Triều Đại của Sau-lơ

Là vị vua đầu tiên của Israel, Sau-lơ được chứng minh là một nhà lãnh đạo dũng cảm, nhưng rõ ràng ông chỉ là con người và do đó có thể mắc sai lầm. Mặc dù là một vị vua có chủ quyền, Sau-lơ không được miễn trừ khỏi sự quở trách của tiên tri Samuel của Đức Chúa Trời. Sự bất tuân của Sau-lơ đối với Đức Chúa Trời thực sự sẽ dẫn đến việc ông cuối cùng bị loại bỏ khỏi ngôi vua. Trái ngược rõ rệt với cha mình, Giô-na-than con trai của Sau-lơ tỏ ra là một người có phẩm chất cao quý. Những chiến công quân sự của ông cho thấy lòng dũng cảm và sức mạnh mà không thấy ở bản thân Sau-lơ.

(1 Sa-mu-ên)13   ¹ Khi Sau-lơ lên ngôi vua, thì đã được bốn mươi tuổi. Người đã cai-trị trên Y-sơ-ra-ên hai năm.

14  ⁴⁹ Các con trai của Sau-lơ là Giô-na-than, Gi-sê-vi, và Manh-ki-sua, người cũng có hai con gái; lớn, tên là Mê-ráp; nhỏ, tên là Mi-canh; ⁵⁰ vợ của Sau-lơ tên là A-hi-nô-am, con gái của A-hi-mát. Tổng binh của đạo binh người là Áp-ne, con trai của Nê-rơ, chú của Sau-lơ. ⁵¹ Kích, cha của Sau-lơ và Nê-rơ, cha của Áp-ne, là con trai của A-bi-ên. ⁵² Trọn đời Sau-lơ có sự tranh-chiến dữ-dội cùng dân Phi-li-tin; hễ khi Sau-lơ thấy người mạnh-mẽ và bạo-dạn, thì chiêu-mộ người theo mình.

Dòng-dõi của Sau-lơ và Giô-na-than

(1 Sử ký) 9   ³⁵ Giê-i-ên, tổ-phụ của Ga-ba-ôn, ở tại thành Ga-ba-ôn; tên vợ người là Ma-a-ca. ³⁶ Con trưởng-nam của người là Áp-đôn; lại sanh Xu-rơ, Kích, Ba-anh, Nê-rơ, Na-đáp, ³⁷ Ghê-đô, A-hi-ô, Xa-cha-ri, và Mích-lô. ³⁸ Mích-lô sanh Si-mê-am. Chúng cũng đồng ở cùng anh em mình trong thành Giê-ru-sa-lem đối mặt nhau. ³⁹ Nê-rơ sanh Kích; Kích sanh Sau-lơ; Sau-lơ sanh Giô-na-than, Manh-ki-sua, A-bi-na-đáp, và Ếch-ba-anh. ⁴⁰ Con trai Giô-na-than là Mê-ri-Ba-anh; Mê-ri-Ba-anh sanh Mi-ca. ⁴¹ Con trai của Mi-ca là Phi-thôn, Mê-léc, Ta-rê-a, và A-cha. ⁴² A-cha sanh Gia-ê-ra; Gia-ê-ra sanh A-lê-mết, Ách-ma-vết và Xim-ri; Xim-ri sanh Một-sa; ⁴³ Một-sa sanh Bi-nê-a, con trai Bi-nê-a là Rê-pha-gia; Rê-pha-gia sanh Ê-lê-a-sa, và Ê-lê-a-sa sanh A-xên. ⁴⁴ A-xên có sáu người con trai, tên là A-ri-kham, Bốc-ru, Ích-ma-ên, Sê-a-ria, Ô-ba-đia, và Ha-nan; ấy đều là con trai của A-xên.

Lỗi thứ nhứt của Sau-lơ: sự dâng của-lễ thiêu

(1 Sa-mu-ên) 13  ² bèn chọn ba ngàn người Y-sơ-ra-ên: hai ngàn người đặng ở cùng mình tại Mích-ma và trên núi Bê-tên, còn một ngàn người thì ở với Giô-na-than tại Ghi-bê-a trong xứ Bên-gia-min. Dân-sự còn lại, người cho về, ai nấy vào trong trại mình.

