Ngày 17 tháng Ba

< Lui     Trang Lịch     Tới >

Đọc Các Quan xét 2:7, 10-23; 3:1-31

Sự Bội Đạo và các Quan Xét

Về mặt chính trị và quân sự, cần phải có một cuộc chinh phục triệt để hơn đối với vùng đất hứa. Về mặt tâm linh, vẫn còn một bài học lớn cho thế hệ mới của người Israel phải học – đó là vâng phục sẽ đem lại thịnh vượng; bất tuân sẽ dẫn đến nghịch cảnh. Đây là bài học mà thế hệ Israel già đã học được qua những năm lang thang trong hoang mạc và cuộc chinh phục Ca-na-an ban đầu, nhưng sự qua đời của thế hệ già để lại một khoảng trống về lòng tận tụy thực sự với Chúa và luật pháp của Ngài. Từ thời điểm này trở đi, Israel đi vào giai đoạn suy thoái cả về tâm linh lẫn chính trị.

Những cuộc chinh phục chưa hoàn tất đã khiến Israel dễ bị ảnh hưởng bởi văn hóa ngoại đạo xung quanh. Khi họ bắt đầu phát triển thành một xã hội nông nghiệp, người Israel ngày càng bị thu hút bởi tà giáo Ca-na-an thờ thần Ba-anh, vốn gắn liền với sự màu mỡ và mùa màng. Một tinh thần thỏa hiệp mạnh mẽ dẫn đến hôn nhân hỗn hợp, thờ thần tượng và vô đạo đức. Sự kết hợp giữa tội lỗi của dân tộc và những cư dân chưa bị chinh phục dẫn đến việc bị các dân tộc khác thống trị và áp bức các dân ngoại đạo, đúng như Chúa đã tiên đoán. Trong thời kỳ này, người Israel trải qua những chu kỳ lặp đi lặp lại của tội lỗi và áp bức, nhưng may mắn thay, họ cũng biết ăn năn. Và mỗi khi dân chúng tỉnh ngộ, Chúa dấy lên một lãnh đạo để giải cứu họ. Mỗi vị “quan xét” này chỉ lãnh đạo một vài chi tộc trong liên minh lỏng lẻo của Israel. Mặc dù tổng thời gian lãnh đạo của họ kéo dài khoảng 450 năm, nhưng do có sự chồng chéo trong thời gian lãnh đạo của từng người, con số thực tế có lẽ gần với 335 năm hơn.

Thiên-sứ của Đức Giê-hô-va hiện ra tại Bô-kim

2   1 Vả, thiên-sứ của Đức Giê-hô-va đi lên từ Ghinh-ganh đến Bô-kim, và nói rằng: Ta đã đem các ngươi đi lên khỏi xứ Ê-díp-tô, dẫn vào xứ ta đã thề ban cho tổ-phụ các ngươi. Ta đã phán: Ta sẽ chẳng hề hủy giao-ước ta đã lập cùng các ngươi; 2 còn các ngươi, chớ lập giao-ước cùng dân xứ nầy; hãy phá-hủy bàn-thờ của chúng nó. Song các ngươi không có vâng theo lời phán của ta….. Tại sao các ngươi đã làm đều đó? 3 Ta cũng có phán: Ta sẽ chẳng đuổi dân ấy khỏi trước mặt các ngươi, song chúng nó sẽ ở bên các ngươi, và các thần chúng nó sẽ thành một cái bẫy cho các ngươi. 4 Thiên-sứ của Đức Giê-hô-va vừa nói dứt lời nầy cho cả dân Y-sơ-ra-ên, thì dân-sự bèn cất tiếng lên khóc. 5 Chúng gọi tên chỗ đó là Bô-kim (nghĩa là những kẻ khóc), và dâng tế-lễ cho Đức Giê-hô-va tại đó.

Các quan xét

6 Khi Giô-suê đã cho dân-sự về, thì mọi người Y-sơ-ra-ên, ai nấy đều đi vào sản-nghiệp mình, đặng nhận lấy xứ. 7 Dân-sự phục-sự Đức Giê-hô-va trong trọn đời Giô-suê và trọn đời các trưởng-lão còn sống lâu hơn Giô-suê, là những kẻ đã thấy các công-việc lớn-lao mà Đức Giê-hô-va đã làm ra vì Y-sơ-ra-ên.

