy trốn và run-sợ lắm. Mọi người Y-sơ-ra-ên nói: ²⁵ Các ngươi có thấy người đó xơm tới chăng? Hắn đến đặng sỉ-nhục Y-sơ-ra-ên. Nếu ai giết được hắn, thì vua sẽ ban-thưởng nhiều của-cải, gả con gái mình cho người đó, và miễn xâu-thuế cho nhà cha người ấy trong Y-sơ-ra-ên.

²⁶ Đa-vít hỏi những người ở gần mình rằng: Người ta sẽ đãi thể nào cho kẻ giết được người Phi-li-tin nầy, và cất sự sỉ-nhục khỏi Y-sơ-ra-ên? Vì người Phi-li-tin nầy, kẻ chẳng chịu phép cắt-bì nầy, là ai, mà lại dám sỉ-nhục đạo-binh của Đức Chúa Trời hằng sống? ²⁷ Người ta lấy lời thường nói ấy mà đáp cùng người rằng: Ai giết được hắn thì phần-thưởng sẽ là như vậy. ²⁸ Nhưng Ê-li-áp, anh cả người, nghe Đa-vít nói như vậy, nổi giận người, mà nói rằng: Cớ sao mầy đến đây? Mầy bỏ ít con chiên của chúng ta trong đồng vắng cho ai? Tao biết tánh kiêu-ngạo và sự độc-ác của lòng mầy. Ấy đặng xem tranh-chiến nên mầy mới đến. ²⁹ Đa-vít đáp rằng: Vậy, tôi có làm chi đâu? Ấy chỉ là một câu hỏi thôi! ³⁰ Người dan xa anh mình, lặp hỏi những người khác cũng một câu ấy, thì người ta đáp như lần thứ nhứt.

³¹ Có người nghe các lời Đa-vít nói, bèn thuật lại cho Sau-lơ hay; Sau-lơ đòi người đến. ³² Đa-vít thưa với Sau-lơ rằng: Xin chớ ai ngã lòng vì cớ người Phi-li-tin kia! Kẻ tôi-tớ vua sẽ đi đấu-địch cùng hắn. ³³ Sau-lơ đáp cùng Đa-vít rằng: Ngươi chẳng thế đi đấu-địch cùng người Phi-li-tin kia, vì ngươi chỉ là một đứa con trẻ, còn hắn là một tay chiến-sĩ từ thuở còn thơ. ³⁴ Đa-vít tâu cùng Sau-lơ rằng: Khi tôi-tớ vua chăn chiên của cha mình, hễ có sư-tử hay là con gấu đến tha một con chiên của bầy, ³⁵ thì tôi đuổi theo, đánh nó, rứt con chiên khỏi miệng nó; hễ nó cất lên cự tôi, tôi nắm râu nó, đánh và giết nó đi. ³⁶ Tôi-tớ vua đã đánh chết con sư-tử và con gấu, vậy thì người Phi-li-tin không chịu phép cắt-bì kia cũng sẽ đồng số-phận với chúng nó; vì hắn đã sỉ-nhục các đạo-binh của Đúc Chúa Trời hằng sống. ³⁷ Đa-vít lại nói: Đức Giê-hô-va đã giải-cứu tôi khỏi vấu sư-tử và khỏi cẳng gấu, ắt sẽ giải-cứu tôi khỏi tay người Phi-li-tin kia. Sau-lơ đáp rằng: Hãy đi, nguyện Đức Giê-hô-va ở cùng ngươi!

³⁸ Sau-lơ lấy áo chiến mình mặc cho Đa-vít, đội cái mão đồng lên đầu người, và mặc áo giáp cho người. ³⁹ Đa-vít đeo gươm của Sau-lơ ở trên áo chiến và tập đi thử, vì không có thói-quen. Nhưng người nói cùng Sau-lơ rằng: Tôi không thế mang khí-giới nầy mà đi được; vì tôi không có thói-quen. Đa-vít bèn cổi áo ấy ra, ⁴⁰ cầm một cây gậy, lựa dưới khe năm cục đá bóng-láng, để trong cái túi chăn chiên mình vẫn có, và cái trành ném đá ở nơi tay, rồi xơm tới người Phi-li-tin.