³ Giô-na-than đánh đồn Phi-li-tin ở tại Ghê-ba. Dân Phi-li-tin hay đều đó; Sau-lơ hạ lịnh thổi kèn khắp xứ, mà rằng: Dân Hê-bơ-rơ khá nghe biết! ⁴ Vậy, cả Y-sơ-ra-ên đều hay rằng Sau-lơ đã đánh đồn Phi-li-tin và Y-sơ-ra-ên bị dân Phi-li-tin ghen-ghét. Bấy giờ, dân-sự bị nhóm hiệp lại bên Sau-lơ tại Ghinh-ganh.

⁵ Khi ấy, dân Phi-li-tin hiệp lại đặng đánh Y-sơ-ra-ên: chúng có ba vạn cỗ xe, sáu ngàn lính-kỵ, và quân-lính đông như cát trên bờ biển. Vậy, chúng nó đi lên, đóng trại tại Mích-ma, về hướng đông của Bết-A-ven. ⁶ Dân Y-sơ-ra-ên thấy mình nguy-cấp — vì bị chúng theo riết gần, — bèn trốn ẩn trong hang đá, trong bụi-bờ, trong gành-đá, trong đồn-lũy, và trong hầm-hố. ⁷ Mấy người Hê-bơ-rơ sang qua sông Giô-đanh, đến xứ Gát và Ga-la-át. Song Sau-lơ còn ở lại tại Ghinh-ganh và hết thảy dân-sự đi theo người đều run-sợ.

⁸ Sau-lơ đợi bảy ngày, là kỳ của Sa-mu-ên đã định; song vì Sa-mu-ên không đến Ghinh-ganh, dân-sự bèn tan đi. ⁹ Bấy giờ, Sau-lơ nói: Hãy đem đến cho ta của-lễ thiêu và của-lễ thù-ân; rồi người dâng của-lễ thiêu. ¹⁰ Khi người dâng xong, kìa Sa-mu-ên bèn đến. Sau-lơ đi ra đón đặng chào người. ¹¹ Nhưng Sa-mu-ên hỏi: Ngươi đã làm chi? Sau-lơ đáp rằng: Khi tôi thấy dân-sự tan đi, ông không đến theo ngày đã định, và dân Phi-li-tin đã hiệp lại tại Mích-ma, ¹² thì tôi nói rằng: Dân Phi-li-tin chắc sẽ hãm đánh tôi tại Ghinh-ganh, và tôi chưa cầu-khẩn Đức Giê-hô-va. Vì vậy, tôi miễn-cưỡng dâng của-lễ thiêu. ¹³ Sa-mu-ên nói cùng Sau-lơ rằng: Ngươi thật có làm ngu-dại, không vâng theo mạng-lịnh của Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã truyền cho. Ví bằng có vâng theo, thì Đức Giê-hô-va ắt đã lập nước ngươi vững đời đời nơi Y-sơ-ra-ên; ¹⁴ nhưng bây giờ, nước ngươi sẽ không bền-lâu. Đức Giê-hô-va đã chọn lấy cho mình một người theo lòng Ngài, đặt người ấy làm trưởng của dân-sự Ngài, bởi vì ngươi không giữ theo mạng-lịnh của Đức Giê-hô-va. ¹⁵ Đoạn, Sa-mu-ên đứng dậy, đi từ Ghinh-ganh đến Ghi-bê-a trong xứ Bên-gia-min, rồi Sau-lơ kiểm-điểm dân ở cùng mình: có ước chừng sáu trăm người.

¹⁶ Sau-lơ và Giô-na-than, con trai người, cùng quân-lính đi theo, đều đóng tại Ghi-bê-a trong xứ Bên-gia-min, còn dân Phi-li-tin hạ trại tại Mích-ma. ¹⁷ Từ trong dinh Phi-li-tin có một toán quân cướp phá đi ra, chia làm ba đội: đội nầy theo con đường Óp-ra, đi về xứ Su-anh; ¹⁸ đội kia noi con đường Bết-hô-rôn; còn đội thứ ba theo con đường ranh nằm trên trũng Sê-bô-im, về hướng đồng vắng.