10 Hết thảy người đời ấy cũng được tiếp về cùng tổ-phụ mình; rồi một đời khác nổi lên, chẳng biết Đức Giê-hô-va, cũng chẳng biết các đều Ngài đã làm nhơn vì Y-sơ-ra-ên. 11 Bấy giờ dân Y-sơ-ra-ên làm ác trước mặt Đức Giê-hô-va, hầu việc các thần-tượng của Ba-anh, 12 bỏ Giê-hô-va Đức Chúa Trời của tổ-phụ mình, là Đấng đã đem họ ra khỏi xứ Ê-díp-tô; họ tin theo các thần khác của những dân-tộc ở xung-quanh, quì-lạy các thần đó và chọc giận Đức Giê-hô-va. 13 Vậy, chúng nó bỏ Đức Giê-hô-va, hầu việc Ba-anh và Át-tạt-tê.

14 Cơn thạnh-nộ của Đức Giê-hô-va nổi phừng lên cùng Y-sơ-ra-ên, Ngài phó chúng vào tay kẻ cướp-bóc, và chúng nó bóc-lột họ; Ngài bán Y-sơ-ra-ên cho các kẻ thù-nghịch chung-quanh, và Y-sơ-ra-ên không còn thế chống-cự nổi được trước kẻ thù-nghịch mình. 15 Bất-luận chúng đi đến đâu, tay của Đức Giê-hô-va vẫn nghịch cùng chúng đặng giáng họa cho, y như Đức Giê-hô-va đã phán và đã thề cùng chúng. Chúng bị cơn hoạn-nạn lớn-lao thay.

16 Song Đức Giê-hô-va dấy lên những quan xét giải-cứu chúng khỏi tay kẻ cướp-bóc. 17 Nhưng chúng cũng không nghe các quan xét, vì chúng hành-dâm cùng các thần khác, và quì-lạy trước mặt các thần ấy. Chúng vội xây bỏ con đường mà tổ-phụ mình đã đi, chẳng bắt chước theo tổ-phụ vâng giữ các điều-răn của Đức Giê-hô-va.

18 Vả, khi Đức Giê-hô-va dấy lên các quan xét cho Y-sơ-ra-ên, thì Đức Giê-hô-va ở cùng quan xét đó, và trọn đời quan xét, Ngài giải-cứu Y-sơ-ra-ên khỏi tay kẻ thù-nghịch mình; vì Đức Giê-hô-va lấy lòng thương-xót họ tại cớ những tiếng rên-siếc mà họ thở ra trước mặt những kẻ hà-hiếp và làm tức-tối mình. 19 Kế sau, khi quan xét qua đời rồi, Y-sơ-ra-ên lại làm ác hơn các tổ-phụ mình, tin theo các thần khác, hầu việc và thờ-lạy trước mặt các thần ấy: Y-sơ-ra-ên không khứng chừa-bỏ việc làm ác, hay là lối cố-chấp của họ. 20 Bởi cớ đó, cơn thạnh-nộ của Đức Giê-hô-va nổi phừng lên cùng Y-sơ-ra-ên, và Ngài phán rằng: Vì dân-tộc nầy có bội-nghịch giao-ước của ta đã truyền cho tổ-phụ chúng nó, và vì chúng nó không có nghe lời phán ta, 21 nên về phần ta, ta cũng chẳng đuổi khỏi trước mặt chúng nó một dân nào mà Giô-suê để lại khi người qua đời. 22 Ta sẽ dùng các dân-tộc đó thử-thách Y-sơ-ra-ên, để xem thử chúng nó có giữ và đi theo đường của Đức Giê-hô-va, như tổ-phụ chúng nó chăng. 23 Ấy vậy, Đức Giê-hô-va để cho các dân-tộc nầy ở lại trong xứ, không vội đuổi chúng nó đi, và cũng không phó chúng nó vào tay Giô-suê.