⁴¹ Người Phi-li-tin cũng xơm tới, đến gần Đa-vít, có kẻ vác binh-khí đi trước. ⁴² Người Phi-li-tin xem Đa-vít, thấy người còn trẻ, nước da hồng-hồng, mặt đẹp-đẽ, thì khinh người. ⁴³ Người Phi-li-tin nói cùng Đa-vít rằng: Ta há là một con chó nên ngươi cầm gậy đến cùng ta? Người Phi-li-tin bắt danh các thần mình mà rủa-sả Đa-vít, ⁴⁴ và tiếp rằng: Hãy lại đây, ta sẽ ban thịt ngươi cho chim trời và thú đồng. ⁴⁵ Đa-vít đáp cùng người Phi-li-tin rằng: Ngươi cầm gươm, giáo, lao mà đến cùng ta; còn ta, ta nhơn danh Đức Giê-hô-va vạn binh mà đến, tức là Đức Chúa Trời của đạo-binh Y-sơ-ra-ên, mà ngươi đã sỉ-nhục. ⁴⁶ Ngày nay Đức Giê-hô-va sẽ phó ngươi vào tay ta, ta sẽ giết ngươi, cắt đầu ngươi, và ngày nay ban thây của đạo-binh Phi-li-tin cho chim trời và thú-vật của đất. ⁴⁷ Khắp thế-gian sẽ biết rằng Y-sơ-ra-ên có một Đức Chúa Trời; và quân-lính nầy sẽ thấy rằng Đức Giê-hô-va không giải-cứu bằng gươm, hoặc bằng giáo; vì Đức Giê-hô-va là Chúa của chiến-trận, và Ngài sẽ phó các ngươi vào tay chúng ta.

⁴⁸ Xảy khi người Phi-li-tin đứng dậy, xơm tới đón Đa-vít, Đa-vít vội-vàng chạy về hướng hàng trận quân-nghịch đặng đón người Phi-li-tin. ⁴⁹ Đa-vít thò tay vào túi mình, lấy một cục đá, ném nó bằng trành, trúng nơi trán người Phi-li-tin. Cục đá lọt thấu trong trán, Gô-li-át té úp mặt xuống đất. ⁵⁰ Như vậy Đa-vít thắng được người Phi-li-tin bằng cái trành ném đá và cục đá, đánh chết hắn mà không có gươm nơi tay. ⁵¹ Đoạn, Đa-vít chạy lại, xông vào mình người Phi-li-tin, lấy gươm của hắn và rút ra khỏi vỏ, giết hắn, và cắt đầu đi. Dân Phi-li-tin thấy kẻ lực-sĩ mình đã chết, thì chạy trốn.

⁵² Bấy giờ, người Y-sơ-ra-ên và Giu-đa dấy lên, hò-hét, đuổi theo dân Phi-li-tin cho đến cửa thành Gát và Éc-rôn; người Phi-li-tin bị thương ngã chết đầy đường Sa-ra-gim cho đến Gát và Éc-rôn. ⁵³ Dân Y-sơ-ra-ên, sau khi đã rượt đuổi dân Phi-li-tin rồi, thì trở về cướp-phá trại-quân chúng nó. ⁵⁴ Đa-vít lấy thủ-cấp của người Phi-li-tin đem đến Giê-ru-sa-lem; nhưng để binh-khí Gô-li-át lại trong trại mình.

⁵⁵ Sau-lơ thấy Đa-vít ra đón đánh người Phi-li-tin, thì có hỏi quan tổng-binh Áp-ne, rằng: Hỡi Áp-ne, người trai-trẻ đó là con trai của ai? Áp-ne thưa rằng: Ôi vua! tôi xin chỉ linh-hồn vua mà thề, tôi chẳng biết. ⁵⁶ Vua nói cùng người rằng: Hãy hỏi thăm gã trai-trẻ ấy là con của ai. ⁵⁷ Khi Đa-vít đã giết người Phi-li-tin trở về, thì Áp-ne rước người, dẫn đến trước mặt Sau-lơ, Đa-vít đương xách thủ-cấp của người Phi-li-tin nơi tay. ⁵⁸ Sau-lơ nói cùng người rằng: Hỡi gã trai-trẻ, ngươi là con ai? Đa-vít thưa rằng: Tôi là con Y-sai, tôi-tớ của vua, ở tại Bết-lê-hem.