¹⁹ Vả, trong cả xứ Y-sơ-ra-ên không có thợ rèn, bởi vì dân Phi-li-tin đã nói rằng: Hãy cấm người Hê-bơ-rơ rèn gươm và giáo. ²⁰ Hết thảy Y-sơ-ra-ên ai nấy đều đi xuống nơi Phi-li-tin đặng mướn rèn lưỡi cày, cuốc, rìu, và lưỡi hái mình; ²¹ lại khi nào lưỡi cày, cuốc, chĩa ba, hay là rìu bị mẻ-sứt, thì đi xuống đặng mài và sửa cái đót lại. ²² Nên trong ngày tranh-chiến, chẳng có gươm cũng không có giáo nơi tay của cả dân-sự đi theo Sau-lơ và Giô-na-than; chỉ có cho Sau-lơ và Giô-na-than, là con trai người, dùng mà thôi.

14   ¹ Một ngày kia, Giô-na-than, con trai của Sau-lơ, nói cùng gã trai-trẻ vác binh-khí mình, mà rằng: Hè, chúng ta hãy đi qua đồn quân Phi-li-tin, đóng ở phía bên kia. Nhưng người chẳng nói cho cha mình hay. ² Bấy giờ, Sau-lơ ở tại đầu ranh Ghi-bê-a, dưới cây lựu của Mi-gơ-rôn, còn đạo-quân theo người ước chừng sáu trăm người. ³ A-hi-gia, con trai A-hi-túp, anh của Y-ca-bốt, con trai Phi-nê-a, cháu Hê-li, mặc áo ê-phót, làm thầy tế-lễ tại Si-lô. Dân-sự không biết Giô-na-than đi. ⁴ Ở giữa đèo mà Giô-na-than gắng sức đi đặng đến đồn Phi-li-tin, có một răng đá ở bên nầy, và một răng ở bên kia; cái nầy gọi là Bốt-sết, còn cái kia gọi là Sê-nê. ⁵ Một cái răng đá mọc lên về phía bắc, đối ngang Mích-ma, còn cái kia ở tại phía nam, đối ngang Ghê-ba.

⁶ Giô-na-than nói cùng kẻ vác binh-khí mình rằng: Hè, chúng ta hãy hãm đồn của những kẻ chẳng chịu cắt-bì kia. Hoặc-giả Đức Giê-hô-va sẽ hành-sự vì chúng ta chăng; vì Đức Giê-hô-va khiến cho số ít người được thắng cũng như số đông người vậy. ⁷ Kẻ vác binh-khí của người thưa rằng: Hãy làm đều ông ước, và đi nơi nào ông muốn; lòng ông dẫn ông đi đâu, tôi sẽ theo đó. ⁸ Giô-na-than tiếp: Nầy, chúng ta hãy đi đến những người ấy, tỏ mình ra cho chúng nó. ⁹ Nếu chúng nó nói: Hãy đợi chúng ta đến cùng các ngươi, thì chúng ta sẽ đứng lại chỗ mình và không lên đến cùng chúng nó. ¹⁰ Còn nếu chúng nó nói rằng: Hãy lên đến chúng ta; thì chúng ta sẽ lên; vì Đức Giê-hô-va đã phó chúng nó vào tay chúng ta: đều đó sẽ dùng làm dấu-hiệu cho chúng ta.

¹¹ Vậy, hai người đều đi lên đồn Phi-li-tin. Dân Phi-li-tin nói: Kìa, những người Hê-bơ-rơ ra từ hang đá là nơi chúng nó ẩn trốn kia. ¹² Lính của đồn nói cùng Giô-na-than và kẻ vác binh-khí mà rằng: Hãy đi đến chúng ta, chúng ta có chuyện tỏ cùng hai ngươi. Giô-na-than nói với kẻ vác binh-khí mình rằng: Hãy theo ta, vì Đức Giê-hô-va đã phó chúng nó vào tay Y-sơ-ra-ên. ¹³ Giô-na-than dùng tay và chơn leo lên, và kẻ cầm binh-khí leo theo. Người Phi-li-tin ngã trước mặt Giô-na-than, và kẻ vác binh-khí giết chúng nó chết ở đằng sau người. ¹⁴ Trong trận thứ nhứt nầy, Giô-na-than và kẻ vác binh-khí người giết chừng hai mươi người, trong một khoảng nửa công đất. ¹⁵ Sự hãi-hùng tràn ra trong trại-quân, trong đồng, và trong cả dân Phi-li-tin. Quân đồn và đảng cướp-giựt đều bị kinh-khủng; đất bị rúng-động: ấy như một sự kinh-khiếp của Đức Chúa Trời vậy.