 1 Nầy là các dân-tộc mà Đức Giê-hô-va để còn lại, đặng dùng chúng nó thử-thách người Y-sơ-ra-ên nào chưa từng thấy những chiến-trận Ca-na-an.— 2 Ngài chỉ muốn thử-thách các dòng-dõi mới của dân Y-sơ-ra-ên, tập cho chúng nó việc chiến-trận, nhứt là những kẻ chưa từng thấy chiến-trân khi trước. — 3 Các dân-tộc nầy là dân Phi-li-tin cùng năm vua chúng nó, hết thảy dân Ca-na-an, dân Si-đôn, và dân Hê-vít ở tại núi Li-ban, từ núi Ba-anh-Hẹt-môn cho đến cửa Ha-mát. 4 Đức Giê-hô-va dùng các dân-tộc nầy để thử-thách Y-sơ-ra-ên, đặng xem thử chúng nó có ý vâng theo các điều-răn mà Ngài cậy Môi-se truyền cho tổ-phụ chúng nó chăng. 5 Như vậy, dân Y-sơ-ra-ên ở chung cùng dân Ca-na-an, dân Hê-tít, dân A-mô-rít, dân Phê-rê-sít, dân Hê-vít, và dân Giê-bu-sít, 6 cưới con gái của chúng nó làm vợ, gả con gái mình cho con trai chúng nó, và hầu việc các thần của chúng nó.

Ốt-ni-ên, Ê-hút và Sam-ga

Trong thế kỷ đầu tiên của thời kỳ suy thoái của Israel, các chi tộc khác nhau bị áp bức bởi người Mê-sô-pô-ta-mi, người Mô-áp và người Phi-li-tin. Ốt-ni-ên, cháu trai của Ca-lép, dẫn dắt Giu-đa và Si-mê-ôn chiến thắng người Mê-sô-pô-ta-mi. Ê-hút đích thân ám sát thủ lĩnh của người Mô-áp (những kẻ đã là kẻ thù của Israel kể từ khi vua Ba-lác tìm cách khiến Ba-la-am thốt lên lời nguyền rủa người Israel). Chính nhờ hành động dũng cảm của Ê-hút mà các chi tộc Ép-ra-im và Bên-gia-min được giải phóng khỏi sự chiếm đóng của một quốc gia mà Israel đã từng đánh bại hoàn toàn. Cuối cùng, có một đề cập ngắn gọn về Sam-ga, người sẽ là người Israel đầu tiên trong số nhiều người chiến đấu với người Phi-li-tin hiếu chiến ở vùng duyên hải phía nam của Ca-na-an.

Sử-ký các quan xét
(Từ 3 : 7 đến 16 : 31)

Ốt-ni-ên, Ê-hút và Sam-ga, quan xét của Y-sơ-ra-ên

7 Dân Y-sơ-ra-ên còn làm đều ác trước mặt Đức Giê-hô-va, quên Giê-hô-va Đức Chúa Trời mình, cúng-thờ các hình-tượng Ba-anh và A-sê-ra. 8 Vì vậy, cơn thạnh-nộ của Đức Giê-hô-va nổi phừng cùng Y-sơ-ra-ên, Ngài phó chúng vào tay Cu-san-Ri-sa-tha-im, vua nước Mê-sô-bô-ta-mi. Dân Y-sơ-ra-ên bị tám năm phục-dịch vua Cu-san-Ri-sa-tha-im. 9 Kế ấy, dân Y-sơ-ra-ên kêu la cùng Đức Giê-hô-va; Đức Giê-hô-va bèn dấy lên cho chúng nó một người giải-cứu, là Ốt-ni-ên, con trai của Kê-na, em thứ của Ca-lép, và người ấy giải-cứu họ. 10 Thần của Đức Giê-hô-va cảm-động người, người đoán-xét Y-sơ-ra-ên, và đi ra chiến-trận. Đức Giê-hô-va phó Cu-san-Ri-sa-tha-im, vua A-ram, vào tay người, khiến cho người thắng Cu-san-Ri-sa-tha-im. 11 Xứ được hòa-bình trong bốn mươi năm; kế đó, Ốt-ni-ên, con trai Kê-na, qua đời.