¹⁶ Lính canh của Sau-lơ ở tại Ghi-bê-a trong xứ Bên-gia-min, đều thấy quân-chúng Phi-li-tin tản-lạc và chạy trốn lộn-xộn. ¹⁷ Bấy giờ, Sau-lơ nói với quân-lính ở cùng mình rằng: Hãy kiểm-điểm xem ai là những người đã bỏ hàng-ngũ chúng ta. Chúng kiểm-điểm, thấy thiếu Giô-na-than và kẻ vác binh-khí người. ¹⁸ Sau-lơ nói cùng A-hi-gia rằng: Hãy đem hòm của Đức Chúa Trời đến gần (vì trong ngày đó hòm của Đức Chúa Trời ở cùng dân Y-sơ-ra-ên). ¹⁹ Nhưng trong khi Sau-lơ nói với thầy tế-lễ, thì tiếng ồn-ào lại càng thêm lên trong trại-quân Phi-li-tin. Sau-lơ nói cùng thầy tế-lễ rằng: Hãy rút tay ngươi lại. ²⁰ Đoạn, Sau-lơ và hết thảy quân-lính ở cùng người hiệp lại, đi tới chốn chiến-trường, kìa thấy người Phi-li-tin rút gươm giết lẫn nhau, hỗn-loạn cực điểm. ²¹ Những người Hê-bơ-rơ đã từ lâu phục dân Phi-li-tin và theo họ trong trại-quân, nay lại trở lòng hiệp với dân Y-sơ-ra-ên vẫn theo cùng Sau-lơ và Giô-na-than. ²² Lại khi hết thảy người Y-sơ-ra-ên đương ẩn trong núi Ép-ra-im, nghe dân Phi-li-tin chạy trốn, cũng rượt đuổi theo chúng nó mà đánh giặc. ²³ Đức Giê-hô-va giải-cứu Y-sơ-ra-ên trong ngày đó; cơn giặc tràn đến Bết-A-ven.

²⁴ Cũng trong ngày đó, dân Y-sơ-ra-ên bị mệt đuối. Vả lại, Sau-lơ có thề cùng dân-sự rằng: Đáng rủa-sả người nào sẽ ăn vật-thực gì trước khi chiều tối, tức trước khi ta báo-thù những kẻ cừu-địch ta! Vì vậy, cả dân-sự đều cữ không ăn vật-thực gì hết. ²⁵ Song chúng-dân đã đến trong một cái rừng có mật ong trên mặt đất. ²⁶ Bấy giờ, dân-sự đi vào trong rừng, thấy mật nầy chảy; chẳng ai dám chấm tay vào miệng, vì sợ lời thề. ²⁷ Nhưng Giô-na-than không biết lời thề mà cha mình đã lập cùng dân-sự, nên giơ đầu gậy mình cầm nơi tay chấm vào tàng mật ong, rồi lấy tay đem mật vào miệng, thì mắt người sáng ra. ²⁸ Có người trong dân-chúng cất tiếng nói rằng: Cha ông có thề cùng dân-chúng rằng: Đáng rủa-sả người nào ăn vật-thực gì trong ngày nay. Vả, dân-sự đều bị mệt đuối. ²⁹ Giô-na-than đáp rằng: Cha ta làm rối cho xứ; hãy xem mắt ta đã sáng dường nào, vì cớ nếm chút mật nầy! ³⁰ Ồ! chớ chi ngày nay dân-sự đã ăn vật chiếm được của thù-nghịch, thì sự thua-bại dân Phi-li-tin đã lớn hơn biết bao!