12 Dân Y-sơ-ra-ên lại làm đều ác trước mặt Đức Giê-hô-va; nên Đức Giê-hô-va khiến Éc-lôn, vua Mô-áp, trở nên cường-thạnh để hãm đánh Y-sơ-ra-ên. 13 Vậy, Éc-lôn nhóm hiệp chung-quanh mình dân Am-môn và dân A-ma-léc, kéo đi đánh Y-sơ-ra-ên, và chiếm lấy thành Cây-chà-là. 14 Dân Y-sơ-ra-ên bị phục-dịch Éc-lôn, vua Mô-áp, trong mười tám năm.

15 Đoạn, dân Y-sơ-ra-ên kêu la cùng Đức Giê-hô-va, Đức Giê-hô-va dấy lên cho chúng một đấng giải-cứu, là Ê-hút, con trai Ghê-ra, thuộc về chi-phái Bên-gia-min, là người có tật thuận tay tả. Dân Y-sơ-ra-ên sai người đem lễ-cống cho Éc-lôn, vua Mô-áp.

16 Ê-hút tự làm lấy một cây gươm hai lưỡi, dài một thước, và đeo theo trong áo mình nơi háng hữu. 17 Vậy, người đem dâng lễ-cống cho Éc-lôn, vua Mô-áp, là một người rất mập. 18 Khi dâng lễ-cống rồi, bèn cho những kẻ đã đem lễ-vật đến đi về. 19 Nhưng chánh người đến hầm lấy đá ở gần Ghinh-ganh, thì trở lại, nói rằng: Hỡi vua, tôi có một lời tâu kín cùng vua. Vua truyền: Hãy nín! Hết thảy những kẻ hầu-cận vua bèn đi ra. 20 Bấy giờ, vua đương ngồi một mình nơi lầu mát; Ê-hút đến gần mà nói rằng: Tôi có một lời của Đức Chúa Trời tâu lại với vua. Éc-lôn vừa đứng dậy khỏi ngai; 21 Ê-hút bèn giơ tay tả ra rút gươm đeo ở phía hữu, mà đâm người nơi bụng. 22 Cán gươm cũng lút theo lưỡi, mỡ líp lại xung-quanh lưỡi gươm; vì người không rút gươm ra khỏi bụng, nó thấu ra sau lưng. 23 Đoạn, Ê-hút lánh ra nơi hiên cửa, đóng các cửa lầu mát lại và gài chốt. 24 Khi Ê-hút đã đi ra khỏi, các đầy-tớ đến xem, thấy các cửa lầu mát đều đóng gài chốt, thì nói với nhau rằng: Hoặc vua đi ngơi trong lầu mát chăng. 25 Chúng đợi rất lâu, đến đỗi hổ-thẹn; song vì không thấy vua mở cửa phòng, bèn lấy chìa khóa và mở: kìa thấy chúa mình đã chết, nằm sải trên đất.

26 Trong khi chúng trì-huởn, Ê-hút đã trốn qua khỏi các hầm đá, lánh đến Sê-ri-a. 27 Người vừa đến, bèn thổi kèn lên trong núi Ép-ra-im; dân Y-sơ-ra-ên đều cùng người xuống khỏi núi, và chính người đi ở đầu hết. 28 Ê-hút nói cùng chúng rằng: Hãy theo ta, vì Đức Giê-hô-va đã phó vào tay các ngươi dân Mô-áp, là kẻ thù-nghịch các ngươi. Chúng đều theo người xuống chiếm-cứ các chỗ cạn sông Giô-đanh, là đường đi đến Mô-áp, cấm không cho ai đi qua. 29 Vậy, trong lúc đó dân Y-sơ-ra-ên đánh giết chừng mười ngàn người Mô-áp, thảy đều là tay mạnh-mẽ, can-đởm, không một ai thoát khỏi được. 30 Trong ngày đó, dân Mô-áp bị phục dưới tay Y-sơ-ra-ên; xứ được hòa-bình trong tám mươi năm.

31 Sau Ê-hút, có Sam-ga, con trai của A-nát. Người dùng một cây đót bò mà đánh giết sáu trăm người Phi-li-tin, và cũng giải-cứu Y-sơ-ra-ên.