³¹ Vậy ngày đó, dân Y-sơ-ra-ên đánh bại dân Phi-li-tin từ Mích-ma cho đến A-gia-lôn. ³² Dân-sự bị mệt đuối lắm, bèn xông vào của cướp, bắt chiên, bò, bò con, giết đi trên đất, rồi ăn thịt lộn với huyết. ³³ Có người đến nói cùng Sau-lơ rằng: Kìa, dân-sự phạm tội cùng Đức Giê-hô-va, mà ăn thịt lộn với huyết. Người đáp: Ấy là một sự lỗi đạo! Hãy lập-tức lăn một hòn đá lớn đến gần ta. ³⁴ Lại tiếp rằng: Hãy đi khắp cơ-binh rao rằng mỗi người phải dẫn đến ta chiên và bò mình, và giết đi tại đây. Rồi các người sẽ ăn thịt nó; như vậy các người không phạm tội cùng Đức Giê-hô-va mà ăn thịt lộn với huyết. Thế thì, trong đêm đó, mỗi người trong chúng dẫn súc-vật mình có dưới tay, và giết nó trên hòn đá. ³⁵ Sau-lơ bèn lập một bàn-thờ cho Đức Giê-hô-va; ấy là bàn-thờ thứ nhứt mà người lập cho Đức Giê-hô-va.

³⁶ Đoạn, Sau-lơ nói: Chúng ta hãy đi xuống đuổi theo dân Phi-li-tin trong khi ban đêm, cướp-phá chúng nó cho đến sáng sớm, và chớ để sống một ai. Chúng thưa rằng: Hãy làm mọi đều vua lấy làm phải. Thầy tế-lễ bèn nói: Chúng ta hãy đến gần Đức Chúa Trời. ³⁷ Sau-lơ cầu-vấn Đức Chúa Trời rằng: Tôi phải nên xuống đuổi theo dân Phi-li-tin chăng? Ngài sẽ phó chúng nó vào tay Y-sơ-ra-ên chăng? Song lần nầy Đức Chúa Trời chẳng đáp lại lời gì hết. ³⁸ Đoạn, Sau-lơ bảo rằng: Hỡi các quan-trưởng của dân-sự, hết thảy hãy đến gần đây, xét tìm tội-lỗi đã phạm trong ngày nay là sao. ³⁹ Ta chỉ Đức Giê-hô-va hằng sống, là Đấng giải-cứu Y-sơ-ra-ên, mà thề rằng kẻ đã phạm tội, dẫu chính là Giô-na-than, con trai ta, cũng phải chết đi! Trong cả dân-sự chẳng có ai đáp lời người. ⁴⁰ Người bèn nói cùng cả Y-sơ-ra-ên rằng: Các ngươi hãy đứng bên nầy; ta và Giô-na-than, con trai ta, sẽ đứng bên kia. Dân-sự thưa rằng: Hãy làm đều vua lấy làm phải. ⁴¹ Sau-lơ thưa cùng Đức Giê-hô-va rằng: Ôi Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên! xin hãy tỏ ra sự thật. Giô-na-than và Sau-lơ bị chỉ ra, còn dân-sự thì vô-can. ⁴² Sau-lơ nói: Hãy bắt thăm cho ta và Giô-na-than, con trai ta. ⁴³ Giô-na-than bị chỉ ra. Sau-lơ nói cùng Giô-na-than rằng: Hãy tỏ cho ta biết đều ngươi đã làm. Giô-na-than thú thật rằng: Tôi có dùng đầu gậy tôi cầm nơi tay mà nếm chút mật ong; nầy tôi đây phải chết. ⁴⁴ Sau-lơ nói: Hỡi Giô-na-than, nếu ngươi không chết, nguyện Đức Giê-hô-va giáng họa rất nặng trên ta! ⁴⁵ Nhưng dân-sự đáp cùng Sau-lơ rằng: Uả! Giô-na-than, là người đã làm cho Y-sơ-ra-ên được đại thắng dường kia, phải chết sao? Đều đó chẳng nên! Chúng tôi chỉ sanh-mạng của Đức Giê-hô-va mà thề rằng một sợi tóc trên đầu người sẽ chẳng rụng xuống đất; vì người ở cùng Đức Chúa Trời mà được thắng ngày nay. Như vậy, dân-sự giải-cứu Giô-na-than, và người khỏi bị xử-tử.